Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 31

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 31
31 blásið hefir ofan af henni; — Tivort ekki sáust þá merki til rústar upp með Djúpá fyrir ofan Lund, þó síðan hafi horfið? Og þó ekki sé annað, Iwort þeir nafnar hafi komið á staðinn og fengið rétta hugmynd um afstöðu, vegalengdir o. fl. þar niðurfrá? Líka þyrfti að vita, hvort ekki muni eitthvað tilhæft í þeim munnmælum, að Djúpárbakki, sem Njála nefnir, sé einmitt sami bær, sem nú heitir Maríubakki? Auðvitað er, að í lieiðni hefir hann ekki verið kendur við Maríu. Þá fyrst, er kaþólsk trú hafði fest rætur, gat það nafn fest sig við hann. En þá er heldur alls ekki ólíklegt, að nafninu hafi verið breytt, í því skyni meðal annars, að María mey mundi þá verja bakhann sinn fyrir hlaupum Djúpár. Hann hlaut að vera í hættu fyrir þeim ella, því hann stendur á bakka hennar — ofan til móts við Lund vestanmegin. Og Maríubakki stendur enn. Það var nú fyrir kristni, að Grímur fekk Astríðar, — svo ekki kemur það i bága við munnmælin. En það vekur athygli, að Ástriðar er aldrei getið á Bergþórshvoli. Það er helzt að sjá, að hún hafi setið í búi sínu þó Grímur væri með Njáli. En þá er það óneitanlega dálítið óviðfeldið, að hugsa sér konuna austur í Fljótshverfi en bónd- ann vestur í Landeyjum að staðaldri. Eg hefi oft hugsað um þetta og ekki komist að viðunanlegri niðurstöðu, fyr en nú, er eg í vetur heyrði þau munnmæli, sem einkum eiga heima í Þykkvabæ í Rangárvalla- sýslu, en voru þó að mestu leyti ný fyrir mig. Eg verð að skjóta þeim hér inn, þó þau komi ekki Lundi við. Þau eru á þá leið: Fyrrum rann alt vatnið úr Rangám báðum og Þverá sameiginlega til sjávar fyrir austan Þykkvabæinn; myndaði þar á, ærið vatns- mikla og hyldjúpa. Hét hún í fyrstunni Djúpá. Og nœsti bœrinn við hana vestanmegin hét Djúpárbahki. Hann var mesta stórbýli. Og þar bjó Astríður kona Gríms Njálssonar. Þegar fram á aldir kom, var jörðu þessari skift í 3 jarðir, er voru kallaðar Efsti-, Mið- og Syðsti-Bakki. Og enn þóttu það góðar jarðir. En jafnframt þvi sem Djúpár-ivalninu var slept úr nöfnum bæjanna, var lika smám- saman hætt að hafa það um ána: menn fóru að kenna hana við næsta bæinn fyrir austan hana. Hún var kölluð Hólá eða Hólsá.— Það er nú ekki einsdæmi með þessa á. Margar ár hér á landi, sem nú eru kendar við næsta bæinn, hafa átt annað nafn áður. — En það var nú sök sér, þó áin breytti nafni. Verra var hitt, að hún breyttist sjálf. Því olli hinn mikli sandur, sem Kötluhlaupin sendu út í sjóinn og hann bar vestur með landi og hlóð honum að strönd- inni. Sandurinn barst inn í Djúpá-Hólá. Hún gryntist og flóði yfir bakka sína. Og jarðirnar spiltust bæði af vatnagangi og sandfoki — því þá er vatníð fjaraði í millum varð aurinn, sem það hafði borið
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.