Fróðskaparrit - 01.01.1994, Blaðsíða 89

FÍPAN FAGRA OCH DRÓSIN Á GIRTLANDI
101
Appendix IV
Forbannelse och motfórbannelse ur hjáltesagan
Macaichín Fhinn, meddelad av Dónal O Murchú, An
Rinn Rua, Imelleach Mór (utskrift frán videoinspelning,
gjord 26 augusti 1985).
(En óver 50 ar áldre uppteckning - enligt uppgift fóre-
tagen c. 1932 - av samma sagafrán samme meddelare
fóreligger Ms 602, s.6 i Department of Irish Folklore,
University College Dublin. Áven dár áterfmnes fórban-
nelsen och motfórbannelsen i enform som nára óver-
ensstámmer med den nedan meddelade).
Is ea, nuair a bhí gach aon ní deanta acu, d’ithcadar a
ndinnear. Ghlan sí an bord.
‘Bhuel, tá gach aon ní deanta againn anois,’ a duairt sí,
‘agus beidh cluiche cártaí againn. An bhfuileann tú ábal-
ta ar iad a imirt?’
‘Ó, mo leir,’ a duairt se, ‘táimse ábalta ar iad a imirt.’
‘Chúig chluiche,’ a duairt sí, ‘ar bhreith.’
‘Táim sásta,’ a duairt se.
Do bhuaigh sí na chúig chluiche.
‘Tabhair do bhreith!’ a duairt sú leithi.
‘Cuirim ort,' a duairt sí, ‘mar bhreith, mar cheangal agus
mar fhíorghreim, an barra dhá chluaise do baineadh de
rí a bhí anso in Eirinn fadó, a thabhairt chugham agus
beidh do bhreith saor.’
‘An dóigh leat,’ a duairt se, ‘go bhfuil siad in aon bhall
in Eirinn?’
‘Táid,’ a duairt sí.
‘Gan dabht,’ a duairt se, ‘tá ftos agat air.’
‘Níl aon fhios cá’il siad,’ a duairt sí, ‘ach tá siad ann.’
D’imríodar an tama breith, agus do bhuaigh an
Macaichín Fionn an tama breith.
‘Tabhair do bhreith!’ a duairt sí.
‘Tabharfad, go maith!' a duairt se.
Do bhf tigh mór amuigh go rabhadar ag eascairt choirce,
an dtuigeann tú. Bhí beirt fhear ann ag eascairt choirce,
agus an táth ...cáitheadh an choirce ag imeacht leis an
ngaoith.
‘Cuirimse,’ a duairt se, ‘ort mar cheangal,’ a duairt se,
‘agus mar fhíorghreim, gurb e do phionós-sa,’ a duairt
se, ‘tú a chuir ar stáitse,’ a duairt se, ‘as gcoinne snáthaid
cháimric, agus an meid a raghaidh tríd an snáthaid
cháimric,’ dúirt se, ‘den choirce’, a duairt se, ‘sin e do
chothú-sa go dtagfadsa!’
‘Tá se cruaidh!’ a duairt sí.
Litteratur
Aame, Antti & Thompson, Stith. 1961. The Types ofthe
Folktale. Second revision. FF Communications 184.
Helsinki.
Aame, Antti. 1930. Die magische Flucht. FF Communi-
cations 92. Helsinki.
Almqvist, Bo. 1994. Is Búkolla a Celtic kow? Foredrag
hállet 13 febmari 1994 vid Societas Celtologica
Nordicas femte symposium i Uppsala.
Amason, Jón. 1954-61. Islenzkar pjóðsógur og ævin-
týri. Reykjavík.
CCF: Matras, Christian og Djurhuus, N. (red). Føroya
Kvæði. Corpus Carminum Færoensium. A Sv.
Grundtvig et Jørgen Bloch comparatum. Køben-
havn. 1941-72.
Christiansen, Reidar. Th. 1959. Studies in Irish and
Scandinavian Folktales. København.
Conroy, Patricia. 1989. ‘Sandoyarbók’: A Faroese Bal-
lad Collection, its Collector and the Community.
Fróðskaparrit 34-35 (1986-87): 23-41.
Erlingsson, Davíð. 1975. Illuga saga og Illuga đans.
Gripla I. Reykjavík: 1-42.
Grambo, Ronald. 1961. Fípan fagra, en færøysk troll-
vise. Arv 17. Stockholm: 171-179.
Herrmann, P. 1922. Die Heldensagen des Saxo Gram-
maticus. Leipzig. 1-22.
Holder, Alfred. 1886. utg.: Saxonis Grammatici Gesta
Danorum. Strassburg.
JÁ: Árnason, Jón. 1954-61.
Jacobsen, M. A. 1929. Jóhannes Klæmintsson í Króki.
Varðin 9: 2-19.
Jakobsen, Jakob. 1898-1901. Færøske Folkesagn og
Æventyr. København.
Jonsson, Bengt R. 1989. Brávalla och Lena. Kring Bal-
lađen SMB 56. Sumlen 1989. Stockholm, kap. 2:54-
118.
Jonsson, Bengt R. 1991. Oral Literature, Written Litera-
ture. The Ballad and the Old Norse Genres. J. Har-
ris. (utg.). The Ballad and Oral Literature. Cam-
bridge Mass: 139-170.
Jónsson, Finnur. 1913-22: Rímnasafn 2. København.
Jónsson, Guðni. 1957. (útg.). Konungasøgur I-III. Is-
lendingasagna útgáfan. Reykjavík.
Jónsson, Guðni og Vilhjálmsson, Bjami. 1944. Fom-
aldarsaga Norðurlanda III. Reykjavík.
Lagerholm, Á. 1927. Drei Lygisogur. Halle a. S.
Liestøl, Knut. 1915. Norske trollvisor og norrøne sogor.
Kristiania.
Liungman, W. 1952. Sveriges samtliga folksagor i ord
och bild III. Uppsala.