Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1959, Page 51

GRÖP í ÖRÆPUM
53
Duraumbúningrinn allr var frá brotinn útidurunum, en nú var þar
fyrir bundinn hurðarflaki ok óvendiliga um búit. Þverþilit var allt
brotit frá skálanum, þat sem þar fyrir framan hafði verit, bæði
fyrir ofan þvertréit ok neðan. Sængr allar váru ór stað færðar;
heldr var þar óvistuligt.-----. — ok er upp var lokit hurðunni, sá
Grettir, at þrællinn rétti inn höfuðit, ok sýndisk honum afskræmi-
liga mikit ok undarliga stórskorit. Glámr fór seint ok réttisk upp,
er hann kom inn í dyrmar; hann gnæfði ofarliga við rjáfrinu, snýr
at skálanum ok lagði handleggina upp á þvertréit ok gnapði inn
yfir skálann.--------Fór Grettir þá undan í ýmis setin; gengu þá
frá stokkarnir, ok allt brotnaði, þat sem fyrir varð.------Glámr
færðist í aukana ok kneppði hann at sér, er þeir kómu í anddyrit.
Ok er Grettir sér, at hann fekk eigi við sporaat, hefir hann allt eitt
atriðit at hann hleypr sem harðast í fang þrælnum ok spyrnir
báðum fótum í jarðfastan stein, er stóð í durunum. Við þessu bjósk
þrællinn eigi; hann hafði þá togazk við at draga Gretti at sér, ok
því kiknaði Glámr á bak aptr ok rauk öfugr út á dyrrnar, svá at
herðarnar námu uppdyrit, ok ræfrit gekk í sundr bæði viðirnir ok
þekjan frörin; fell hann svá opinn ok öfugr út ór húsunum, en Grettir
á hann ofan27)“.
í Áslákstungu innri, Stöng, Gjáskógum og Sámsstöðum í Þjórs-
árdal og á Þórarinsstöðum á Hrunamannaafrétti hafa fundizt hús
mjórri og styttri en skálarnir á sömu bæjum; þar hafa verið bekkir
með veggjum fram ekki öllu breiðari en venjuleg sæti. Þessi hús
hafa verið nefnd stofur, og er vart að efa, að íbúar þeirra hafa
nefnt þau svo. Því til stuðnings má nefna, að hin fyrstu hús land-
námsmanna eru ætíð nefnd skálar, en þau hús hafa einmitt verið
mjög svipuð I, þó að þau væru talsvert stærri en skálinn í Gröf.
Ekki hefur verið fjalagólf í stofunni í Gröf fremur en hinum stof-
unum, og ekki sjást þar neinar leifar af fótskörum. Eldstæðið í
Gröf er furðu óvandað, en virðist þó hafa verið talsvert notað, en
líldega hefur matur verið að mestu soðinn í sérstöku eldhúsi, VI
(eða VII), en raunar virðist eldstæðið í VI hafa verið mjög óvandað
og líkt því sem var í III. Sjálf stofan í Gröf er langminnst af þeim
fornu stofum sem þekktar eru, en í vesturenda stofuhússins er
þiljaður frá klefi, og er það áður óþekkt í stofuhúsum þeim sem
upp hafa verið grafin, en í sögum er það fyrirkomulag nefnt28).
Ekki fundust neinar þær menjar er segðu til um notkun klefans.