Helgafell - 01.04.1943, Blaðsíða 42

178
HELGAFELL
Ætli maður megi koma uppá skipið ?
spyr Einar.
Jú. það var leyfilegt.
Einar fer svo um borð og tekur þar
menn tali. Eykst þar orð af orði, og
fleiri og fleiri áheyrendur dragast að
Einari. Loks er tal hans orðið að ræðu,
sem allir hlusta á með sólginni athygli.
Skipast þarna um Einar heil skjald-
borg, og horfa allir á þennan fríða og
skarplega mann og hlýða í hrifningu á
þessa vængjuðu mælsku, sem streymdi
fram með hljómþýðum bassarómi. Ein-
ar Benediktsson var allt í einu orðinn
tignasti maður skipsins. Hinir gleymd-
ust allir.
Einn af þeim, sem horfðu á þetta at-
vik, var Jón Proppé, fyrrum kaupmað-
ur í Ólafsvík. Og hann sagði mér sög-
una.
En sú var skuld á mælsku Einars
Benediktssonar, að honum hætti við
að tala einsog sá, sem valdið hefur,
um efni, er hann hafði litla eða enga
þekkingu á. Svo var til dæmis, þegar
hann átti eitt sinn tal um efnafræði við
Trausta Ólafsson. Einar talaði af fljúg-
andi mælsku, en Trausti hlýddi þegj-
andi og þóttist finna, að skáldið botn-
aði ekkert í því, sem hann var að segja.
En auðvitað glömpuðu alltaf gáfuleiftr-
in innanum.
Einar var oft fljótur að afla fjár, en
líka fljótur að verða af með það. Auður
var honum í raun og veru aska. Það
var oft, að hann spurði ekki, ef einhver
gerði honum greiða, hvað það kostaði,
heldur fór hann þegjandi niðurí vasa
sinn og fékk manninum svo og svo
mikið af peningum. Eitt sinn kom
hann á skipi til Ólafsvíkur og var þá að
rannsaka mómýrar fyrir eitthvert félag-
ið, sem hann hafði þá stofnað. í Ól-
afsvík var í þann tíð engin bryggja, og
tíðkaðist að bera farþega í land úr
flutningsbátum. Einhver Ólsari varð til
þess að bera Einar. Þegar Einar var
kominn af baki manninum í fjörunni,
fór hann niðurí vasa sinn, tók þar upp
fúlgu af bankaseðlum og rétti að hon-
um.
Á skólaárum sínum var Einar heilsu-
veill og oft svo illa á sig kominn, að
hann gat ekki sótt tíma dögum og vik-
um saman. Hann gekk með lungna-
berkla og fékk stundum blóðspýting.
Minnir mig hann yrði að taka sér hvíld
frá námi í eitt ár, meðan hann var við
háskólann.
Svipað þessu var heilsu minni farið.
Ég hafði blóðvott í hráka á hverjum
morgni og fékk þreytuverk undir herða-
blöðin, einkum hægramegin, af að sitja
á skólabekkjunum. Ég varð að lesa
standandi og uppfyrir mig til þess að
oftaka mig ekki. Þá báru læknar ekk-
ert skyn á berkla, og engrar hjálpar
var að vænta af þeirra vísindum. Mörg-
um árum síðar lét ég lækni hlusta mig.
Hann fann mikið ör í lungunum eftir
gamalt berklasár.
Það var því um mig einsog Einar
Benediktsson, að langstundum saman
hafði ég ekki heilsu til að sitja í tím-
um. En kennararnir töldu þetta skrópa
og lögðu á okkur óþokka. Jón rektor
sagði einu sinni eftir bænir í áheyrn
alls skólans:
Þeir ættu að hætta að stúdera, hann
Einar Benediktsson og hann Árni Þór-
arinsson. Þeir sjást svosem aldrei í
skólanum.
Alténd á prófum, svarar Einar. Ég
veit ekki betur en við tökum alltaf
miðsvetrar- og vor-próf og það með
fyrstu einkunn.
Þá setti rektor hljóðan.
Fimmta og sjötta bekk lásum við ut-
anskóla á einu ári, kennaralaust.
Það var þess vegna ekki við því að