Skírnir - 01.01.1912, Síða 58

.88
Lifsskoðun Stepháns G. Stephánssonar.
Ef endÍ8tu að plægja, þú akurland fær,
ef uppgefstu: nafnlausa gröf.
Höfundurinn segir, að iðjulaust fésafn só fúi í mannfélagsmeiðn-
'Um. Honum er þungt niðri fyrir og honum synist hann horfa
niður í hyld/pi eymdar og örbirgðar, þegar hann hugsar um fá-
;tæktina:
Og þá sé eg opnast það eymdanna djúp,
þar erfiðið liggur á knjám,
en iðjulaust fjársafn á féleysi elst,
sem fúinn i lifandi trjám;
en hugstola mannfjöldans vitund og vild
er vilt um og stjórnað af fám.
t>essi lui er dauði og drep og eitraður ormur, sem nagar neðan lífs-
tréð og etur það upp. Sú hugmynd kemur fram í goðafræði Norð-
urlanda, þar sem talað er um ask Yggdrasils, og fræðimenn halda
að þýði lífsmeiðinn. Hann tekur limum til himins, en rótum í
undirdjúp.
Eg gat þess, að kærleikur Stephúns til vinnunnar væri honum
trúarbragðaígildi. Þetta er ekki kristindómur; því að Kristur vildi
ekki að borin væri erfiðisáhyggja fyrir morgundeginum, Þetta er
miklu fremur Zóróasters trúbrögð. Hann lagði mikla áher/.lu á
jarðrækt og iðjusemi. Það skiftir nú litlu máli, hvaða nafni þessi
kenning heitir. Hitt er aðalatriðið, að hún er góðrar náttúru. Steph-
án leggur alla áherzluna á manngildið. 011 lífsskoðun hans stefnir
að því marki. Hann yrkir kvæði um Kristj og er það um umbóta-
manninn og kenningu h a n s. Það er ekki bygt á spádómum nó
helgisögnum og er óbkt öllum jólasálmum, en þó er það jólakvæði,
■og mikill sannleikur í því og skáldskapur, og fögur lífsskoðun.
Svo litil frétt var fæðing hans
i fjárhúsjötu hirðingjans,
að dag og ártal enginn reit,
ium aldur hans ei nokkur veit.
Hann alla sina fræðslu fekk
4 fátæklingsins skólahekk.
En sveit hans veitti sina gjöf,
þar sérhver hæð var spámanns
Þar hirtist verkavitrun hans,
sem vitjar sérhvers göfugs manns.
það kall: að hefja land og lýð
og lækna mein 4 sinni tið.
Hann sá að eigin elskan hlind
var aldarfarsins stærsta synd
og þyngst 4 afl og anda hans
var okið lagt af bróður hans,
•Og skálda, er höfðu hegnt og kent, Sem grimd og lymsku lengst til ver
en heimska lýðsins grýtt og hrent; að láta aðra þjóna sér,
þar feður hjuggu hold og bein, som aldrei sér að auðna þin
en hlóðu synir bautastein. er allra heill og sin og min.