Morgunblaðið - 31.03.2001, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 31. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
UMBOÐSMAÐUR Alþingis hefur í
nýlegu áliti sínu komist að þeirri nið-
urstöðu m.a. að viðbrögð lögreglunn-
ar í Reykjavík hafi ekki verið í sam-
ræmi við lögboðnar skyldur og
hlutverk hennar þegar íbúar kvört-
uðu ítrekað yfir hávaða frá atvinnu-
húsnæði sem notað var undir hljóm-
sveitaæfingar og óleyfilega starf-
semi bílabónstöðvar. Þrír íbúanna
leituðu til umboðsmanns í september
1999 og kvörtuðu yfir aðgerðaleysi
lögreglunnar í tilefni af kvörtunum
og tilkynningum vegna hávaða og
ónæðis frá umræddu húsnæði.
Höfðu íbúarnir einnig leitað til borg-
aryfirvalda og umhverfisráðuneytis-
ins vegna málsins en í húsnæðinu
hafði einnig farið fram neysla fíkni-
efna.
Umboðsmaður tekur fram í álitinu
að við upphaf athugunar sinnar hafi
komið í ljós að lögreglan í Reykjavík
taldi sig hafa takmarkaðar heimildir
í lögum til aðgerða á borð við þær
sem íbúarnir fóru fram á. Með hlið-
sjón af því beindi umboðsmaður at-
hugun sinni með almennum hætti að
valdheimildum lögreglunnar þegar
kvartanir og tilkynningar berast
henni um hávaða og ónæði frá hús-
næði í einkaeign. Hafði hann þar
m.a. til hliðsjónar lög um friðhelgi
eignaréttarins.
Umboðsmaður Alþingis telur að í
lögreglusamþykktum í Reykjavík sé
beinlínis gert ráð fyrir aðkomu og
ráðstöfunum lögreglu við þær að-
stæður þegar mikill hávaði og ónæði
hlýst af starfsemi eða athöfnum í
húsi í grennd við íbúabyggð. Álita-
efnið hafi ekki snúist um hvort held-
ur hvaða ráðstafana lögreglunni sé
heimilt að grípa til.
Skortur á verklagsreglum
Telur umboðsmaður að viðbrögð
lögreglunnar, um að aðhafast ekki,
hefðu ekki verið í samræmi við laga-
legar skyldur og hlutverk með tilliti
til aðkomu byggingarfulltrúans í
Reykjavík eftir að hann hafði bannað
allan tónlistarflutning í húsinu. Hafi
viðbrögðin ekki verið til þess fallin
að tryggja og vernda almannafrið.
Lögreglan hafi því ekki sinnt lög-
boðnu hlutverki sínu og kemur m.a.
til greina að mati umboðsmanns að
lögreglan girti alfarið fyrir aðgang
hljómsveita að húsinu.
Við athugun á málinu kemst um-
boðsmaður einnig að þeirri niður-
stöðu að skortur sé á almennum
verklagsreglum um viðbrögð lög-
reglumanna þegar ítrekað væri
kvartað yfir hávaða og ónæði frá
húsnæði í einkaeign. Af þeim sökum
telur umboðsmaður rétt að vekja at-
hygli ríkislögreglustjóra á þeim
sjónarmiðum sem koma fram í álit-
inu og hvort þörf sé á einhverjum
viðbrögðum.
„Gómsætur fjölmiðlamatur“
Beinir umboðsmaður þeim tilmæl-
um til lögreglustjórans í Reykjavík
að hann sjái til þess að aðkomu lög-
reglunnar í kvörtunum sem þessum
verði hagað í samræmi við álitið.
Einnig verði athygli dómsmálaráð-
herra vakin á málinu sem yfirmanns
lögreglunnar.
Í áliti umboðsmanns er m.a. birt
bréf frá einum íbúanna til lögreglu-
stjórans í Reykjavík þar sem hann
lýsir ófögru ástandi vegna umrædds
húsnæðis. Er talað um húsnæðið
sem X og segir m.a.:
„F.h. húsfélagsins [...] í Reykjavík
neyðist ég til að skrifa þér nokkrar
línur vegna nágranna okkar í [X].
Það hús hefur í nokkur ár hýst starf-
semi sem hefur verið mjög truflandi
fyrir íbúa hverfisins. Í nokkur ár var
þar eiturlyfjabæli og dreifing var á
þeim tíma „gómsætur fjölmiðlamat-
ur“. Lögreglunni tókst loks að losa
okkur við þennan ófögnuð en því
miður var Adam ekki lengi í Paradís
og ný starfsemi hóf göngu sína. Hús-
ið var æfingahúsnæði hljómsveita.
Þarna æfa fjölmargar hljómsveitir
og byrja æfingar oft að morgni og
standa langt fram á kvöld með mis-
löngum hléum. Þessari starfsemi
fylgir oft og tíðum mikil umferð. Íbú-
ar hafa oftsinnis beðið húsráðanda í
[X] og fleiri að draga úr hávaða og
hefur því einatt verið illa tekið og
jafnvel hótanir um að nágrannar
gætu haft verra af. Farartæki hafa
verið skemmd í kjölfarið.“
Umboðsmaður Alþingis um kvartanir íbúa yfir hávaða frá húsnæði í einkaeign
Lögreglan sinnti
ekki lögboðnu
hlutverki sínu
AFLMESTA leysigeislatæki lands-
ins var ræst í húsnæði Raunvís-
indastofnunar Háskólans í gær.
Tækið verður notað undir stjórn
prófessors Ágústs Kvarans við
rannsóknir í efna- og eðlisfræði til
að kanna áhrif þess að geisla efni
með ofursterku samþjöppuðu ljósi.
Þegar ofursterku ljósi er beint á
efni sundrast sameindir þess í
smærri agnir á borð við atóm, jónir
og rafeindir. Í læknisfræði er þessi
eiginleiki m.a. notaður til að fram-
kvæma skurðaðgerðir og í efna- og
eðlisfræði eru mælingar á sam-
eindabrotum notaðar við efna-
greiningar eða til að kanna eig-
inleika sameinda. Ágúst segir tækið
gjörbreyta aðstæðum til rannsókn-
anna þar sem það er tífalt öflugra
en leysigeislatækið sem hingað til
hefur verið notað. „Þetta er miklu
meira afl en við höfum haft en það
hefur háð okkur hvað það hefur
verið lítil orka en aflið ræður úrslit-
um með árangurinn. Því meiri orku
sem við höfum því meiri möguleiki
er að greina mjög lítið efnismagn –
allt niður í örfá mólekúl,“ sagði
Ágúst.
Þróa nýja aðferð
„Við erum að hluta til að þróa
nýja aðferð til að nota svona há-
orkugeisla við rannsóknir á sam-
eindabyggingu og öðru slíku, þ.e.
grunnrannsóknir á samsetningu
efnis.“ Samstarfsmaður Ágústs er
vísindamaðurinn Victor Huasheng
Wang en hann hefur sérhæft sig í
meðferð leysigeislatækja.
Samhliða þessum rannsóknum
hafa vísindamennirnir þróað frá
grunni aðferð og tölvuhermilíkan
sem notað er til að túlka mælinið-
urstöðurnar.
Leysigeislatækið var keypt til
Raunvísindastofnunar Háskólans
fyrir styrkfé frá Rannís og rann-
sóknasjóðum Háskóla Íslands.
Victor Huasheng Wang ræsti nýtt leysigeislatæki Raunvísindastofnunar Háskólans.
Tífalt öflugra
en fyrri tæki
Aflmesta leysigeislatæki
landsins tekið í notkun
ÍSLANDSPÓSTUR hefur afhent
Kirkjugörðum Reykjavíkurprófasts-
dæma ösku bandarískrar konu sem
barst hingað til lands á dögunum. Að
sögn Þórsteins Ragnarssonar, for-
stjóra Kirkjugarðanna, verður ask-
an grafin í duftgarðinum í Gufunes-
kirkjugarði, leiðið númerað og nafn
konunnar, sem er Vera Andersen,
ritað í legstaðaskrá.
Eins og Morgunblaðið greindi frá
á miðvikudag barst með öskunni
bréf stílað á Íslandspóst þar sem
óskað var eftir því að ösku konunn-
ar, eða þeim hluta hennar sem send-
ur var hingað, yrði dreift á fallegum
stað á Íslandi. Að sögn Þórsteins er
það óheimilt samkvæmt íslenskum
lögum og þegar starfsmaður Ís-
landspósts hafði samband við
Kirkjugarðana til að kynna sér regl-
ur er gilda um málið var honum tjáð
það. Starfsmaðurinn hafi þá afhent
öskuna og beðið um að henni yrði
komið fyrir á lögmætan hátt, sem er
í þar til gerðum grafreit. Hann segir
ekki hægt að gera ættingjum viðvart
um hvernig í pottinn er búið, né er
hægt að endursenda öskuna þar sem
heimilisfang sendanda hafi ekki ver-
ið skráð á sendinguna.
Lögin í endurskoðun
Þórsteinn segir umrædd lög, sem
eru frá 1993, þó vera í endurskoðun
og að ákvæðið sem kveður á um að
óheimilt sé að varðveita ösku annars
staðar en í kirkjugarði eða löggiltum
grafreit sé eitt þeirra atriða sem ráð-
herra kirkjumála hafi lagt áherslu á
að yrði athugað. En hvers vegna var
þetta ákvæði sett inn á sínum tíma?
Þórsteinn telur að hagsýni gæti hafa
ráðið því: „Það gæti verið að yfirvöld
hafi viljað vita um legstað allra og
hafa skipulag á því hvar jarðvistar-
leifar fólks væru, hvort sem þær
væru í ösku eða í öðru formi.“
Hann segir það ekki á sínu for-
ræði að veita undanþágu vegna sér-
stöðu málsins heldur sé það fremur á
valdi ráðuneytisins. „Við vinnum
bara eftir lögunum og höfum ekki
heimild til að dreifa öskunni. Það er
nú bara lagabókstafurinn sem blífur
þarna.“
Íslandspóstur hefur afhent Kirkjugörðunum öskuna
Verður grafin í
Gufuneskirkjugarði
RAGNAR Arnalds, sem ákveðið
hefur að ganga til liðs við Vinstri-
hreyfinguna – grænt framboð, VG,
en hann studdi Samfylkinguna í síð-
ustu kosningum, segist aðspurður
ekki hafa gegnt eða gegna neinum
trúnaðarstörfum fyrir Samfylk-
inguna. Hann var kjörinn í banka-
ráð Seðlabanka Íslands sem fulltrúi
Alþýðubandalagsins og stjórnarand-
stöðunnar haustið 1998 en segir að
alls ekki beri að líta svo á að hann
sitji í bankaráðinu sem fulltrúi Sam-
fylkingarinnar.
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, mun ekki óska
afsagnar Ragnars úr bankaráði og
óskar honum velfarnaðar hjá VG.
„Sumir halda að ég hafi tekið sæti
í bankaráði Seðlabankans sem
fulltrúi Samfylkingarinnar, en það
er ekki rétt,“ segir Ragnar Arnalds.
„Það var þingflokkur Alþýðubanda-
lagsins sem tilnefndi mig til setu í
bankaráði að höfðu samráði við
Kvennalistann og þingflokk vinstri-
manna og óháðra.“
Aðspurður segir Ragnar að sú
ákvörðun sín að ganga til liðs við
VG hafi engin áhrif á stjórnarsetu
sína í Seðlabankanum. „Breytingar
á flokkslegri afstöðu manna hafa yf-
irleitt engin áhrif á setu þeirra í
kjörnum nefndum og ráðum,“ segir
hann og ítrekar að hann hafi ekki
gegnt neinu trúnaðarstarfi fyrir
Samfylkinguna. Eina opinbera trún-
aðarstarf sitt sé það sem að framan
var getið.
Fráleitt að
krefjast afsagnar
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, segist aðspurð-
ur ekki munu óska eftir því að
Ragnar segi sig úr bankaráði.
„Ragnar Arnalds var kjörinn í
bankaráð Seðlabankans af hálfu Al-
þingis og situr þar sem slíkur. Það
er fráleitt að ég krefjist afsagnar
hans fyrir hönd Samfylkingarinn-
ar.“
Inntur eftir viðbrögðum við
ákvörðun Ragnars um að ganga til
liðs við VG eftir að hafa stutt Sam-
fylkinguna í síðustu kosningum seg-
ist Össur óska Ragnari velfarnaðar.
„Ragnar var pólitískur skörungur
sem vann jafnaðarstefnunni ákaf-
lega vel og ég óska honum alls vel-
farnaðar. Hann er alltaf velkominn
til baka.“
Gegnir ekki trún-
aðarstörfum fyr-
ir Samfylkinguna
Ragnar Arnalds genginn í raðir VG