Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 42

42
snemma á 19. öld. Álitu menn það smiðjutóft, því þar fanst járna-
rusl og sindur og ýmsir smámunir, þar á meðal tvær bronse-sylgjur,
skálmyndaðar, sem Kaupmannahafnar forngripasafn eignaðist, og
getur Kaalund þess (i Beskr. Isl. II. 323 neðanmáls) að þær séu þar
og hvar og hvenær þær fundust. Eg vildi fræðast gjör um þessa
rúst og spurði um þetta í Flögu í sumar. Fólkið, sem þar er nú,
kannaðist að vísu við rústina, og hafði heyrt getið um að eitthvað
lítilsháttar hefði fundist þar áður. En nú á seinni árum hefði þar
ekkert fundist, enda rústin blásin burt að miklu leyti. Þó væri ekki
mörg ár síðan að nálægt þeim stað hefði fundist axarblað. En það
hefði verið svo ryðbrunnið, að burt hefði verið fallinn allur munn-
urinn og hálft augað. Það var fullyrt, að þessi hlutur hefði verið
sendur Forngripasafninu í Reykjavík.
Þó þetta sé ekki nýr fornleifafundur, þá áleit eg þó réttara að
láta hans ekki ógetið.
XIII. Athugasemdir við Arbók Fornleifafélagsins 1905.
[Framhald frá Árb. 1907].
Þá er eg ritaði um landnám Gríms og leiði hans (Árb. '05, 38)
leiddi eg likur að því, að Ketilbjörn gamli mundi hafa tekið undir
sig gilda sneið austan af landnámi Gríms og þar með mundi Hest-
fjall hafa fylgt; það mundi báðum hafa þótt eigulegt. Hefði eg þá
vitað það, sem eg veit nú, að uppi á Hestfjalli er dalverpi, sem
heitir Orustudalur, þá hefði eg getið þess og leyft mér að setja það
í satnband við líkur þær, er eg færði til, því engin sögn er um til-
drög til þessa örnefnis. Og mörg örnefni frá landnámstíð halda sér
óbreytt enn í dag. Það væri í beinni samliljóðun við skoðun mína
í Árb. ’05, að slá fram þeirri tilgátu, að mönnum þeirra Gríms og
Ketilbjarnar hafi lent saman í Orustudal, barist þar og Ketilbirni
veitt betur. Auðvitað má segja, að tildrög örnefnisins geti verið alt
önnur. Víst geta þau það. En meira verður þá heldur ekki sagt.
Full vissa fæst náttúrlega ekki. En bendingin, sem örnefnið gefur,
er þó heldur með mínu máli en móti, ef nokkuð er.
Þess vil eg nú láta getið, er eg vissi ekki 1905, að í túninu á
Grafarbakka í Hrunamannahreppi er örnefni, sem heitir Hofin. Graf-
arbakki stendur, eins og kunnugt er, á austurbakka Litlu-Laxár þar
sem Gröf er vestanmegin hennar. í Gröf bjuggu höfðingjar í forn-
öld: Þorsteinn goði og Bjarni spaki, son hans, og hafa þeir óefað
átt landið báðum megin árinnar. Gátu þeir því haft hof sitt fyrir