Eimreiðin - 01.01.1920, Blaðsíða 14

14
JÓHANN SIGURJÓNSSON
[EIMREIÐIN
hætt að elska hann. Þá eru allar lindir þrotnar og þorn-
aðar og þá gengur hún út í dauðann. Hér komust hæfi-
leikar Jóhanns lengst, — þrátt fyrir allan trylling leiksins
misti listamannshöndin aldrei taumhaldið.
Næsta leikritið, Galdra-Loflur, hefir ekki átt neitt við-
líka viðtökum að fagna, hvorki hér á landi né í útlönd-
um, enda var erfitt að sigla í kjölfar Fjalla-Eyvinds. Höf-
undurinn hefir í þetta skifti ekki náð nógu föstum tökum
á efninu. Leikritið fjallar um dulin öfl mannssálarinnar,
um mátt mannsins til þess að vinna kraftaverk með ósk
sinni einni saman, og er það háskalegt efni til meðferðar
á leiksviði. Höfundurinn tekst þar með það vandaverk á
hendur, að fá áhorfendurna til þess að trúa því, að aðal-
viðburðir leiksins gerist af yfirnáttúrlegum orsökum. En í
Galdra-Lofti gerir höfundurinn í rauninni enga tilraun í
þá átt, áhorföndunum kemur ekki til hugar, að særingar
Lofts valdi afdrifum Steinunnar, — höf. lætur þvert á
móti Ólaf anda henni því í brjóst óviljandi, að hún geti
ekki lifað án Lofts. Loftur sjálfur er sá eini, sem villist
svo sýn, að hann trúir á særingar sínar og áhrif þeirra.
Eftir það er hann ekki framar meistari hinna myrku fræða,
sem gengur á hólm við sjálfan óvininn, heldur sjúklingur,
vitskertur maður, sem áhorfendurnir aumka, og má því
fremur heita að leikritið detti niður, en að það endi. En
þrátt fyrir þenna megingalla er svo mörgum perlum hins
hreinasta skáldskapar dreift um alt leikritið, að það mun
altaf verða talið fagurt og merkilegt skáldrit. Steinunn er
fullkomlega samboðin eldri systur sinni, Höllu, — þessari
hreinu og góðu og heilbrigðu sveitastúlku er lýst með ein-
stakri varkárni og fínleik. Slíkt hið sama er um ráðs-
manninn, — hann er karlmannlegasti maðurinn í skáld-
skap Jóhanns. I samræðum hans við Loft koma fram ró-
legir yfirburðir, óvenjulegt veraldarvit og sterk föðurást.
En minnisstæðasta atriðið úr þessum leik verður manni
þó bónorð Lofts til Dísu, þegar þau fljúga á klæðinu.
f*ar er hrein og töfrandi æfintýrafegurð, — svo kunna
stórskáld ein að yrkja!
Lyga-Mörður, Njáluleikritið, var síðasla verkið, sem Jó-