Fróðskaparrit - 01.01.1994, Blaðsíða 102

Fróðskaparrit - 01.01.1994, Blaðsíða 102
114 VISAN OM MARIA MAGDALENA att visans budskap fór mánga, báde kvinnor och mán varit till stor trðst. Det ár nog heller ingen tillfállighet att mánga av dem som sjungit visan, har varit ogifta mðdrar. Ánnu pá 1930-talet t.ex. sjðngs den hár visan i byn Finby i det ðsterbottniska Nár- pes. Traditionen bars av ogifta kvinnor, av vilka mánga hade bam. Ándá máste man akta sig fðr att dra fór lángtgáende slutsatser om visans betydelse fðr ensamma mðdrar. Till saken hðr att en- samma mðdrars stállning i várt samhálle har varit sádan, att just dessa valde att pro- filera sig sángare. Det var helt enkelt ett sátt fðr dem att gardera sig i ett samhálle, dár det inte fanns andra sociala skyddsmeka- nismer. Den som kunda sjunga visor var válkommen i alla gárdar. En sángare kunde bidra till underhállningen och var dárfðr eftertraktad alltid nár folk samlades. Mán- ga av dem som sjungit Magdalenavisan har haft en stor repertoar av gamla visor ðver- huvudtaget. De samlade pá gamla visor. De uppvaktade pá brðllop med att sjunga visor. De fick en bit mat, litet ull och en kanna mjðlk med sig hem. Vi máste ocksá komma ihág, att nár de hár visorna sjðngs som mest - lát oss sága under senare delen av 1800- talet och 1900-talets bðrjan - dá fanns det ingen radio och tv, och inga tidningar som tillfredsstállde mánniskomas nyhetshunger och sensationslystnad. Att várderingama med tiden fðrándras blir man ocksá medveten om nár man i upp- teckningama kan lása att nágra strofer ur visan - de strofer som frossar i Maria Mag- dalenas synd - sjungits som fyllevisa i ðs- tra Nyland pá 1920-talet (SLS 532, nr 15). Nár karlarna fick sig en sup tyckte de tydli- gen, att det var litet spánnande att sjunga om ett sá lðsaktigt fmntimmer. Men visan om Maria Magdalena ár ándá inte en visa, som mánniskor i dag gór och gnolar pá till vardags. De som sjungit den fðr mig har pá min uppmaning plockat fram den ur minnet. De har gjort det gáma, dár- fðr att visan ár en del av deras nárhistoria. De minns gamla tiders sángare, som delade med sig av sin sángargládje. En del minns att visan sjðngs av en far eller en mor, en faster eller en moster. Mánga har ocksá pápekat att visans melodi ár sá vacker. Och de allra flesta har uppgivit att de fascinerats av visans álderdomliga och márkvárdiga inneháll. * * * Ocksá jag har mánga gánger fátt en frága om varfðr jag valt att forska i just den hár visan. Liksom mina sagesmán fascinerades ocksá jag av visans inneháll. Och det visade sig vara sá mángbottnat och mángfacetter- at, att jag har svárt att avsluta detta projekt. Helt sákert kommer problematiken i Maria Magdalenavisan att fðlja mig ocksá i kom- mande forskning. Ándá har jag ánnu inte helt identifierat mig med visans huvudper- son, áven om en olycklig formulering, gjord av en av vára kulturpolitiker, kanske kunde tolkas sá. Som brukligt ár hos oss fick jag ett litet pris fðr min avhandling. Priskommittens ordfðrande, som fðrmodli- gen inte hunnit luslðsa min avhandling, for- mulerade sig vid utdelningstillfállet unge- fár sá hár: “Jag ár sá glad ðver att fá tilldela Ann-Mari Hággman detta pris. Hon och Maria Magdalena har sá mycket gemen- samt, och hon kan dárfðr ságas vara en god
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.