Andvari - 01.04.1960, Page 96

94
GILS GUÐMUNDSSON
ANDVAIiI
bónda vió fjárhús og kom ekki í bæinn.
Sigríður taldi víst, er hún frétti um ferðir
lians, að hann mundi koma við í bakaleið.
Og þar sem hún þóttist örugg um að við sig
ætti hann erindi, vildi hún gera honum vel
til í beinleika og bakaði lummur til að gæða
honum á með kaffinu er hann kæmi. Hann
kom ekki. Til lians sást frá Lækjardal er
hann fór fram hjá og leit ekki heim. Er
Sigríður fregnaði það, mælti hún ekki margt
í það sinn, en þung varð brúnin og kaldur
svipurinn. Skömmu síðar sér húsfreyja að
Sigríður tínir lunimurnar hverja af annarri
í hundinn. Hún varð hissa og spurði hverju
sætti, að hún kastaði slíku lostæti fyrir
hundhræið. Sigríður reistist við og svaraði
kuldalega: — Ég held að það sé sama hvor
hundurinn etur þær.“
„Hrakhólar og höfuðból" er 278 bls. að
stærð, útgáfan snotur. Fylgir bókinni nafna-
skrá, svo sem nauðsynlegt er um þess háttar
rit, þótt stundum vilji gleymast.
Gils Guðmundsson.
Eyrbyggja Saga. Paul Schach og Lee M.
Hollander þýddu. The University of Neb-
raska Press og The American-Scandinavian
Foundation.
Svo hefur löngum verið talið, og það með
réttu, að fornbókmenntir íslendinga hafi
flestu öðru fremur skapað okkur tilveru-
rétt sem sérstakri þjóð og þessa menningar-
arfs sé aldrei of vel gætt eða of mikið að því
gert að kunngera hann öðrum þjóðum, því
að tunga vor er af fáum skilin, svo að ein-
asta leiðin til að íslenzkar bókmenntir nái
til eyrna umheimsins er, að þeim sé snúið á
aðrar tungur, en það er meiri vandi en
flesta grunar að koma þeim ósködduðum
yfir til hins fyrirheitna lands.
Fyrir nokkru kom út á vegum The Uni-
versity of Ncbraska Press and The American
Seandinavian Foundation ný þýðing á Eyr-
byggju. Þessi þýðing cr þannig unnin, að
próf. Paul Schach hefur þýtt textann úr
íslenzku, en Lee M. Hollander hefur þýtt
vísurnar og ritað formála. Auk þess liefur
hann haft hönd í bagga með öllu verkinu.
Til er að vísu gömul þýðing frá því fyrir
aldamót, sem Eiríkur Magnússon átti hlut
að. Einn galli hennar var sá, að notað var
fornlegt mál og jafnvel mállýzkur, sem gerðu
þýðinguna óaðgengilegri fyrir hinn almenna
lesanda, og er enginn greiði við íslenzka
tungu, að henni sé þannig snúið.
íslenzki textinn í útgáfum Hugos Gerings
og Einars Ól. Sveinssonar er lagður til
grundvallar þýðingunni, svo að hinn þýddi
texti er reistur á traustum grunni. Að því
leyti, sem hægt er að dæma, er þýðingin
mjög vel af hendi leyst. Hinn íslenzki texti
er vandlega þræddur, málið er laust við að
vera nokkuð fyrnt, þá gætir þýðandinn þess
að vera stuttorður og gagnorður, svo að hinn
þýddi texti verður ekki lengri en hinn ís-
lenzki, svo að nokkru nemi, en slíkt er ekki
lítill galdur, ef ekkert á að fara forgörðum
af söguefninu. Þess gætir að vísu á stöku
stað, að merking einstöku orðs og setningar
er ekki náð, en það væri ofurmannlegt að
gera slíkt, enda er ensk tunga í dag ekki
rnótuð eða þjálfuð til þess að tjá hugtök 13.
aldar manna á íslandi.
Lee M. Hollander hefur þýtt vísurnar
í bókinni, og það er næsta erfitt verk. Hann
notar stuðla og höfuðstafi og kenningar.
Slíkt hlýtur að vera næsta erfitt fyrir les-
endur enskrar tungu, enda þótt skýringar
fylgi. En með þessu hafa þeir félagar sýnt
trúmennsku sína í verki, og fyrir það ber
að þakka, svo og (illuin, sem lagt hafa liönd
að því að gera þessa þýðingu jafnvel úr
hendi og raun ber vitni.
Aðalgeir Kristjánsson.
Athugasemd.
Grein Egils Hallgrímssonar kennara, um Jón Þorkelsson
og Thorkelliisjóð, sem birtist í síðasta hefti Andvara, var
lítið eitt breytt erindi, sem hann flutti í útvarpið á 200.
ártíð Jóns Þorkelssonar, 5. maí 1959.