Tímarit Máls og menningar - 01.12.1981, Blaðsíða 139

Bókmenntir Brasilíu
Upphaf nútímaskáldskapar í Brasilíu má rekja til Machado de Assís
(1839—1908), sem var rithöfundur af engum ættum og algerlega sjálfmennt-
aður, en þó talinn vera mesti rithöfundur Brasiliu. í þokkabót var hann
kynblendingur og flogaveikur og stamaði ógurlega. Þetta varð til þess að hann
skrifaði svo kynlegar bókmenntir og frumlegar að engin leið er að lýsa, en
þær hafa verið ótæmandi uppspretta öðrum skáldum, ekki sökum fullkomnunar
formsins á verkum hans, heldur að vissu marki vegna stjórnleysis imyndunar-
aflsins og auðgi viðfangsefnanna, sem hann tengir og jafnvel þrælbindur með
innra samhengi. Slik skáldsagnagerð þekktist ekki i Evrópu fyrr en með Joyce,
sem þekkti eflaust ekki Assís, vegna þess að lítið eða ekkert hefur verið joýtt eftir
hann á evrópskar tungur. Við hlaupum líka yfir verk Machado de Assis.
Clarice Lhpector (1926 — 1980)
Hin dulda ánægja
Hún var smávaxin, feit, freknótt og hárið á henni allt of úfið og einhvern
veginn rauðleitt. Hún var komin með ógurleg brjóst, meðan við hinar
vorum flatbrjósta sem fjöl. í þokkabót fyllti hún út með púðum brjóstið
á blússunni sinni. Auk þess átti hún það sem öll lestrarfús börn vildu helst
eiga: föður sem átti bókabúð.
Slíkt kom henni að harla litlum notum, og okkurenn þá minni. Þegar
við áttum afmæli fengum við fráleitt ódýra bók að gjöf, heldur rétti hún
okkur póstkort sem fékkst í búð föður hennar. Á póstkortinu var til að
kóróna allt mynd af Recífe, þar sem við áttum heima, og þar sáust aðeins
brýr en ekkert landslag. Aftan á póstkortið var skrifað, með gríðarlegri
skrautskrift: „Hjartanlega til hamingju með afmælisdaginn.“
Hæfileikar hennar til að pína aðra voru óskaplegir. Hún var hefni-
girnin dæmigerð og saug brjóstsykurinn sinn með háum smellum. Slik
stelpa hlaut að hata okkur sem vorum auðsæilega miklu laglegri, háar og
grannar og slétthærðar. Mig beitti hún á yfirvegaðan hátt allri sinni þörf
497