Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 30

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 30
30 bæjar er í suðausturbrún hraunsins nokkuð ofarlega og bak við blásinn hól, sera Rofhóll heitir. Þangað er frá Lundi full bæjarleið í norðaustur. Nú er rústin vaxin nýgræðingi. Þar neðanundir er mýrarspilda, er liggur nokkuð út með hraunbrúninni. Hana hafa jökulhlaup ekki náð að eyðileggja, hvorki úr Djúpá né Núpsvötn- um. Djúpá er svo langt vestar og hefir meiri vatnshalla suðaustur en austur. Fyrir Núpsvötnum er mýrin vernduð af hrauntanga, sem gengur fram fyrir norðaustan hana og bægir þeim frá. Gegnum mýrina vestan til rennur lækur eigi alllítill, er kemur undan suð- vestur brún hraunsins og fellur í Núpsvötn nokkru fyrir utan hraun- tangann. Er sennilegt, að hann haíi á sínum tíma verið landa- merkjalækur milli Lundar og þessa bæjar. Því Lundur, sem er þar beint snðvesturundan, við Djúpá, hefir án efa átt mikið land og eigi síst í þá átt. Ofan að hrauntanganum fylgja Núpsvötn hraunbrúninni. Á því svæði er hætt við, að þau hafi eyðilagt einn eða fleiri bæi, sem þar kunna að hafa staðið við hraunbrúnina, en eigi nógu hátt uppi í hrauninu til þess, að rústir þeirra hyldist ekki — eins og Rofhólsrústin er. — Nöfn hinna eyddu Lundarsóknarbæja eru gleymd, nema tvö, Djúpárbakki og Skógarhraun. Setjum nú svo, að rústin hjá Rofhól sé eftir annanhvorn þessara bæja. Hvor mundi liklegri til þess samkvæmt nafni sínu? Mér sýnist það varla vafamál. Þá er hér var hraunið skógi vaxið, þá var »Skógarhraun« beint sann- nefni. En um bæ á þessum stað væri »Djúpárbakki« rangnefni, — nema því að eins, að Djúpá hel'ði fyrrum runnið svo og svo langt norðaustur með hrauninu. En þá tilgátu voga eg ekki að setja fram. Hún hefir ekki líkur við að styðjast. Djúpá er svo straumþung og hefir svo greiðan veg beint fram, undan hallanum, að þar hlýtur aðalfarvegur hennar ávalt að hafa verið, eins og enn er, þó jökul- hlaupin færi miklu víðar út. En þrátt fyrir þetta kalla sumir Rof- hólsrústina Djúpárbakka og mýrina Djúpárbakkamýri. Þeir vita það, að Djúpárbakka er getið í Njálu og ætla, að hann hafi hlotið að vera hér, þar eð önnur Djúpá er ekki á Suðurlandi. Þeir vita það, að sira Jón Steingrímsson segir, að merki sjáist til Lundarj og Djúpárbakka (Safn til sögu ísl. V., 56). Þeir vita, að síra Jón Sig- urðsson segir (í sóknarlýsingu frá 1859) að Djúpárbakkarúst sé »framanundir Rauðabergshrauni« og Lundur »suður frá Djúpárbakka«, sem raunar er ónákvæmt, en ekki ónákvæmara en svo margt annað. Og þeir vita, að Lundarrúst og Rofhólsrústin eru einu rústirnar, sem sjást, og þykir því sem ekki geti verið um að villast. Fleira þyrfti nú samt að vita, t. a. m. hvort rústin hjá Rofhól hefir sést á dögum Jóns Steingrímssonar? Það sýnist ekki vera fyrir löngu að
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.