Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1967, Page 53

drapa, og finnst aldrei nema í námunda við þessar plöntur,
enda er hann einn algengasti sveppurinn í skógum og kjarri.
Til matar er hann sæmilegur, en þó aðeins mjög ung eintök.
Miklu sjaldgæfari er œtilubbinn (Boletus edulis), sem hef-
ur einnig brúnan hatt, en gult eða gulgrænt pípulag, og gul-
hvítan staf, með netlaga mynztri. Hann hefur fundizt á
nokkrum stöðum í skóglendi í Suður-Þingeyjarsýslu og á
Vestfjörðum, en virðist þó ekki vaxa í öllum árum.
Ætilubbinn er talinn með allra beztu matsveppum ver-
aldar (sbr. nafnið), og er m. a. mikið notaður í súpuefni. Eru
það einkum Svisslendingar, sem safna honum til þeirra
hluta. Ætilubbinn verður oft mjög stór, t. d. vó einn, sem
fannst í Vaglaskógi í sumar um hálft kíló.
Reyðilubbinn (Boletus versipellis) líkist kúalubba, en hef-
ur rauðgulan hatt, og gult pípulag. Ágætis matsveppur. Hef-
ur fundizt á fáeinum stöðum á Flateyjarskaga og á Vest-
fjörðum.
Lerkisveppurinn (Boletus elegans), er gullgulur að lit, og
hefur kraga utan um miðjan stafinn, oft slímugur. Hann
vex aldrei nema í námunda við lerki (Larix) og hefur flutzt
inn með því enda finnst hann hvarvetna, þar sem lerki hef-
ur verið plantað.
Sama er að segja um furusveppinn (Boletus luteus), sem
er svipaður en hefur brúnan hatt. Hann fylgír furunni
(Pinus) eins og skugginn, og er algengur hér á landi í furu-
lundum, t. d. í Vaðlareitnum við Akureyri. Bæði lerkisvepp-
ur og furusveppur eru ágætis matsveppir, enda kallast furu-
sveppurinn smjörsveppur á ýmsum málum, og mun það
benda til vinsælda hans.
Enn eru tveir pípusveppir sem hér finnast í skógum (Bol-
etus subtomentosus og Boletus piperatus), en eru miklu smá-
vaxnari en áðurtaldar tegundir, og koma því naumast til
greina, sem matsveppir, hafa báðir brúnan hatt og gult eða
rauðgult pípulag. Sá síðarnefndi hefur brennandi beiskt,
piparkennt bragð, og er óætur af þeim sökum, enda talinn
eitraður. Hinn mun vera sæmilega ætur.
Ég hef gerzt nokkuð langorður um pípusveppina, af því