Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 24

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 24
24 veturgl. fje, 5 hundruð i hrossum vöruvirðum og önnur 5 hundruð (í hrossum) hafnarvoðarvirð, 5 hundruð í slátrum og 5 hundruð í hafnarvoðum — samtals 40 kúgildi og 20 hundruð, sem á að gera 60 hundraða. Jörðin er 60 hundruð að fornu mati bæði eftir jarða- bók Árna og jarðatali Johnsens. Sjest hjer ljóslega, að 1 kúgildi er — 1 hundrað í jörðu = 120 á 1 n i r enn ekki = 120 aurar (ísl. Fornbrs. III 461.—462. bls.). Jeg tel því fullsannað, að hundrað eitt sjer tákni alstaðar hundrað (120) álnir, þar sem Sturl. talar um dírleika jarða, t. d. Sturl. Oxf. 1199. og 269. bls.1), II 155. og 252. bls. Jeg læt nú þetta nægja að sinni til sönnunar þeirri staðhæf- ingu minni, að hundrað eitt sjer sem verðmælir tákni altaf hundrað (120) álnir, ef ekki er beint tekið fram eða sambandið sínir, að átt sje við aura. Þetta stirkir það, að hundrað silfrs sje = hundrað (120) silfurmetnar álnir. Enn auk þess eru að minsta kosti tveir staðir í fornum sög- um, sem benda til hins sama. í Bjarnar sögu Hitd. segir first frá því, að Þórðr Kolbeinsson orti níðvísu um Björn Hitdælakappa, og sættust þeir á það á þingi, að Þórðr skildi gjalda Birni »hundrað silfrs«. Eftir sættina reisir Björn Þórði svívirðilegt níð í landi hans og irkir níðvísu um hann. Aftur sættast þeir á þingi, og hlaut Björn að gjalda 3 merkr silfrs firir níðreising og vísic. Tilgerðir Bjarnar eru verri en Þórðar, bæði af því að hann gekk á gerðar sættir og af því að níðreisingin var umfram. Annaðhvort er því sættin mjög ranglát, eða sambandið sínir, að þrjár merkr silfrs er hærri upphæð enn hundrað silfrs. Af þessu má ráða, að hundrað silfrs sje = hundrað (120) á 1 n i r silfur- metnar = 2*/2 mörk silfrs, en ekki = hundrað (120) aurar silfrs = 15 merkur silfrs, því að þá kæmi hjer fram hróplegt misrjetti í sögunni.2) Reykdæla segir í 4. k. (ísl. Forns. II. 18.—21. bls.) frá því, að Hrafni bónda að Lundarbrekku hurfu 16 geldingar (sauðir), og að hann hafi gefið Þorleifi melrakka hundrað silfrs til að segja sjer, hver stolið hefði. Nú eru 8 geldingar tvævetrir kúgildi, og sömu- leiðis 6 geldingar þrevetrir. (Grág. Kb. II 193. bls.). Geldingarnir ‘) Þar á að fella úr orðin: þœr heita Valshamarseyjar, sem að eins standa í einu pappirshandriti, og svo gerir Kr. Kálund í útg. sinni. Valshamarseijar vóru að visu meðal þeirra eija, sem goldnar vóru, sjá Sturl. Oxf. I 279, og þaðan hefur rit- arinn (sr. Eyjólfur Jónsson) tekið þessa innskotsgrein, enn þær hafa ekki nægt til að filla 20 hundruðin, sem gerð vóru, og hlítur Vigfús að hafa goldið Sturlu fleiri eijar. Valshamarseijar eru að eins 5 hundruð að dirleika eftir jarðahók ÁM. 8) Bjarnar s. Hitd. (Boer) 16.—17. k., 36.-37. hls.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.