Eimreiðin - 01.01.1920, Page 12

12
JÓHANN SIGURJÓNSSON
ÍEIMREIÐIN
landar hans töldu hann af sem leikritahöfund, fjárhagur
hans var svo örðugur sem frekast mátti verða, og margt
annað bljes á móti. En hann þroskaðist mikið á þeim
árum, bæði vitkaðist og harðnaði, — og þá tók hann til
við Fjalla-Eyvind.
IV.
Fjalla-Eyvindur kom út 1911. Á samri stundu varð Jó-
hann Sigurjónsson víðfrægur maður. Fjalla-Eyvindur var
fyrst leikinn á Dagmar-leikhúsinu í Kaupmannahöfn, en
seinna í London, Múnchen, Hamborg, Riga, Helsingsfors
og sjálfsagt víðar. Leikurinn hefir verið kvikmyndaður og
sýndur á kvikmyndahúsum víðsvegar um heim, á dönsku
hefir hann komið út 1 skrautútgáfu með myndum, og
loks hefir hann verið þýddur á níu tungumál. Fess munu
tæpast dæmi, að nokkur norrænn rithöfundur, sem áður
var lítt kunnur, hafi unnið svo skjótan og ótvíræðan
sigur með einu riti. Björnson og Ibsen þurftu miklu meira
fyrir að hafa. Báðir voru þeir orðnir miðaldra menn og
áttu langan rithöfundsferil að baki, áður en rit þeirra
urðu kunn að nokkru ráði meðal erlendra þjóða. —
Það hefir verið tilgangur minn með þessum línum, að
lýsa Jóhanni nokkuð sjálfum, en um rit hans mun eg
ekki skrifa langt mál að þessu sinni. Þess gerist ekki
heldur þörf, því að hvorttveggja er, að mikið hefir verið
um þau ritað bæði á íslensku og útlendum málum, og
þar að auki er list hans svo tær og gagnsæ, að lítil eða
engin þörf er á skýringum ritdómarans. Þegar svo stend-
ur á, verða langir fagurfræðislegir ritdómar fremur gagn-
litlir og mikil hætta á, að »ritskýringin« verði ekkert ann-
að en gutl og málæði. —
Mér var kunnugt um vinnuaðferð Jóhanns, þegar hann
samdi Fjalla-Eyvind. Síðasti þáttur mun fyrst hafa orðið
fullger, en í raun og veru hafði hann alla þættina í smíð-
um í einu. Verkið sóttist seint, og oft lagði hann pennan
frá sér, en hitt þykist eg mega fullyrða, að efnið hafi
tæpast horfið úr huga hans eina klukkustund frá þvíhann
skrifaði fyrstu setninguna og þangað tii hann lagði siðustu