Eimreiðin - 01.05.1902, Blaðsíða 37

"7
af óbygðum og öræfum íslands, en það, sem er fyrir utan þá (bygðir
og bygðafjöll, strendur o. fl.), hefi ég ekkj snert og ber enga ábyrgð
á því; ég hefi þar ekkert mælt, en aðeins rannsakað náttúruna alment,
og jarðfræðina sérstaklega.
Eins og kunnugt er, mældu danskir herforingjar strendur íslands á
árunum 1800—1819, víðast hvar nokkra mílna breiða ræmu upp í
landið og sumstaðar meir; mæling Vestfjarða er t. d. eingöngu eftir
þá, bygðir aðrar og yfirlit hálendis mældi Björn Gunnlaugsson 1831—
1843. Strandmaelendur ákváðu alla mælistaði þá, sem merkir eru á
uppdrætti íslands 1844 og allar hæðamælingar, sem þar standa, eru
eftir þá. Mynd stranda og bygða hefi ég á hinum nýja uppdrætti al-
veg látið halda sér; ég hefi ekki einu sinni leiðrétt það, sem ég vissi
var skakt, því slík leiðrétting gat raskað nágrenninu, úr því það var
ekki mælt að nýju. Af ástæðum þeim, sem fyr var getið, varð ég að
sleppa meir en helmingi nafna þeirra, er standa á hinum gamla upp-
drætti, og er hann því, hvað bj'gðir snertir, miklu fyllri en hinn nýi og
jafn-ómissandi eftir seni áður. Kirkjur hefi ég leitast við að setja á
rétta staði og var það ekki hægðarleikur. því þeim hefir nú á seinni
árum verið alla vega hringlað fram og aftur, hinir fornu, nafnkunnu
kirkjustaðir víða afnumdir, en kirkjur settar á kotbæi eða jafnvel milli
bæja sumstaðar. Vegastefhur breytast árlega og nýjar bryr eru smíð-
aðar; ég hefi ekki viljað setja vegi og brýr á þetta yfirlitskort og hefi
líka slept sókna- og hreppamótum og þingstöðum; ekkert af þessu finst
mér eiga við á slíku korti, enda er það stjórnarinnar hlutverk, ef þörf
þykir, en eigi einstakra manna, að gefa út uppdrætti til leiðbeiningar
í þessum efnum.
Uppdrátturinn er steinprentaður, en eigi koparstunginn eins og hinn
gamli uppdráttur; koparstunga er reyndar að sumu fegurri og smá-
gerðari en steinprentun, en er nú mjóg fátíð og margfalt dýrari. Lands-
lagslitinn hefði ég kosið nokkuð dekkri, en bæði þótti mönnuin það
eigi eins smekklegt, og svo hefði það raskað nokkuð jarðfræðislitunum,
sem ofan á átti að setja. Ég vona að uppdráttur þessi geti orðið ís-
lendingum að notum við kenslu og á annan hátt, en ég vil biðja menn
jafnan að muna eftir, að þetta er yfirlitsuppdráttur, sem eigi fiytur öll
smáatriði. Hvað útlit og frágang snertir, þá má ég þakka prentsmiðju
Aamodt's, að kortin standa að þeirra dómi, sem vit hafa á, mjög fram-
arlega meðal þeirra uppdrátta, er út hafa komið í Danmörku á seinni
árum. Porvaldur Thoroddsen.