Morgunblaðið - 05.06.1999, Blaðsíða 53

Morgunblaðið - 05.06.1999, Blaðsíða 53
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 1999 53 4. Loks fór svo að Ásgeir opnaði. Hann sagði: Eg sá mér þann kost vænstan. Eg þóttist sjá í hendi mér að annars hefði Ófeigur tínt járn- plöturnar af bíslaginu til þess að komast inn. Svo hlógum við bræð- ur og hugsuðum hlýtt til Ófeigs og dáðumst að þolgæði hans og hús- bóndahollustu. Arni Amundason var fæddur á þeim sögufræga stað Kambi í Vill- ingaholtshreppi. Hann kvæntist dóttur Ófeigs bónda í Kolsholti, sem frá er sagt í þessari grein. Ingunn hét hún og varð manni sín- um hollur förunautur. Ami stundaði ýmsa vinnu og var hvarvetna rómaður vegna dugnað- ar og iðjusemi. Hann réðst til starfa hjá Reykjavíkurhöfn við sprengingar og grjótvinnu. Asgeir bróðh- minn vann um skeið í flokki með Árna. Oft ræddi hann um Árna og var það allt á einn veg. Kvað hann Árna vera einn hinn mesta víking til verka er hann hefði kynnst. Elja hans og útsjón- arsemi, prúðmennska og háttprýði. Snerpa og úthald. Allt var honum leikur í starfi. Er Árni varð áttræð- ur heiðraði Reykjavíkurhöfn hann með því að færa honum heiðurs- skjöld í þakklætisskyni fyrir vel unnin störf. Árni réðst í að stækka húseign er hann hafði fest kaup á árið 1934. Þá varð hús hans eitt hið reisuleg- asta við Ljósvallagötu. Þar safnaði hann til sín bömum, tengdabörn- um og barnabörnum. Tengdadóttir hans, Auður Gunnarsdóttir, sagði um hann: „I húsi tengdafoður míns vom margar vistarvemr, bæði bjartar, hlýjar og mikils virði fyrir okkur, sem ung vomm þá.“ Auk erfíðisvinnu hjá Reykjavík- urhöfn tók Ami að sér það við- fangsefni að gæta húsbónda Ófeigs tengdaföður síns. Marteinn Ein- arsson kaupmaður var rómaður at- hafnamaður eins og þeir frændur margir, Bergsættarmenn úr Ölfusi. Vínhneigðir vom þeir, sumir hverj- ir, en áttu það sameiginlegt í ýms- um greinum ættarinnar að þola eigi drykkjuna. Kom það fram með undarlegum uppátækjum. Þegar Balbo flugkappinn ítalski flaug með flota sínum yfir Reykjavíkur- bæ árið 1933 í júlímánuði gekk sú saga að Marteinn kaupmaður hafi þreytt drykkju í stórhýsi sínu að Laugavegi 31. Á húsinu sunnan- verðu em svalir. Þangað gekk Marteinn, skv. þjóðsögunni, og mælti: Það em nú fleiri en Balbo sem geta flogið. Frá þeim degi var Ámi ráðinn til þess að vera Mar- teini til trausts og halds. Var þá stundum lögð nótt við dag og hald- ið til hafnarvinnu eftir svefnlausa nótt. Jónas Þorbergsson útvarpsstjóri bjó um skeið ásamt eiginkonu sinni, Sigurlaugu Jónasdóttur, í húsinu nr. 1 við Ásvallagötu. Jónas var skömngur mikill, djarfur í ræðu og riti. Hjó til beggja handa, enda vanur vopnaviðskiptum úr pólitískum sviptingum sem ritstjóri Dags, málgagns Framsóknar- flokksins. Jónas var sáttfús. Á ný- ársdag hafði hann það fyrir fasta reglu að ganga á fund andstæðinga sinna, ritstjóra Akureyrarblað- anna. Mæltist til sátta og samlynd- is. Ámaði þeim allra heilla á nýju ári. Svo byrjuðu skammirnar aftur á fyrsta virkum degi. Jónas var stórhuga og kappkost- aði í mörgu að auka veg Ríkisút- varpsins. Þó kom fyrir að hann skorti dómgreind og hugarjafn- vægi og stillingu. Frægt var t.d. er hann lét loka fyrir hljóðnema þá er hann átti í kjaradeilu við Þorstein Ö. Stephensen. Var útsending stöðvuð í hádegisútvarpi þótt land- ið væri hemumið og stríð fyrir ströndum. Ami frá Múla skrifaði forystugrein í Vísi: „Þögn yfir Is- landi“. I starfi Jónasar gætti þess að hann teldi sig stýra stórbýli. Hann væri sjálfur hefðai’bóndi og gæti umbunað hjúum sínum fyrir húsbóndahollustu, en tuktað þá í flokki húskarla, sem höfðu aðrar skoðanir en „fóstran Kamarilla". Sigurlaug kona Jónasar var ljúf- lynd og góðviljuð. Hún hafði á yngri ámm verið hægri hönd séra Matthíasar Jochumssonar á Akur- eyri. Var einlæg vinátta og trúnað- ur milli þeirra, þjóðskáldsins og einkaritara hans. Tvö efnisbörn áttu þau hjón, Björgu, sem er eig- inkona Jóns Sen fiðluleikara og fjöllistamanns. Björg vann sem rit- ari á fréttastofu, prúð, kurteis og góðviljuð. Jónas, síðar kunnur og vinsæll útvarpsmaður, sonur þeirra hjóna var ungur og stæltur sveinn á Ásvallagötu 1. Stýrði hann sveit ungra fullhuga, sem stukku yfir girðingar og réðu sér ekki fyr- ir lífsgleði og æskufjöri. Kolbrún, dóttir Jónasar frá fyrra hjóna- bandi, var fíngerð stúlka og grann- vaxin. Hún varð kona Björns Ólafs- sonar fiðluleikara. Gestkvæmt var hjá þeim hjónum, Jónasi og Sigur- laugu. Halldór Laxness mun hafa þegið þar margan sopann og bit- ann. Sat stundum uppi á eldhúsborði hjá frú Sigurlaugu og dinglaði fót- um meðan hann beið eftir vöfflum eða öðra góðgæti. Þá mun Páll Zophaníasson hafa verið tíður gest- ur og setið löngum við spil. Þá varð til kenning Páls um stjórnarfundi í hlutafélögum. Mun það upphaf einkavæðingar. Páll sagði: Lang- flestir stjórnarfundir í hlutafélög- um era haldnir í hjónarúminu. Þegar Björn Olafsson mennta- málaráðherra bannaði Ríkisút- varpinu að birta auglýsingar um dansleiki ógnaði útvarpsstjóra sá tekjumissir er yrði afleiðing aug- lýsingabanns. Brá hann á það ráð, að auglýst skyldi: Hljómsveit leik- ur. Þá skildu_ allir að nú átti að verða ball og Utvarpið tapaði engu. Af opinberam skýrslum og skjöl- um má verða margs vísari um byggingarsögu og íbúa bæjarins. í manntali Reykjavíkur er þess t.d. getið um Brávallagötu að þar sé „engin íbúð fyrr en seint í vetur“. Síðan er skráð ... Halldór ... I bók Ingu Laxness, sem Silja Aðalsteinsdóttir skráði, segir svo á bls. 119: „. . . Þá þvældumst við milli leiguíbúða um hríð, bjuggum um tíma á Laugavegi og á Brá- vallagötu 14. Þar höfðum við tvö herbergi og eldhús í íbúð sem við deildum með Indriða Waage leik- ara og leikstjóra og Elísabetu konu hans. Þau urðu góðir vinir okkar.“ Svo segir Inga frá því að þar hafi glæðst áhugi sinn á leiklist því oft var æft þar heima. Síðan segir: „í íbúðinni á Brávallagötunni stóð skrifborðið undir stóram glugga í stofunni. Einhvern tíma patar Halldór mikið og segir: „Hvemig á ég að fara að? Sólin skín beint í augun á mér, ég get ekki unnið!“ „Fáðu þér skyggni á ennið,“ sagði ég og átti við skyggni með teygju sem var bragðið aftur fyrir hnakka og blaðamenn notuðu oft. Við þessu átti hann engin orð og ég fór sjálf í bæinn og keypti handa hon- um skyggni.“ Elísabet Waage, ekkja Indriða Waage leikara, man vel þann tíma er Halldór og Inga deildu íbúð með þeim hjónum. Gömul saga sem rifj- aðist upp í huga mínum frá vera minni í Utvegsbanka íslands á þessum áram og Indriði hafði sagt mér varð til þess að ég spurði um sannleiksgildi. Indriði hafði sagt mér frá orðaskiptum Laxnesshjón- anna. Inga fór hörðum orðum um framferði manns síns. Hún hafði fundið kramarhús í vasa hans með neftóbaki og býsnaðist yfir sóða- skap sem því fylgdi. Lagði háreysti frá orðasennu inn til sambýlisfólks- ins. Halldór tók öllu með ró. Sagði: Góða Inga. Þetta var bara fyrir 25 aura. Það tekur ekki að býsnast yf- ir því. Guðbrandur Magnússon for- stjóri Áfengisverslunar ríkisins fluttist með konu sinni i íbúðina þegar Halldór og Inga fóra. Þeir Jónas Þorbergsson og Helgi Hjörvar áttu löngum í deil- um um málefni Ríkisútvarpsins. Á tímabili má segja að ríkt hafi óvild, svo ekki sé sagt - fjandskapur. Þegar Jónas lét af störfum og Vil- hjálmur Þ. Gíslason tók við var haft eftir Helga: „Undarlegt er það- og með ólíkindum, en nú er eins og ég muni ekkert nema það besta í fari þeirra Jóns Eyþórssonar og Jónasar Þorbergssonar, aðrar eins andskotans skepnur og þetta vora.“ Jónas Þorbergsson kunni einnig að koma fyrir sig orði. Þing- eyskur bóndi, sem kom í kynnisför til höfuðstaðarins bað Jónas að fylgja sér um miðbæinn. Á Austur- velli sáu þeir lágvaxinn atgerfis- mann stika stóram í átt til Alþing- is. Er þangað kom svipti hinn fót- hvati göngumaður útihurð Alþingis snúðugt upp á gátt og stikaði inn í löggjafarsamkunduhúsið. Bóndinn spyr undrandi: Hver er þessi lág- vaxni maður sem stikar stórum og hrindir hurð af slíku afli? Þetta er Helgi Hjörvar, svarar Jónas Þor- bergsson. Nei, er hann svona lítill? spyr bóndinn. Hann er miklu minni, svarar Jónas. Hvað sem leið langvinnum og háskalegum deilum þeirra útvarps- manna, Jónasar og Helga, þá er það í frásögur fært og þótti tíðind- um sæta er Jónas Þorbergsson stóð snemma morguns og vætti skeggbursta sinn með raksápu, horfði í spegil sinn, skóf vanga sína og snyrti að honum þótti sem eitt- hvert það verk væri óunnið og þyrfti að ljúka áður en dagur væri að kvöldi kominn. Greip hann yfir- höfn sína og skundaði sem leið lá í Suðurgötu 6. Sá sem þar réð hús- um hafði séð til ferða komumanns og skundaði niður traðimar að leiða gest til stofu. Urðu nú fagnað- arfundir, faðmlög, blessunarorð og fyrirbænir. Og ekki synjað fyrir að vöknað hafi hvarmar er tilfinningar titraðu í brjósti öldunga. Höfundur er þulur. Rafiðnaðarmenn í RSÍ Spennugolf 1999 Spennugolf 1999 verður að þessu sinni haldið á STRANDAVELLI (GHR) á Hellu föstudaginn 11. júní nk. Farið verður frá RSÍ á Háaleitisbraut kl. 12:00 stundvíslega. Að venju verða vegleg verðlaun f boði. Þátttökugjald er kr. 3.000 eins og í fyrra. Innifalið í því er flatargjald, rútuferð, góð golfpeysa og smá veitingar. Tilkynningar um þátttöku skulu berast til Rafíönaðarskólans í síma 568 5010. Þar skal tilkynna forgjöf og einnig hvort viökomandi ætii að koma með rútunni. Munið að skrá ykkur tímanlega. Það auðveldar undirbúningsvinnuna. JÓNSMESSUHÁTÍÐ RAFIÐNAÐARMANNA Árleg fjölskylduhátíð Rafiðnaðarsambandsins í landi símamanna við Apavatn 25.-27. júní. Dagskráin verður með hefðbundnu sniði. íþróttir, veiði, varðeldur, dansleikir, hoppkastali, rennibraut og margt fleira. Hátíðin er félagsmönnum að kostnaðarlausu RouenBLAoe. Viablade ABECIIegur Svört74mmdekk m £) U Stærðir 37-47 fíOLLGRBLADe. Viablade IX7 ABEC3legur Glær 76 mm dekk Stærðir 37-47 USLO* 6-9°° 64 mm dekk Stærðir 30-35 fíouefíBLAoe. Canvas fíOLLefíBLADe. WBS Polo 2 í einum: Skór + skauti ABEC 1 legur fl Glær 74 mm dekk^tfu €aG Stærðir 41-47 ABEC 3 legur j I Stærðir 40-46 —„ ÆafiPJrtf I 55 mm dekk fT • 7* UTILIF <il| /'• lol I GLÆSIBÆ * Simi 581 2922 • www.utilif.is Opið 10 - 18, laugardaga 10 - 16. Crind Skórtil að„slæda" á handriðum. Stærðir 40-46 V" ír 41 x.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.