Morgunblaðið - 28.10.2000, Blaðsíða 14
14 LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Anægðar
með að fá
konu í starfið
FRAMKVÆMDASTJÓRN Kven-
réttindafélags fslands heimsótti á
fimmtudaginn Ásdísi Höilu Braga-
dóttur, sem nýlega tók við starfi
bæjarstjóra Garðabæjar, og færðu
henni að gjöf bókina I gegnum gler-
þakið sem KRFÍ gaf út í fyrra.Olafía
B. Rafnsdóttir, gjaldkeri KRFÍ, seg-
ir félagið fagna því að kona hafi tek-
ið við stöðu sem karlmenn hafa hing-
að til verið nær einir um að skipa.
*
Stjórnarformaður DAS um niðurfellingu einkaleyfís HHI
Aðrir hljóta að fá að reka
peningahappdrætti
STJÓRNARFORMAÐUR Happ-
drættis DAS, Guðmundur Hall-
varðsson, fagnar því að forráða-
menn Háskóla Islands vilji fella
niður einkaleyfisgjald fyrir pen-
ingahappdrætti. Hann segir að ef
einkaleyfisgjaldið verði fellt niður
hljóti öðrum happdrættum að
Morgunblaðið/Golli
Hólmfríður Sveinsdóttir, starfandi formaður KRFÍ, óskar Ásdísi Höllu Bragadóttur til hamingju með starfið.
Ólafía B. Rafnsdóttir, gjaldkeri KRFÍ, t.h.
—
Heimsókn forseta Islands
til Indlands hefst í dag
OPINBER heimsókn Ólafs Ragnars
Grímssonar, forseta íslands, til Ind-
lands hefst í dag en forsetinn hélt
áleiðis til Indlands í gær ásamt föru-
neyti. í ferðinni mun Ólafur Ragnar
m.a. hitta að máli K.R. Narayanan,
forseta Indlands, Suman Krishan
Kant varaforseta, Atal Behari
Vajpayee forsætisráðherra og Sonju
Gandhi, leiðtoga stjómar-
andstöðunnar.
Forsetinn mun í ferð sinni heim-
sækja höfuðborg Indiands, Nýju
Delhi, viðskiptaborgina Bombay og
hina sögufrægu borg Agra.
Hann mun á mánudag, þegar hin
opinbera dagskrá heimsóknarinnar
hefst, leggja blómsveig frá íslensku
þjóðinni að minnisvarða um Mahatma
Gandhi, frelsishetju Indverja og frið-
arsinna.
í föruneyti forseta eru m.a. Halldór
Ásgrímsson utanríkisráðherra, emb-
ættismenn af skrifstofu forseta og úr
utanríkisráðuneytinu auk fjölmenn-
rar sendinefndar úr heimi viðskipta.
Þá verður á fjórða hundrað íslend-
inga með í för í skipulagðri hópferð.
I tengslum við heimsóknina verður
efnt til kvikmyndahátíða í Nýju Delhi
og Bombay sem helgaðar eru verkum
Friðriks Þórs Friðrikssonar en
Bombay er miðstöð blómlegs kvik-
myndaiðnaðar Indverja og munu
framleiddar þar um 900 myndir ár-
lega.
Opinberri heimsókn forseta Is-
lands til Indlands lýkur föstudaginn
3. nóvember.
verða heimilt að reka peninga-
happdrætti, en DAS og SIBS hafa
hingað til aðeins mátt reka vöru-
happdrætti.
Guðmundur sagði að stjórnir
DAS og SÍBS hefðu barist fyrir
því lengi að fá að reka peninga-
happdrætti og að á síðasta löggjaf-
arþingi hefði hann ásamt fleirum
lagt fram frumvarp um breytingu
á lögum um starfsemi happdrætta,
þar sem lagt hefði verið til að
happdrættum DAS og SÍBS yrði
heimilt að reka peningahapp-
drætti.
Samkeppnisstofnun hefur
kveðið upp úrskurð
Allsherjarnefnd fjallaði um mál-
ið, en taldi ekki unnt að leggja til
að frumvarpið yrði samþykkt. Hún
taldi eðlilegt að happdrættismark-
aðurinn í heild yrði tekinn til skoð-
unar og að sett yrðu ein heildarlög
um happdrætti og var málinu vísað
til ríkisstjórnar.
Guðmundur sagði að áður en
frumvarpið hefði verið lagt fyrir
hefði málinu verið vísað til Sam-
keppnisstofnunar, sem hefði kveð-
ið upp úrskurð sinn í vor.
Að sögn Guðmundar var úr-
skurður Samkeppnisstofnunar
sendur dómsmálaráðuneytinu og
beinir samkeppnisráð þeim tilmæl-
um til dómsmálaráðherra að beita
sér fyrir því að samkeppnisstaða
happdrættanna verði gerð sem
jöfnust að því er varðar skilmála
fyrir rekstrinum. Ennfremur bein-
ir ráðið því til ráðherra að einka-
leyfi HHI til að reka peningahapp-
drætti verði numið úr gildi og að
hinum flokkahappdrættunum verði
veitt leyfi til þess að greiða út
vinninga í peningum.
Guðmundur sagði að sem stæði
væri málið í höndum ríkisstjórnar-
innar og að stjórnir happdrætta
DAS og SÍBS byðu nú eftir því að
hún tæki á málinu.
Sýknaður af
nauðgunarákæru
ÞRÍTUGUR karlmaður var sýkn-
aður í Héraðsdómi Reykjavíkur á
fimmtudag af ákæru um að hafa
nauðgað fyrrverandi sambýliskonu
sinni á heimili hennar 22. nóvem-
ber 1998. Konan kærði manninn
fyrir nauðgun, sem og/eða fyrir að
hafa rifið og skemmt fatnað í
hennar eigu. Þá krafðist hún
skaðabóta að fjárhæð 855 þúsund
krónur með dráttarvöxtum.
Verjandi ákærða gerði þær kröf-
ur að ákærði yrði sýknaður af öll-
um kröfum ákæruvaldsins en til
vara að hann yrði dæmdur til væg-
ustu refsingar er lög leyfa. Þá yrði
bótakröfu vísað frá dómi eða hún
lækkuð verulega.
Vegna ólíks framburðar kær-
MAT á landslagi var viðfangsefnið á
málþingi sem nýlega var haldið í Nor-
ræna húsinu á vegum Rammaáætl-
unar um nýtingu vatnsafls og jarð-
varma og Landvemdar. A fundinum
var rætt um það hvaða verðmæti geti
falist í landslagi og m.a. kynnti Þóra
Ellen Þórhallsdóttir, prófessor í
grasafræði óg formaður faghóps um
náttúru- og minjavemd, þar tilraun
til sjónrænnar flokkunar á landslagi
sem unnin var af faghópnum.
Þóra sagði í samtali við Morgun-
blaðið að það væri síður en svo einfalt
mál að gera sér grein fyrir því hvaða
landslag ætti að telja til verðmæta og
hvemig fara ætti að því að meta slíkt.
„Við eram sammála um það að
landslag geti talist til náttúraverð-
mæta. En það er mjög erfitt að meta
landslag og það er engin hefð fyrir
því á íslandi að reyna að leggja mat á
það,“ sagði Þóra. „Ef við teljum á
hinn bóginn að það séu einhver nátt-
úraverðmæti fólgin í landslagi þá
blasir það við að á íslandi sé um mikil
verðmæti að ræða vegna þess hversu
fágætt landslagið á hálendinu er.“
Segir Þóra að hitt skipti líka máli •
hversu landið er eyðilegt, mannvirki
geti oft á tíðum stungið veralega í
stúf við landslagið.
Huglægt mat erfítt viðfangs
Vegna þess að ekki er hefð fyrir
því hér á landi að leggja mat á gildi
landslags, sem og þess að óumdeilan-
lega er um mikil verðmæti að ræða á
hálendi-íslands, þurfti faghópur um
Málþing um þau verðmæti sem geta falist í landslagi
Mikilvægt að móta
hlutlæg viðmið
náttúra- og minjavemd að reyna að
búa til hlutlæg viðmið sem nota
mætti við slíkt mat.
Var þetta nauðsynlegt, að sögn
Þóra, þar sem huglægt mat á lands-
lagi er harla erfitt viðfangs og ein-
staklingsbundið. Skal þess getið hér
að markmiðið með þessu starfi, og
rammaáætluninni fyrrnefndu, er að
meta og flokka alla nýtanlega orku á
sviði vatnsafls og jarðvarma á land-
inu. Hefur verið gert ráð fyrir að í
heildarpakkanum gætu orðið nálægt
eitt hundrað virkjanakostir.
Afraksturinn af starfi faghóps um
náttúravemd og minjar, sem var
einn af fjóram faghópum sem settir
vora á laggimar, er ellefu þátta við-
mið sem beinir sjónum að megin-
gerðum landslags, þ.e. ýmsum sjón-
rænum þáttum í landslagi, svo sem
sjóndeildarhringnum, breytileika í
hæð lands, útlínum lands, gróðri, lit-
brigðum, komastærð (þ.e. mjmstri),
áferð, hrjúfleika, vatni, andstæðum
og hrikaleika.
Segir Þóra þessi viðmið síðan not-
-uð-til .að- greina .megingerðir lands-
Morgunblaðið/Jim Smart
Frá málþinginu í Norræna húsinu á laugardag.
lags, með því að gefa þeim einkunn í
samræmi við viðmiðin ellefu. Flokk-
ast landslag þannig niður í tólf meg-
ingerðir; öldótta hálendissléttu, líp-
arítsvæði, ,jökulheima“, gljúfraland,
hraunbreiður, jökulaura, inndali,
vatnaland, gróðurvinjar miðhálendis-
ins, heiðalönd, gróna dali og flæð-
iengi.
Þessi flokkun megingerða lands-
lags felur ekki í sér neitt mat á gæð-
um svæðanna í raun og vera, að sögn
Þóra. „En þá er næsta skref eftir,
sem er erfiðara, að raða svæðunum
innan hvers meginflokks, finna þau
sem era verðmætust og þau sem era
minnaverðmæt."
Segir hún að þar yrði byggt á
þrennu, þ.e. hvaða viðmið það era af
þessum ellefu sem ráða mestu um
einkenni viðkomandi megingerðar.
.. Einnisr vrði- miðað-við 'bað--hvaða
anda og ákærða svo og vitna þótti
fram hafa komið skynsamlegur
vafi um sök ákærða í málinu og
var hann því sýknaður af nauðgun-
arákæru. Hins vegar var frestað
refsingu ákærða fyrir eignaspjöll á
heimili konunnar umræddan dag
sem meint nauðgun átti að hafa átt
sér stað. Fellur hún niður að
tveimur áram liðnum haldi hann
almennt skilorð.
Allur sakarkostnaður, þar með
talin málsvarnarlaun skipaðs verj-
anda ákærða, 150.000 krónur, og
skipaðs réttargæslumanns brota-
þola, 120.000 krónur, greiðist úr
ríkissjóði. Valtýr Sigurðsson, hér-
aðsdómari kvað upp dóminn.
svæði gæti talist besta dæmið um við-
komandi megingerð landslags og í
þriðja lagi yrði reynt að meta hin
óhlutbundnu verðmæti, þ.e. þau hug-
hrif sem einkenna svæðin og íégurð-
argildi.
Þóra tekur þó fram að faghópurinn
sé ekki kominn mjög langt á leið með
að þróa aðferðir til að meta þennan
þriðja og síðasta þátt.
Fjarri því að verkinu sé lokið
Sú nálgun sem faghópurinn hefur
með þessu móti aðhyllst beinir sjón-
um manna einkum að þremur atrið-
um, að matí Þóru. í fyrsta lagi leggi
hún áherslu á mildlvægi landslags-
heilda, þ.e. hvaða máli það skipti að
svæðin séu órofa heild; í öðra lagi á
mikilvægi stærðar, þ.e. hvaða áhrif
það geti haft að búta svæðin niður; og
í þriðja lagi hin huglægu hughrif, þ.e-
hvaða áhrif það hafi að sett séu stór
mannvirki inn í landslagið.
Þóra tekur undir þau orð að síður
en svo geti talist auðvelt að meta
landslag. Það sjáist best af því að
enginn hafi treyst sér til að gera það
fram að þessu.
„En ég held að það sé hægt og ég
held að við verðum að reyna það. Við
erum byijuð að vinna með þessa leið
núna og trúum því að hún gefi okkur
ákveðinn grann. Verkinu er hins veg-
ar ekki lokið, við erum rétt að byrja
og voram
íýrsta skrefið
laugardag,'
hallsdóttir.