Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 25

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 25
25 16 verða því tvö kúgildi, ef þeir hafa verið tvævetrir, enn 22/3 kú- gildis, ef þeir hafa verið þrevetrir. Ef hundrað silfrs táknar hjer hundrað aura silfurs, og sje um lögsilfur að ræða, þá verðurupp- hæðin, sem Hrafn gefur til að komast firir þjófnaðinn jöfn 4 hundr- uðum (4X120) aura vaðmála, = 24 hundruðum álna vaðmála, eftir dírleikshlutfallinu 1:4, og verður þá gjöfin 9—12 sinnum meira verð enn geldingarnir, sem horfið höfðu. Þetta nær engri átt. Sje aftur á móti átt við hundrað silfurmetnar álnir (= 4 hundruð álna vaðmála), þá kemur þetta betur heim, og er gjöfin þó talsvert verð- hærri enn geldingarnir. Þessi staður mælir því heldur með því, að hjer sje um silfurmetnar álnir að ræða, enn annars virðist höfund- inum ekki hafa verið vel ljóst, hvað hundrað silfrs táknaði.1 2) Jeg þikist þá hafa sínt og sannað, að hundrað silfrs tákni liundr- að (120) silfurmetnar álnir. A öðrum stað mun jeg gera nánari grein firir því, hvernig á því stendur, að hundraðið hefur komist inn í silfur- reikninginn úr vaðmálareikninguum, líkt og hins vegar verðnöfnin mörk og eyrir hafa komist inn í vaðmálareikninginn úr silfurreikn- ingnum. Hjer skal jeg að eins taka það fram, að hundraðið hlítur að vera æfagamalt sem verðmælir í vaðmálareikningnum2) og jafn- gilti þar 120 álnum = 20 aurum = 2^/a mörk vaðmála. Af þessu leiddi, að menn fóru að kalla 20 aura silfurs eða 2l/2 mörk silfurs sama verðnafni, o: hundrað silfrs. Eftir þennan langa enn nauðsinlega útúrdúr hverf jeg aftur að greininni í Grágás um silfurgang, sem fir var frá horfið. Þar stend- ur, að hundrað silfrs, þ. e. hundrað (120) silfurmetnar álnir, sje jafnmikið fje og fjögur hundruð ok tuttugu álnir vaðmála, og að þá verði hálf mörk vaðmála jöfn eiri silfurs, þ. e. að dírleikshlutfaliið sje 1 :4. Firri setningin verður nú ekki skilin öðruvísi enn svo, að jafngildi hundraðs silfurs sje 4 hundruð vaðmála og 20 álnir að auk. Enn hvernig stendur á þessum 20 álnum, sem umfram eru, þar sem þó dírleikshlutfallið er 1:4? Það er ofur einfalt. Þessar 20 álnir eru ekki annað enn hinn venjulegi kaupbætir, sem gefinn var, þeg- ar langar voðir vóru mældar. Vjer höfum áður sínt líkur til, að 1) Sbr. um alt þetta mál ritgjörðina „De centenario argenti11 aftan við Kristni sögu, Hafniæ 1773. 2) Eyrb. (Gering) k. 13, 1 talar um »fimm tigu silfrs« og k. 14, 2 og 6 um »sex tigu silfrs«. Þó að hjer sje átt við aura, sem er ekki alveg víst, þá sannar þetta als ekki, að hundrað silfrs tákni „hundrað aura silfurs11, því að tölurnar fimm tigir og sex tigir hafa aldrei verið neinn fastur verðmælir, hvorki í vaðmála- reikningi nje silfurreikningi, líkt og hundrað hefur verið. Ef hundrað silfrs hefði verið = 120 a u r a r silfurs, þá hefði höf. sögunnar og að líkindum heldur sagt hálft hundrað silfrs enn sex tigir silfrs á stöðunum í 14. kap. 4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.