Helgafell - 01.04.1943, Blaðsíða 120

SIGURÐUR ÞÓRARINSSON:
Kveðja frá íslandi til Rithöfundafélags Svíþjóðar
á jimmtugsafmceli þess, 7. maí 1943
Framsókn menningarinnar þræðir
óneitanlega ýmsar krókaleiðir. Fyrir
þúsund árum, meðan enn var siglt á
opnum bátum yfir Norður-Atlantshaf
og Kínverjar einir þekktu kompásinn,
leið naumast svo nokkurt ár, að ekki
gisti eitthvert íslenzka skáldið Norður-
lönd. Nú, þegar ferð yfir Atlantsála
nemur færri klukkustundum en sólar-
hringum áður, hefur íslenzkum rithöf-
undum ekki verið unnt að senda full-
trúa að heiman á þessa afmælishátíð,
þótt mikið kapp hafi verið á það lagt.
Af þeim orsökum hefur mér, þótt ekki
sé ég rithöfundur, verið falið að flytja
Rithöfundafélagi Svíþjóðar hlýjar
kveðjur og einlægar árnaðaróskir frá
Rithöfundafélagi Islands og Bandalagi
íslenzkra listamanna. Þetta er mér enn
þá meiri ánægja vegna þess, að sjálfur
er ég fulltrúi þriðja íslenzka hópsins,
og jafnframt hins fjölmennasta, sem
nær yfir báða hina og hefur ekki síðri
ástæðu en þeir til þess að færa sænsk-
um rithöfundum kveðju sína og þakk-
læti við þetta tækifæri. í þessum hópi
eru allir íslendingar, sem bókmenntir
lesa.
í forskriftabók þeirri, sem notuð var
við skriftarkennslu á íslenzkum heimil-
um í bernsku minni, var einhver fyrsta
setningin þessi málsháttur, er nú má
kallast orð í tíma töluð:1) Betra er
berfættum en bókarlausum að vera.
íslenzk kalsaveðrátta og eggjagrjót ís-
lenzkra hrauna er hvorugt til þess fall-
ið að freista manna til að ganga berum
fótum, en samt minnist ég þess ekki,
að nokkurri sálu hafi þótt neitt athuga-
vert við fyrrnefnda staðhæfingu: Betra
er berfættum en bókarlausum að vera.
Þetta var sannfæring, er reist var á
aldalangri reynslu þjóðar, sem bókin,
bókmenntirnar, hafði verið meira virði
en nokkurri annarri þjóð. Án hugsvöl-
unar bókanna mundi þessi þjóð hafa
gefizt upp í hinni hörðu baráttu fyrir
lífi sínu, og bókmenntirnar urðu líka
í fyllstu reynd, öruggasti skjólgarður-
inn um frelsi hennar. Á 13. öld glöt-
uðu íslendingar sjálfstæði sínu í blóð-
ugum innanlandserjum valdafíkinna
höfðingja. En á sömu öldinni hlóðu
þjónar andans framtíðarfrelsi voru
skjaldborg í lágreistum torfbæjum og
1) Rétt fyrir afmælishátíðina var mjög naumri
skömmtun skófatnaðar komið á í Svíþjóð. — S.Þ*