Eimreiðin - 01.05.1902, Blaðsíða 41

I 2 I
fyrir, að honum takist það; honum verður hughægra og hann
yrkir vísuna:
Jólum mínum uni eg enn —
og þótt stolið hafi
hæstum guði heimskir menn:
hef ég til þess rökin tvenn,
að á sælum sanni er enginn vafi.
Pað er ekki auðvelt að segja, hver þessi »tvenn rök« hafa
verið, eins fróðlegt og það þó væri að vita það. En aftur á móti
er ekki erfitt að nefna einn af þessum »heimsku mönnum«. Pað
er Ludwig Feuerbach, höfundurinn að »Gedanken iiber Tod und
Unsterblichkeit«, er aðrir hafa nefnt einn af mestu vitringum 19.
aldarinnar. Ein af hans setningum er í þá átt, að óskin sé móðir
allra trúarbragða, önnur, að öli þekking á guði sé þekking á sálu
eða huga mannsins.
Vantrú Jónasar á helvíti lýsir sér í vísunum: »Mér finst það
vera fólsku gys« o. s. frv.
Pannig mundi enginn yrkja, sem í alvöru tryði á þessa ógeðs-
legu — en þó ekki köldu — kjallaravist, sem, að því er sumir
hyggja, er flestum af oss búin.
í þessu atriði koma saman tveir fínustu strengirnir á hörpu
íslenzkunnar, sá sem hreinastan hefur hljóminn, og hinn, sem heíur
það til, bæði að vera snjallastur og þýðastur.1
Helgi Pélursson.
Trúar- og kirkjumál Dana 1900.
Eftir Matth. Jochumsson.
Saga Danmerkur á öldinni, sem nú er liðin, er afar-stórfeld
og merkileg. I byrjun aldarinnar voru horfur ríkisins hinar hörmu-
legustu alla Napóleonstíðina, enda létu þeir Noreg 1814. En eftir
það urðu þar í landi mikil auðnusldfti; eignaðist þjóðin einn mann-
inn öðrum betri og fram yfir miðja öldina voru þeir öndvegisþjóð
Norðurlanda nálega í öllum greinum. Fengu þeir og þingræðið
1 Eg á auðvitað við Þorstein Erlingsson.