Tímarit Máls og menningar - 01.12.1981, Side 121

Danðast ríð dansarans
Dansarinn féll á gólfið. Þar sat hann. Hann hætti ekki leik sínum á
skærin. Hinn fótur hans hafði einnig lamast.
Hinn rauði klútur sveiflaðist í hægri hendi dansarans, líkt og veifa á
maísolíubúð á vindmánuði.
Svo virtist sem Harpa gæfi dansaranum engan gaum og hóf að leika
yavar mayú. Það merkir fljót dreyrans. Og er sá þáttur lokaþáttur i
sérhverju danslagi sem indíánum er tamt.
Hinir fáu áhorfendur létu ekki á sér kræla. Ekkert hljóð heyrðist,
hvorki í húsagarðinum né í fjarlægri sveitinni. Ætli hænurnar hafi
grunað eða hamsturinn vitað hvað var á seyði, hvað þessir kveðjutón-
ar merktu?
Eldri dóttir dansarans gekk hljóðlát fram á ganginn. Hún hélt á stóru
og litríku maísknippi. Dóttirin lagði knippið frá sér á jörðina. Hamstur
áræddi að skríða úr holu sinni. Þetta var karldýr, hárið úfið og blóðrauð
augu hans horfðu andartak á mennina, og hann stökk inn í aðra holu.
Hann blés áður en hann hvarf.
Dansaranum Rasú Níti varð litið á dýrið. Hvers vegna safnaði dans-
arinn kröftum, svo hann gæti fylgt hægu hljómfallinu, sem líktist
straumi gruggugs stórfljóts, hljómfallinu í fljóti dreyrans, sem Harpa og
don Pascual léku? Harpa stöðvaði hið djöfullega hljómfall í þessum þætti
dansins. Fljót dreyrans niðaði, hægt og hyldjúpt, líkt og vötn óravíðra
fljóta sem eru í vexti eftir fyrstu rigningar, fljóta nálægt frumskóginum;
hægstreymin voru þau undir hinni þrúgandi sól sem skin á rykið og
efjuna og hin dauðu dýr og tré sem straumurinn fleytir endalaust fram.
Fljótin streyma milli kollóttra fjalla sem eru dökk af skógi, ólík fjalla-
fljótunum sem steypast í fossum í himintærri birtu. Enginn skógur
saurgar fljótin og klettarnir í gljúfrunum slá þögn á strauminn.
Dansarinn Rasú Nítí, sá sem treður snjóinn, hreyfir höfuð og skærin í
takt við hið stríða hljómfall. En höndin sem hélt á klútnum varð eins og
vængstýfður fugl. Höndin féll stjórnlaus á jörðina.
Þá kastaði dansarinn sem treður snjóinn sér á bakið.
Fjallaguðinn blakar vængjum yfir enni hans, sagði Atok Saykú, sem er
léttfættari en refur.
479
L