Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 67

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 67
67 junnar og láta toppinn vera hærri og rismeiri. Svipfegurri myndi Hólakirkja verða að miklum mun við slíka breytingu. Helga-haugur nefnist hóll einn á Haganess-mýrum suðvestan við Miklavatn í Fljótum, í beinni stefnu milli Barðs og Hrauna. Fylgir honum sú sögn að í honum hafi heygður verið landnámsmað- urinn Navar-Helgi (sbr. Landnb.). Hóll þessi er grjóthóll með gras- sverði á og lyngi. Hann er einstakur í sléttri mýri. Ummál hans er 104 faðmar; brekkan að sunnan t. d. 15 faðmar frá jafnsléttu og upp í laut þá, sem er í kollinum. Sú laut virðist vera upprunaleg, en þó dýpkuð með igrefti. — Munu menn hafa ætlað að grafa í haug þennan og rannsaka hann en horfið frá. Annar ígröftur hefir verið gerður suðaustan í hólinn. — Hóll þesssi virðist án efa náttúr- unnar verk, en ekki er óhugsandi að Navar-Helgi eða einhver ann- ar haíi verið heygður í honum, þótt engin mannaverk á hólnum bendi raunar til þess. Þess eru víða dæmi í Noregi, að menn voru á landnámsöldinni og yfirleitt á síðustu öldum heiðninnar heygðir í hóla, sem þá oft og einatt voru lagaðir svo, að þeir litu út eins og stórir haugar, er að öllu leyti væru tilbúnir af manna höndum1). Hóll þessi er ekki meiri en haugar frá sama tímabili í Noregi og gæti því vel stærðarinnar vegna verið orpinn af mannahöndum yfir einhvern mann, en það er einkum efnið í honum, er bendir til að hér sé um að ræða náttúrunnar verk frá ísöldinni og ekki forfeðra vorra á landnámsöldinni Annars munu litlar líkur til að menn hafi orpið hér mjög stóra hauga, þegar litið er til stærðar Hjaltahaugs að Hofi í Hjaltadal, sem ætla má að verið hafi meðal stærstu hauga hér á landi; hans var getið nánar hér á undan. Haugar nokkurra annara heiðinna höfðingja eru og kunnir, og getur enginn kallast stór í samanburði við stóra hauga í Noregi frá sama tímabili. (Ath. 14. VII). Á Miklabæ í Blönduhlíð var mér 19. VII. af síra Birni Jónssyni skýrt frá því, að þegar vegur sá er þar er fyrir norðan og ofan bæinn var gerður fyrir fáum árum, hafi möl verið grafin úr holti nokkuru, er nefnist Torfholt og er fyrir vestan veginn; kvað hann vegagerðarmenn þá hafa komið niður á mannabein og hests. Afhenti síra Björn mér leifar af tveim hófhringjum úr járni, tvo járn- nagla og nokkra litla járnbúta aðra ókennilega af ryði; ennfremur járnhringju ferskeytta, með miðbandi og þorni á, heldur granna, lítt ‘) Crabriel öustafson, Norges Oldtid, bls, 138. 9*
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.