Morgunblaðið - 28.10.2000, Blaðsíða 36
36 LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞELIÐ SEM
DRAUMAR
SPINNAST ÚR
LEIKLIST
IV e m e n il a I e i k li ú s i ð
OFVIÐRIÐ
Eftir William Shakespeare í þýð-
ingu Helga Hálfdanarsonar. Leik-
stjóri Rúnar Guðbrandsson. Leik-
myndar- og búningahönnun:
Sigurður Kaiser. Ljósahönnun: Eg-
ill Ingibergsson. Hljóðmynd: Har-
aldur V. Sveinbjörnsson. Hár og
förðun: Kristín Thors.
„Ver erum þelið sem draumar
spinnast úr: vor ævi er stutt og um-
kringd svefni."
Þannig mælir Prosperó í Ofviðiinu,
lífsreyndur, bitur og mæddur; hefnd-
in hefur brunnið honum í brjósti en
þegar hann hefur öll ráð í hendi sér
veitir hann fyrirgefningu á báða bóga.
Það er eins og það taki því ekki að
ganga milli bols og höfuðs á þeim sem
gert hafa honum mestan miska.
Nemendaleikhúsið vígði Smiðjuna,
nýtt leikhús leiklistardeildar Listahá-
skóla íslands, með fi-umsýningu á Of-
viðrinu í gærkvöldi. Hægt væri að
segja að valið á verkinu haíi verið vel
til fundið, svo fullkomlega virtist það
henta hópnum; réttara væri þó að
segja að hópurinn hafi lagað sig nær
fullkomlega að verkinu undir fram-
úrskarandi stjóm Rúnars
Guðbrandssonar.
Ofviðrið hefur oftlega verið sagt
eitt af óaðgengilegri verkum Shake-
speares. Hlaðið dulúð og óræðum
merkingum, lokasvar lifsreynds
skálds eftir áratuga baráttu við að
beygja helstu viðfangsefni manns-
andans til hlýðni við hið dramatíska
form.
Rúnar Guðbrandsson snýr heim
eftir námsdvöl í Bretlandi þar sem
hann hefur lokið doktorsprófi í leik-
húsfræðum og leikstjórn og sýnir
með þessari sýningu að fræðileg
þekking og skapandi list geta haldist
þétt í hendur með afbragðs árangri.
Skilningur hans á viðfangsefninu er
einstaklega skýr, hin leikstjómarlega
hugsun - konsept sýningarinnar - er
skýr, án þess að verða til þess að ein-
falda verkið og síðast en ekki síst hef-
ur honum tekist að miðla hugsun
sinni til hinna ungu leikenda með
þeim hætti að hvergi örlar á öðm en
þeim sé fullkomlega ljóst á hverju
augnabliki hvert sé inntak verksins.
Hér er þó ekki á ferðinni sviðsett aka-
demísk hugsun, heldur fyrst og
fremst góð leiksýning, frábær
skemmtun sem er veisla jafnt fyrir
auga og huga.
Sýningin hverfist um heiftarleg
átök hinna „æðri“ og „lægri“ hvata,
hvort má sín meira hjartað eða kyn-
hvötin; stundum fellur þetta saman
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sýning Nemendaleikhússins er góð viðbót við leiklistarflóruna í haust.
með ljúfum sviða eins og hjá Ferdin-
and og Miröndu, en stundum rekst
þetta harkalega á eins og í persónu
Prosperós; sú hugmynd að tengja
frammanninn Kalíban við Prosperó
með þeim hætti að skilin á rriilli þeirra
verða á stundum harla óljós er vem-
lega góð, eins konar líkamleg útlegg-
ing á innri baráttu Prosperós. Hug-
myndin er svo enn frekar færð út með
því að bróðir Prosperós, svikarinn
Antóníó, er hér orðinn kvenkyns og
þar með býðst tækifæri til að gæða
sviksamlegan ásetningþeirra Sebast-
íans kynferðislegri spennu.
Leikhópurinn sem hér birtist í
nemendaleikhúsi kemur ánægjulega
jafnsterkur fram á sviðið í þessu
fyrsta verkefni vetrarins og er ástæð-
ulaust með öllu að gera upp á milli
þeirra. Greinilegt var að mikil alúð
hefur verið lögð við skilning á textan-
um og meðferð hans og var gaman að
heyra hversu vel þýðing Helga Hálf-
danarsonar naut sín í flutningi þess-
ara ungu leikara. Persónulisti Ofviðr-
isins býður reyndar ekki við fyrstu
sýn upp á flutning af átta leikumm,
fjómm konum og fjórum körlum.
Hugvitsamleg skipting hlutverka,
kynhlutverkabreyting tveggja lykil-
hlutverka og úrfelling nokkurra
aukapersóna, auk þess sem nokkrir
leikaranna leika nokkur hlutverk
hver, gerir þennan byrjunarvanda að
engu og geftir leikumnum enn frekari
tækifæri til að sýna hvað í þeim býr.
Bjöm Hlynur Haraldsson fór með
hlutverk Prosperós og tókst mætavel
að miðla þeirri togstreitu sem hann er
þjáður af. Vandi Bjöms er sá að hann
er ungur en persónan komin til ára
sinna en hann fann vel viðunandi leið
til að yfirstíga þann hjalla. Elma Lísa
Gunnarsdóttir í hlutverki Míröndu
sýndi skýrt hversu bamsleg og sak-
laus stúlkan er, hún verðui' ástfangin
af fyrsta manninum sem fyrir augu
hennar ber og heitir honum ævarandi
tryggðum. Hvort það heit mun stand-
ast lét Elma Lísa spumingarmerki
standa við. Hennar Míranda virtist
greinilega fljót að tileinka sér nýja
siði. Björgvin Franz Gíslason var villi-
maðurinn Kalíban, og gerði honum
veralega góð skil með góðri beitingu
líkama og raddar. Aríel í meðföram
Lára Sveinsdóttur sýndi hversu þjök-
uð hún (kvenkyns andi) var af ást til
húsbónda síns, hið langþráða frelsi
reyndist eins konar útlegðardómur.
Nína Dögg Filippusdóttir og Gísli
Om Garðarsson vora óborganlega
fyndin í hlutverkum drykkjurútanna
Trínkúlós og Stefanós; hér afsannað-
ist sú gamla klisja að orðaleikir
Shakespeares séu löngu búnir að tapa
fyndni sinni. Víkingur Kristjánsson
lék feðgana Alónsó og Ferdinand og
réð jafn vel við þá báða; kvikmyndaða
atriðið var skemmtileg lausn og vel
útfært.
Kristjana Skúladóttir lék Gonsölu,
kynbreyttan ráðherra, ástfanginn af
kóngi sínum en Kristjana sýndi jafn-
framt að hún er fær um margt fleira í
dans- og söngatriðunum.
Sá hluti sýningarinnar, söngurinn
og dansinn, var reyndar sérlega vel
unninn og gaman að sjá hversu fjöl-
hæfur hópur er hér að stíga sín fyrstu
skref. Óperaatriðið var stórgott og öll
stígandi tónlistaratriðisins var fima-
góð en þó hefði Prosperó mátt vera
sýnilegri áhorfendum þar sem innlif-
un hans var greinilega hugsuð sem
lykillinn að hápunkti atriðisins.
Tónlist, leikmynd, ljós og hljóð-
mynd mynduðu sannfærandi um-
gjörð um sýninguna og nýting hins
nýja rýmis var með ágætum þó skort-
ur á lofthæð hái nokkuð en þar er ekki
við listræna stjómendur að sakast.
Með þessari sýningu hefur bæst
við góður kostur í leiklistarflórana á
þessu hausti og er full ástæða til að
hvetja alla sem unna góðu leikhúsi til
að heimsækja nemendaleikhúsið í
Smiðjuna á næstu dögum og vikum.
Hávar Sigurjónsson
Leifs
Elíasson
Bragason
__ >
Sigurður Bragason og Olafur
Elíasson í Carnegie Hall
Draugadans
Jóns Leifs
vakti athygli
SIGURÐI Bragasyni barítún-
söngvara og Olafi Elíassyni
pianóleikara var vel tekið á tón-
leikum þeirra í einleikssal Carn-
egie Hall í New York í fyrrakvöld
þar sem þeir flutt u íslensk og
rússnesk sönglög.
Yfirskrift tónleikanna var Frá
rómantík til rósturs og á efnis-
skránni voru verk eftir Pál ísólfs-
son, Jón Leifs, Piotr Tsjajkovskij
og Modest Mussorgskfj.
Sigurður sagði í símtali við
Morgunblaðið að viðtökur áheyr- '
enda hefðu verið mjög góðar og
aðsóknin alveg þokkaleg. „Salur-
inn er mjög sérstakur, það er svo
fallegur hljómburður í honum og
stemmningin var virkilega góð.
Það höfðu margir á orði eftir tón-
leikana að þeir hefðu haft sér-
lega gaman af að heyra Drauga-
dans Jóns Leifs. Eins hrifust
margir sérstaklega af aukalag-
inu sem við tókum en það var
persneskur ástarsöngur eftir
Rubinstein," segir hann.
Tónleikar í Wigmore
Hall á næsta ári
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem
Sigurður syngur í einleikssal
Carnegie Hall en hann kom þar
fyrst fram 1996 ásamt Hjálmi
Sighvatssyni pianóleikara. í
framhaldi af þeim tónleikum var
honum boðið að koma aftur á ár-
inu 2000, sem hann og þáði.
„Svo var það svo skemmtilegt
að daginn sem við fórum af stað
út barst okkur boð um að flytja
þessa sömu efnisskrá á tónleikum
í Wigmore Hall í London 17. apríl
á næsta ári. Við erum mjög
spenntir, því það er alveg dýrleg-
ur staður líka,“ segir Sigurður.
Uppreisn í eldhúsinu
Morgunblaðið/Golli
„Edda Björgvinsdóttir, Ólafia Hrönn Jónsdóttir og Rósa Guðný Þórs-
dóttir skila allar hlutverkum sínum vel og í raun er merkilegt hversu vel
þeim tekst að byggja upp ólíka karaktera kvennanna," segir í dómnum.
LEIKLIST
Leikfélag íslands
SÝND VEIÐI
Höfundur: Michele Lowe. íslensk
þýðing: Karl Ágúst tílfsson. Leik-
sljóri: María Sigurðardóttir. Leik-
arar: Edda Björgvinsdóttir, Ólafiá
Hrönn Jónsdóttir og Rósa Guðný
Þórsdóttir. Karlaraddir: Sigurður
Siguijónsson, Jóhann Sigurðarson
og Pálmi Á. Gestsson. Leikmynd:
Björn G. Björnsson. Búningar:
Ragna Fróðadóttir og Ásta Guð-
mundsdóttir. Lýsing: Halldór Örn
Óskarsson. Tónlist: Ragnhildur
Gísladóttir.
Iðnó, föstudaginn 27. október.
ÞAÐ ER í raun ótrúlegt að þetta
leikrit (sem ætti reyndar fi-emur að
kalla einþáttung) skuli vera skrifað á
síðasta áratug, enda velur leikstjór-
inn, María Sigurðardóttir, að færa
það aftur í tíma til að gera þær að-
stæður sem það lýsir trúverðugri.
Það dugar þó ekki tii að auðvelt sé
fyrir íslenska áhorfendur að máta líf
sitt við það líf sem verkið lýsir. Og
reyndar er ég á þeirri skoðun (eftir
að hafa búið í fjögur ár í Bandaríkj-
unum) að þær aðstæður sem þama er
lýst séu sem betur fer liðin tíð, nema
þá í undantekningartilvikum.
Sýnd veiði segir frá þrennum hjón-
um sem hittast einu sinni í mánuði
(og hafa gert það í 18 ár) til þess að
borða saman. Reyndar era það eigin-
mennirnir sem hafa ákveðið þetta
fyrirkomulag: að konumar eldi ofan í
þá og haldi sig síðan í eldhúsinu á
meðan þeir æfa golf á stofugólfinu.
Eiginmennimir era reyndar aldrei
inni á sviðinu, en kalla skipanir, boð
og bönn fram í eldhús. Konumar
ganga frá eftir máltíðina og slúðra í
eldhúsinu á meðan og áhorfandinn
fær fljótlega innsýn í þeirra ömur-
legu tilvera. Fljótlega kemur í Ijós að
miklir brestir era í öllum hjónabönd-
um - og skyldi engan undra, slík karl-
rembusvín sem menn þeirra era.
Debra (Rósa Guðný Þórsdóttir) og
Molly (Ólafía Hrönn Jónsdóttir) era
heimavinnandi (gera „ekkert" allan
daginn, eins og Molly orðar það) en
Nicky (Edda Björgvinsdóttir) er út-
gáfustjóri á bókaforlagi sem hún er
einnig meðeigandi í. Starf hennar er
þó í hættu og á eiginmaður hennar
sök á því. Nicky er líka sú eina þeirra
sem á bam að hugsa um, Molly þráir
barn en tekst ekki að verða ófrísk,
Debra á unglingsson sem sendur hef-
ur verið burt á herskóla. Debra boðar
að konum beri að fóma sér fyrir eig-
inmenn sína, enda hefur hún sjálf
gert það, hætt námi þrátt fyrir góðar
gáfur og hún vitnar stöðugt í orð eig-
inmanns síns, en virðist ekki eiga til
eina sjálfstæða hugsun í kollinum.
Flétta þessa verks er hefðbundin
og nokkuð fyrirsjáanleg. Samtal
kvennanna þriggja leiðir smám sam-
an í ljós að þær era óhamingjusamar
og kúgaðar þrátt fyrir vanmáttugar
tilraunir þeirra (í byrjun) til að breiða
yfir staðreyndir. Nicky sýnir reyndar
fljótlega að hún er búin að fá nóg og
virðist til í að sprengja munstrið upp,
sem hún og gerir áður en yfir lýkur -
og fær hinar tvær í lið með sér.
Edda, Óiafía Hrönn og Rósa Guð-
ný skila allar hlutverkum sínum vel
og í raun er merldlegt hversu vel
þeim tekst að byggja upp ólíka kar-
aktera kvennanna. Edda sýnir okkur
sjálfstæða konu sem er ekki tilbúin til
að fóma sér og því sem hún hefur
byggt upp fyrir syndir ömurlegs eig-
inmanns. Reyndar er gefið í skyn að
hún sé komin á barm geðveikinnar og
er til í að grípa til hvaða örþrifaráða
sem er til að losna úr hlutskipti sínu.
Ólafía Hrönn dregur upp mynd af
bamaiegri og léttlundaðri konu sem
vill njóta lífsins unaðssemda (matar,
víns og kynlífs) og sem leynir á sér.
Persónan sem Rósa Guðný túlkar er
óhugnanlegust af þeim öllum; full-
komlega kúguð, stíf og dómhörð á yf-
irborðinu, en gjörsamlega brotin á
bak aftur og viljalaus undir niðri.
Sigurður Sigurjónsson (sem hljóp í
skarðið fyrir Ingvar E. Sigurðsson,
sem skráður er í leikskrá), Pálmi
Gestsson og Jóhann Sigurðarson
skila sínu vel utansviðs og hljóta að
vera í huga flestra (að minnsta kosti
helmings) áhorfenda réttdræpir!
María Sigurðardóttir leikstjóri
hefur náð að skapa ágæta sýningu úr
þessum gamaldags efnivið. Karl
Ágúst Úlfsson hefur snúið textanum
á íslensku áfallalaust. Nokkuð mikið
er lagt í raunsæislega leikmyndina
og búningarnir ýttu undir kómíska
hlið verksins - sem því miður skilur
ekki mikið eftir sig í huga áhorfenda.
Soffía Auður Birgisdóttir