Tímarit Máls og menningar - 01.12.1981, Blaðsíða 149
A mörkum gleðinnar
Fyrsta verkið sem Guímaraes Rosa gaf út voru þættir í islendingasögustíl.
Verkið nefndi hann Sagarana, og fjallaði það um hið hrjúfa líf hins óbrotna fólks
á auðnum Brasilíu. Fólkið er óbrotið en þeim mun ríkara að innra eðli og
tilfinningum, hatri, óróa og ást. Næsta verk hans er sagnaflokkurinn Dans-
flokkur, þrjár skáldsögur um dans náttúrunnar, tungunnar og mannfólksins,
fugla og trjáa. Arið 1956 kemur út viðamesta verk hans: Stóra auðnin: straumar.
Skáldsagan er áþekk riddarasögu sem færð hefur verið í suðurameriskan búning
og fjallar um ræningjann Rióbaldo, ribbaldann sem æðir um eyðihéruð Brasiliu
i leit að kynbróður sínum sem hann ann, og drýgir hann margar dáðir og
ódæðisverk og á eitthvað skylt við Fóstbræðrasögu. Svipuð manngerð þekktist
að vísu áður i brasiliskum bókmenntum, bæði i verkum Verissimo og Simoes
Lopes Neto, en allt verður miklu viðameira hjá Rosa og samþjappaðra, vold-
ugra, ævintýrarikara og kynlegra. Siðast gaf Rosa aðeins út smásögur.
Múrílo Rúbíao (1916 —)
Glerblómið
Og upp rennur dagur sem Herrann þekkir
og hvorki er dagur né nótt; en að kvöldi
þessa dags mun ljósið birtast.
Sakarías, XIV :7.
Af glerblóminu var aðeins eftir beisk minning. Það hafði þó skilið eftir þrá í
brjósti eftir Maríulisu, þrá sem samsamaðist sveitinni — ýmist grænni eða
stundum grárri. Bros blómsins lék um hrjúft andlit eiginkvenna land-
námsmannanna, læddist um lakkið á húsgögnunum, hneig niður auða
veggina á húsakumböldunum. Brosið fylgdi járnbrautarlestinni sem
hann sá aka burt á hverju kvöldi frá stöð stórbýlisins. Gneistar ruku frá
kyndingarvélinni og flautan blístraði: Marialísa, Marialisa, Maríalísa. í
síðasta tóninum var angistaróp:
Maríalísa!
507