Helgafell - 01.04.1943, Blaðsíða 99

MERGURINN MÁLSINS
235
kirkjan skilin frá ríkinu og skólunum, „til þess
að tryggja þegnunum skoðanafrclsi". í 135. gr.
stjórnarskrárinnar er ákveðið, að engar hömlur
megi leggja á kosningarétt þegnanna eða rétt
þeirra til þess að gegna embxttum vegna trúar
þeirra . . . Árið 1937 voru í Ráðstjórnarríkjun-
um hér um bil 100,000 prestar, samkvæmt upp-
lýsingum frá forseta Guðleysingjasambandsins.
Grísk-kaþólska kirkjan í Rússlandi styður
stjórnina með oddi og egg í þessari styrjöld.
Yfirmaður hennar hefur skírskotað til kristinna
manna utan Rússlands og skorað á þá að láta
ekki „áróður fasista“ villa sig og trúa ekki
„ósannindum þeirra" um ofsóknir gegn kirkj-
unni síðustu árin. Nýlega gáfu æðstu prestar
þcirrar kirkju út bók um trúmálaástandið í
landinu, og var tilgangurinn sá að veita sem
nánastar upplýsingar um þessi mál.
Á því er enginn vafi, að innan „flokksins"
er mikil andúð gegn trúarbrögðunum, þrátt
fyrir þessi ákvæði stjórnarskrárinnar. Þegar ég
var í Moskvu, komst ég að því eftir áreiðan-
legum heimildum, að það var vegna atfylgis
Stalins, sem ákvæðin voru samþykkt.
Er þaS ásetningur Rússa aS knýja fram
heimsbyltingu?
Það tel ég ekki vera. Þegar fimm ára áætlun
Stalins var gerð, var með öllu gengið fram
hjá heimsbyltingaráformum Trotskys, og var
það eitt af því, sem Trotskysinnar töldu ,,svik“
við byltinguna . . .
Mundu Rússar beita byltingarstarfsemi í
þágu rússneskrar þjóSernisstefnu, þótt þeir
hafi ekki hug á aS koma af stað heims-
byltingu byltingarinnar vegna? Mundu
þeir til dæmis stySja kommúnistabyltingar
í Evrópu? ESa í Asíu?
Þetta hefur Göbbels og aðrir áróðursmenn
nazista predikað af miklu kappi og þrautseigju,
bæði innan Þýzkalands og utan. Ákveðnar
munnlegar fullyrðingar Stalíns, skuldbinding-
arnar í sameiginlegri yfirlýsingu sameinuðu
þjóðanna og samningurinn við England hafa
að fullu og öllu gengið milli bols og höfuðs
a þessari grýlu Hitlers, sem hann árum saman
hefur í örvæntingu sinni veifað framan í
Evrópuþjóðirnar, en árangurslaust. Ráðstjórnar-
ríkin eru öfundsverð af því orði, sem af þeim
fcr fyrir það, hve vel þau halda skuldbind-
ingar sínar. Rússar munu ekki stuðla að mis-
klíð í innanríkismálum annarra þjóða, nema
hernaðarnauðsyn krefji.
HvaS teljiS þér sennilegt, aS Rússar gangi
langt i landakröfum s'tnum?
Það væri eðlilegt, að þeir krefðust þess, sem
hver önnur þjóð mundi krefjast, ef svipað stæði
á. Fyrst og fremst mundu þeir að sjálfsögðu
vilja fá aftur þau lönd, sem tekin voru af
þeim eftir síðustu styrjöld. Síðan væri eðlilegt,
að þeir krefðust þeirra landsvæða, sem þeir
teldu sér nauðsynleg vegna öryggis síns, cf
síðar kæmi til árásar af hendi Evrópuríkjanna.
Það veltur því að mínu áliti á þeim aðstæð-
um, sem verða, þegar friður er saminn, og því,
hvaða ástand þeir telja að muni verða í heim-
inum eftir friðarsamningana, hve miklar Ianda-
kröfur er sennilegt að þeir geri. Það er rétt að
hafa það í huga, að baltisku löndin voru öll
sniðin af Rússlandi eftir síðasta stríð. Það er
einnig staðreynd, að Þýzkaland, sem Rússar
eiga nú í styrjöld við, tóku af þeim 1917 og
1918 nærri allt það landflæmi, sem Rússar
höfðu unnið í vestri síðan Pétur mikli kom til
valda, þar á meðal Ukraínu og Hvíta-Rússland.
Það væri ekki ncma eðlilegt, þótt þeir vildu
fá þessi lönd aftur, eftir að Þýzkaland hefði
verið sigrað. Fimm milljónum Ukraínumanna
var breytt í pólska þegna eftir síðasta stríð.
Bessarabía, sem Rúmenar tóku af Rússum um
þetta leyti, hafði verið rússneskt land í 100
ár. Bandaríkin vildu ekki viðurkenna opinber-
lega, að Bessarabía skyldi vera rúmenskt land.
Það mætti halda því fram með miklum rétti,
að kröfur Rússa til allra þessara landa væru
ekki kröfur um Iandaaukningu, og þær mundu
ekki koma í bág við Ioforð rússnesku stjóm-
arinnar, hvorki í samningnum við Bretland,
sem gerður var í júnímánuði 1942, né í hinni
sameiginlegu yfirlýsingu sameinuðu þjóðanna,
sem gefin var í Washington í janúar 1942.
Það mætti halda því fram, að taka þessara
landa væri ekki ofbeldi af hendi Rússa, heldur
væri aðeins verið að skila þeim aftur því, sem
áður hefði verið af þeim tekið með valdi, og
þannig væri verið að leiðrétta fyrra misrétá.