Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1967, Page 17

19
við sáðgresið, sem gefur töðufeng samsumars, ef rétt er að
staðið. Túnið býr árum saman að búfjáráburðinum alveg
eins og þakslétturnar gerðu. Hann örfar rotnun og moldar-
myndun. Þetta verður mikil ræktunarbót, þótt þar með sé
ekki sagt, að slík eins árs endurvinnsla sé nægileg til að breyta
tyrfinni jörð að fullu í frjómold, en mikill áfangi að góðu
ræktunarmarki hlýtur þetta að verða. Hér er ekki um hug-
myndir einar og ágiskanir að ræða, þetta er stutt athugun-
um og reynslu, allt frá ofanristunni og til þess sem best er
nú í ræktun hjá glöggskygnum bændum. Hins vegar er þörf
mikilla tilrauna til að marka leið og tök, svo að fullvel sé.
En svo brýn er þörfin að bæta ræktunina, að þar má engin
bið á verða, hvað sem öllum tilraunum líður. Fyrst um sinn
verður heilbrigð skynsemi, trú og umbótavilji að endast
bændum til að móta aðgerðir. Vel er svo þegar niðurstöður
tilrauna bætast við máli þessu til framdráttar.
Þótt ég mæli fast um, að þörfin sé meiri víða að endur-
rækta lélegar nýræktir og tún heldur en að þenja út ræktun-
ina, tel ég enganvegin víst, að endurtekin endurræktun tún-
anna á nokkurra ára fresti sé það sem koma skal, svo sem
mörgum hefir komið til hugar, allt frá því er um það var
deilt og ritað á fyrsta tug þessarar aldar. (Sjá Búnaðarritið
1902 og víðar). Vel má vera að þekking, jurtaval, áburður
og fleira leyfi, að bændur geti enn svo sem fyrr var, búið við
síræktuð (permanent) tún án þess að plægja þau, og þó full-
nægt kröfunum um aukið töðufall og heygæði. Það má um
sinn liggja á milli hluta hvort svo verður, en það verða
bændur að gera sér ljóst, að frumskilyrði þess, að hægt sé að
halda óhreyfðu túni í viðunandi rækt til langframa og jafn-
vel um áratugi, með hóflegum kostnaði árlega til áburðar,
er, að túnið hafi í upphafi eða í eina tíð verið ræktað svo vel
til frjósemdar, að gróður þess hafi í frjómold að sækja til
fanga. Og er ekki kominn tími til þess að gera sér ljóst, að
þótt tilbúinn áburður sé ómissandi og mikil bjargarhella, er
hann ekki einhlýtur við ræktunina, ef hún á að vera hag-
kvæm og til varanlegrar frambúðar. Vér búum í köldu landi,
þar sem öll rotnun og frjómoldarmyndandi efna- og gerla-