Helgafell - 01.04.1943, Blaðsíða 45

EINAR BENEDIKTSSON
181
Ég kom ekki meira uppá baðstofu-
loftið þann daginn og ekki næstu tvo
daga. En á þriðja degi gekk ég upp til
hans í rökkrinu og settist á bita, sem
var yfir baðstofuna þvera meðfram
fótagaflinum á rúmi hans. Það var nú
eitthvað annað en ég veldi mér þarna
sæti af þeirri ástæðu, að ég vonaðist
eftir uppbyggilegu tali af vörum þess-
arar ferlegu myndar. En er samræður
tókust með okkur útaf einhverri spurn-
ingu, sem ég lagði fyrir hann, fann ég
mér til undrunar, að þessi maður
stýrði óvanalega miklu viti og var hinn
fróðasti. Ég var nú presturinn og átti
að uppfræða söfnuðinn og var alls ekki
trúlaus, en veikur fyrir í allri trú. En
þarna fékk ég þá prestinn og mesta vit-
manninn, sem ég hafði fundið á ævi
minni. Hann var gæddur undragáfu
náms og minnis. Þórður alþingismað-
ur sagði mér, að ekki hefði þurft að
lesa fyrir honum oftar en einu sinni
sömu bókina til þess að hann kynni
hana. Passíusálmana kunni hann, eftir
að hafa heyrt þá lesna einu sinni í
lotu. Ég kom með kvæði Matthíasar
með mér vestur og las fyrir honum
kvæðið ,,Fósturlandsins Freyja“, en
það hafði hann aldrei heyrt áður. Síð-
an spurði ég hann, hvað hann kynni
nú úr kvæðinu. Hann hristi höfuðið
og kvað allt minni og næmi frá sér
farið. Þó kom hann með þrjú erindin
orðrétt.
Þessi krypplingur hét Kristján og var
Steinsson, en Steinn sá hafði búið í
Dalsmynni í Eyjahreppi. Systur hafði
hann átta, Þorbjörgu að nafni, en hún
hafði dáið úr lungnabólgu í vorinflú-
enzu, þegar hún var sextán ára. Hún
var það fremri bróður sínum, að hún
gat munað í réttri röð versin í Passíu-
sálmunum, eftir að hafa lesið þá einu
sinni, en hann var ekki viss með að
muna allsstaðar röðina. Þorbjörg hafði
lesið fyrir bróður sinn, meðan hún lifði,
þar á meðal alla Biblíuna.
Ekki hefði neinum þýtt að fara í
stælur við Kristján um það, hvað rétt
væri eða rangt, því að þar voru honum
tiltækir Passíusálmarnir, Salomons
orðskviðir, Spekinnar bók og Jesú
Syraksbók. Ekki voru honum heldur
ókunn orð Frelsarans. Guðspjöllin
kunni hann alveg og var gæddur styrk
postullegrar trúar og þolinmæði.
Heimilið á Rauðkollsstöðum var gleði-
heimili, því að þar var ungt fólk á
gáskaaldri. En öll meðferð á Kristjáni
var þar frábær. Það var einsog allir,
sem gengu framhjá rúmi hans, væru
minntir á þessi orð drottins: ,,Drag
skó þína af fótum þér, því að sá stað-
ur, sem þú stendur á, er heilagur.”
Þessi maður var sá, er mest hefur
breytt mér á ævinni. Ég var nýkominn
frá löngum skólalærdómi og ætlaði,
að ég væri all-miklu vitrari en alþýðan.
En þetta breyttist fljótlega. Og þó átti
ég þá eftir að þekkja það mesta, sem
ég hef þekkt á ævinni. Ég hafði lesið
heimspeki, en hún hafði ekki gefið
mér svo mikið, sem nokkra ávísun
þess, að nokkur maður vissi neitt fyrir-
fram. En þarna í rúminu á Rauðkolls-
stöðum lá ólæs krypplingur, sem gat
vanalega sagt fyrir gestakomur daginn
áður, hvenær sem hann nennti að hafa
orð á því, svo og tíðarfar, t. d. hvernig
myndi viðra á þorra, góu og einmán-
uði, sem mörgum lék mikil forvitni á
að vita.
Þessi maður vakti mig líka til að
rannsaka alþýðuna þarna vesturfrá,
og hef ég síðan hlustað á fræðslu margs
manns þar í héraði, ekki síður en þeir
hafa hlýtt á kenningar mínar í kirkju.
Einar Benediktsson hlustaði með
mikilli athygli á frásögn mína, enda