Morgunblaðið - 31.03.2001, Blaðsíða 54

MINNINGAR
54 LAUGARDAGUR 31. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Tryggvi Gunn-arsson fæddist í
Miðey í Vestmanna-
eyjum 29. apríl 1916.
Hann lést á Hraun-
búðum, dvalarheim-
ili aldraðra í Vest-
mannaeyjum, 22.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Gunnar Marel Jóns-
son, skipasmíða-
meistari í Vest-
mannaeyjum, f. 6.
jan. 1891 í Framnesi,
Hraunshverfi á Eyr-
arbakka, d. 7. maí
1979, og Sigurlaug Pálsdóttir, f.
20. mars 1892 í Nýjabæ, Hvals-
nesi, d. 23. apríl 1976. Alsystkini
Tryggva eru 1) Páll Óskar, f.
21.4. 1914, d. 10.10. 1976. 2) Guð-
rún Olga, f. 26.4. 1915, d. 25.10.
1925. 3) Eggert, f. 13.6. 1917, d.
24.2. 1920. 4) Rannveig Hulda, f.
2.8. 1918, d. 3.12. 1918. 5) Guð-
munda, f. 30.6. 1920. 6) Eggert, f.
4.9. 1922, d. 4.1. 1991. 7) Guðni
Kristinn, f. 25.10. 1925, d. 10.7.
1984. 8) Jón, f. 2.12. 1927. 9)
Svava, f. 5.2. 1929. 10) Þorsteinn,
f. 1.11. 1932, d. 23.5. 1958. 11)
Þórunn, f. 7.3. 1939. Hálfsystkini
Tryggva eru 12) Margrét Theó-
dóra, f. 1.11. 1911, d. 28.4. 1991.
13) Ingvar Valdimar, f. 10.11.
1910, d. 25.8. 1928. 14) Ásta Rut,
f. 26.1. 1914, d. 6.12. 2000.
Tryggvi tók mótorvélstjóra-
próf í Vestmannaeyjum 1937.
Hann var vélstjóri á Erlingi II
1937–1945, vélstjóri
á togaranum Elliða-
ey sem bæjarsjóður
átti og gerði út.
Hann var útgerðar-
maður og vélstjóri á
mb. Erlingi VE 295
frá 1950–1976, Brú-
arfossi 1976–78 og
vann hjá Fjarhitun
Vestmannaeyja
1978–91. Tryggvi
var einn stofnenda
Vélstjórafélags
Vestmannaeyja
1938 og formaður
félagsins 1940–50
og síðar heiðursfélagi. Hann var
bæjarfulltrúi 1954–1958 fyrir
Sósíalistafélag Vestmannaeyja
og formaður þess síðustu árin.
Hann var ritstjóri og ábyrgðar-
maður Eyjablaðsins í mörg ár.
Eftirlifandi kona Tryggva er
Ólafía Sigurðardóttir, f. 15.
ágúst 1916 í Vestmannaeyjum.
Börn þeirra eru: 1) Sigurður
Helgi, flokksstjóri hjá Reykjavík-
urborg, f. 29.9. 1937, maki
Ágústa Erla Andrésdóttir, börn
þeirra eru Tryggvi, Ágúst Ingi,
Andrés Þorsteinn, Ólafía Ósk og
Sigurður. 2) Gunnar Marel, f.
27.11. 1945, vélstjóri, maki Hulda
Sigurðardóttir, börn þeirra eru;
Þorsteinn, Drífa, Tryggvi og
Inga Rós. Barnabarnabörn
Tryggva eru 15.
Útför Tryggva fer fram frá
Landakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Þegar ég mætti til vinnu á Hraun-
búðir, dvalarheimili aldraðra í Vest-
mannaeyjum, fimmtudaginn 22.
mars sl. átti ég ekki von á öðru en að
hitta tengdaföður minn, hann
Tryggva, við morgunverðarborðið
eins og flesta aðra morgna. En áður
en til þess kom kvaddi hann þennan
heim.Tryggvi var hægur og rólegur
maður og oft sat hann afsíðis og
gluggaði í góða bók. Og ef ég innti
hann eftir innihaldi bókarinnar stóð
ekki á honum að útlista fyrir mér
efnið og það í smáatriðum.
Undanfarin misseri var Tryggvi
stundum lagður inn á sjúkrahús
vegna veikinda. Við komuna á
sjúkrahúsið var honum tekið opnum
örmum af starfsfólki sem bauð hann
velkominn, jú það þekkti þennan
ljúfa og góða mann.
Tryggvi hafði þann kost að segja
einstaklega skemmtilega frá. Hann
sagði mér sögur frá lífsbaráttu al-
þýðunnar í Vestmannaeyjum hér á
árum áður, sjóferðum sínum um
heimsins höf, sókn og sigrum á lífs-
leiðinni. Hann átti sinn sess í pólitík-
inni, þar sátum við þétt á sama bekk.
Þegar barnabörnin voru ung og
Tryggvi, afi þeirra, var við góða
heilsu fór hann með þau í ævintýra-
ferðir um Heimaey, sendi með þeim
flöskuskeyti, smíðaði kassabíla og
gelluvagna. Hann var mjög barngóð-
ur og börn hændust að honum. Hann
var með eindæmum hirðusamur.
Áður en kallið kom bað hann mig
að fara í gegnum möppur sem hann
átti og ef eitthvað væri áhugavert, að
koma því á Skjalasafn Vestmanna-
eyja.
Eitt af því sem fór á safnið voru
sendibréf frá móður Tryggva er hún
skrifaði 1932, er Tryggvi var ung-
lingur í sveit. Ég hef ekki lesið fal-
legri bréf, hvernig hún umvafði hann
kærleika með fallegum orðum og
góðum óskum. Svo sannarlega skulu
þessi bréf varðveitast. Jafnframt
lýsti hún fyrir honum mannlífinu í
Eyjum á þessum tíma.
Tryggvi var mér afar góður. Ég
missti föður minn þegar ég var barn
og ég held ég hafi heldur litið á hann
sem föður en tengdaföður. Tryggvi
hefði orðið 85 ára 29. apríl nk. og vor-
um við Lóa tengdamamma farnar að
ræða veisluhöld í tilefni dagsins.
Tryggvi og Lóa hafa verið vinmörg,
eignast góða og trausta vini í gegn-
um tíðina. Þegar Tryggvi var ungur
var hann í siglingum. Í einum túrn-
um hitti hann norskan mann er
Thorbjörn hét. Þeir hittust aðeins
þennan eina túr, en á hverjum ein-
ustu jólum kom kort frá Noregi, og
kort fór til Noregs. Það eru kannski
sjö eða átta ár síðan jólakortin hættu
að berast. Alltaf spurði ég tengda-
pabba hvort kortið frá Noregi væri
komið. En jólin sem þau hættu að
berast sagði Tryggvi: „Nú hlýtur
vinur minn, hann Thorbjörn, að vera
farinn, traustur vinur þar.“
Nú er Tryggvi horfinn á braut,
hans er sárt saknað af fjölskyldunni.
Ég þakka þér, minn kæri, alla þína
góðvild og kærleika.
Samstarfsfólki mínu öllu á Hraun-
búðum þakka ég góða umönnun
tengdaföður míns.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lífs-
ins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
Og gæfa var það öllum, er fengu að kynn-
ast þér.
(Ingibj. Sig.)
Hulda Sigurðardóttir.
Mig langar að minnast afa míns
Tryggva Gunnarssonar með nokkr-
um orðum.
Afi var mér reyndar miklu meira
sem pabbi en afi og var samband
okkar alla tíð mikið og náið. Þegar ég
fór að muna eftir mér var hann rétt
rúmlega fertugur og starfaði sem
vélstjóri á eigin bát, Erlingi VE 295.
Ég var ekki hár í loftinu þegar
hann fór að fara með mig niður í bát
og reyndar tók hann mig iðulega
með sér svo til hvert sem hann fór.
Ég er hans fyrsta barnabarn og ber
að auki nafn hans. Ég held að ég
megi segja að alla tíð hafi ég verið í
miklu uppáhaldi hjá afa og var hann
lærifaðir minn í mörgu. Ég minnist
þess þegar ég var lítill strákur að
hann fór með mig í verslun og keypti
handa mér fyrsta reiðhjólið sem ég
eignaðist. Það var stór dagur í lífi
mínu. En ekki lét afi minn þar við
sitja heldur lánaði mér einnig fáein-
um árum síðar fyrir fyrstu skelli-
nöðrunni. Ég byrjaði sjómennsku
mína með afa 16 ára gamall á Erlingi
og við vorum samskipa þegar hann
lauk sinni sjómennsku á Brúarfossi
árið 1977.
Afi var alla tíð góður vélstjóri og
var hann annálaður fyrir mikla
snyrtimennsku um borð í bát sínum.
Það hefði mátt halda að vélarrúmið í
Erlingi væri frekar sótthreinsuð
skurðstofa en vélarrúm í gömlum
fiskibát. Hægt var að spegla sig í öll-
um rörum og allt var í röð og reglu. Á
heimili afa og ömmu var verkstæði í
kjallaranum sem eins og annað sem
hann kom nálægt var vel skipulagt
og snyrtilegt. Þar var gífurlegt safn
af alls kyns verkfærum. Hvorki fyrr
né síðar hef ég komið inn á eins
glæsilegt verkstæði. Það má segja að
á verkstæði afa hafi ég alist upp að
stórum hluta. Hann leyfði mér að
ganga í allt eins og ég ætti það sjálf-
ur. Á þeim árum sem mótorhjól áttu
hug minn allan var oft mikið um að
vera á verkstæðinu hans afa. Þar
komu oft saman 15–20 peyjar til að
spá og spekúlera og gera við eitt-
hvert motorhjólið sem hafði bilað.
Þegar afi kom niður og sá allan hóp-
inn sagði hann brosandi með sinni
góðlátlegu röddu um leið og hann
nuddaði saman höndunum: „Nei, er
Nöðruklúbburinn mættur?“ Síðar
þegar ég fór að smíða skipslíkön
byrjaði ég að sjálfsögðu heima hjá
honum. Hann hafði mikið gaman af
því að fylgjast með smíðunum og
eins og alltaf aðstoðaði hann mig við
að leysa úr ýmsu sem upp kom. Það
var gott að geta borið undir hann allt
milli himins og jarðar og fengið hans
álit og ráðgjöf.
Það er óhætt að segja að afi minn
Tryggvi Gunnarsson hafi spilað stórt
hlutverk í lífi mínu og ég, Sigurður
Árni og Kristín Erla eigum eftir að
sakna hans sárt. En mestur er þó
söknuður ömmu sem staðið hefur við
hlið hans í yfir 60 ár.
Elsku afi, takk fyrir allt og góða
ferð til þinna nýju heimkynna. Ég
veit að þar munt þú sitja með bros á
vör og horfa niður til okkar í hvert
skipti sem við hugsum til þín.
Tryggvi Sigurðsson.
Hann föðurafi minn, Tryggvi
Gunnarsson, er látinn og ég sakna
hans sárt.
Ég fékk aldrei að kynnast móð-
urafa mínum því hann lést langt um
aldur fram og þess vegna var
Tryggvi afi minn AFI. Ég held ég
hafi ekki borið eins mikla virðingu
fyrir nokkrum manni. Afi var svip-
sterkur, glettinn, einstakur sögu-
maður, hafði sérstakt lag á börnum,
laghentur og orðlagður fyrir ein-
staka umgengni og snyrtimennsku í
vélarrúminu, en vélstjórn varð ævi-
starf ásamt útgerð.
Orðskrúð eða sýndarmennska var
ekki stíllinn hans afa og ég veit að
hann vill ekki að eftirmæli um hann
séu færð í þannig stíl. Ég geri mitt
besta.
Í mínum æskuhuga var heimur afa
í kjallaranum á Strembugötunni.
Verkstæði hans í kjallaranum bar
vott um smekkvísi og skipulag gamla
mannsins. Allt í röð og reglu. Þetta
var næst því að komast í Guðs ríki –
myndin af Stalín á veggnum vottaði
reyndar annað, en undirstrikaði
hvar afi stóð í pólitíkinni.
Ég fékk að njóta þess hversu mik-
ill þúsundþjalasmiður afi var. Gellu-
vagn, kassabíl og ýmislegt fleira
smíðaði hann fyrir mig.
Allra skemmtilegustu minningar
mínar um afa eru sögurnar hans, afi
var algjör sagnabrunnur. Frásagn-
arstíllinn var hnitmiðaður, allt sett í
rétt samhengi, ekkert óþarfa orða-
gjálfur en hrynjandin mögnuð og
sögupersónurnar stóðu sem ljóslif-
andi fyrir manni. Og þegar hámark-
inu var náð stappaði afi niður fæti
eða sló á lærið og hló og þá var ekki
annað hægt en að hrífast með.
Oftar en ekki fékk ég að heyra
söguna um meistara Þórberg Þórð-
arson. Afi var á Alþýðusambands-
þingi í Reykjavík fyrir Vélstjóra-
félag Vestmannaeyja, sem hafði
verið mikið í sviðsljósinu á þessum
tíma fyrir kröfugerðir sínar. Einn
morguninn, þegar þingið stóð yfir,
fór afi í morgungöngu niður að höfn.
Þar hitti hann tvo góða kappa, þá
Sigurð Guðnason, formann Dags-
brúnar, og Þórberg Þórðarson, og
tók þá tali. Meistari Þórbergur
spurði afa hvort það væri satt og rétt
sem hann hefði lesið í Morgun-
blaðinu að vélstjórar í Vestmanna-
eyjum heimtuðu hærri hlut en
starfsbræður þeirra annars staðar á
landinu. Afi svaraði því til að hann
teldi svo ekki vera. Þá leit Þórbergur
á afa og sagði: ,,Já, auðvitað, það er
allt lygi sem stendur í Morgun-
blaðinu.“
Saga ættarfleysins, sem svo er
kallað innan fjölskyldunnar, Erlings
VE 295, sem gekk í erfðir innan ætt-
arinnar, er samofin sögu afa. Ég bað
afa aftur og aftur að segja mér sög-
una um ótrúlega björgun bátsins úr
Meðallandssandi 1931. Báturinn var
smíðaður í Friðrikssundi í Dan-
mörku 1930 og þrír Danir sigldu
skipinu til Íslands. Ekki tókst betur
til en svo að þeir keyrðu bátinn á
Flýjafjöru á Meðallandssandi 2. okt.
1930. Áhöfnin gekk í land og að
næsta sveitabæ. Báturinn lá í fjör-
unni þar til í júní eða rúmt hálft ár.
Gunnar Marel, pabbi afa, og Sig-
hvatur Jónsson keyptu flakið og
fengu afa og fleiri menn til þess að
undirbúa björgunaraðgerðir. Afi
áréttaði að engar vélgröfur eða aðr-
ar vinnuvélar væru á þessum slóðum
og því fengu landmenn að moka
sandinum frá bátnum með hand-
skóflum í fjörunni. Sliskjum komu
þeir undir hann og sterkum vír var
brugðið um hann. Vélbátnum Góu
VE 244 var bakkað upp í fjöru, slef-
vírinn var gefinn út og keyrt fulla
ferð frá fjörunni með Erling í togi.
Þannig var Erlingur VE dreginn af
strandstað í einum rykk. Þessu lýsti
afi öllu í smáatriðum enda þótti þetta
magnað afrek á sínum tíma. Erling-
ur VE þjónaði ættinni og Vest-
mannaeyjum í 60 ár og reyndist mik-
il happafleyta.
Afi bætti því oft við að hann gerði
sér ferð til Friðrikssunds 1990 til
þess að skoða staðinn þar sem Er-
lingur var smíðaður. Afi hitti þar
gamlan „skipstömrer“, Henrý Buch,
80 ára. Hann hafði unnið við smíði
Erlings á sínum tíma og bað kærlega
að heilsa skipinu. ,,Bara klappa hon-
um aðeins á framstefnið,“ sagði
Henrý gamli og það gerði afi að sjálf-
sögðu við heimkomuna.
Afi ferðaðist víða og fór m.a.
nokkrar ferðir austur fyrir járntjald.
Árið 1955 lenti hann í sendinefnd
hjá Alþýðusambandinu sem fór til
Moskvu og suður á Krímskaga. Afa
fannst einna eftirminnilegast úr
þeirri ferð hve höfðinglegar mót-
tökur þeir fengu hjá Rússum. Til
dæmis stóð hádegismaturinn frá tólf
til fimm og þá var að leggja sig smá-
stund og fara í kvöldmat! Afi var í
bæjarstjórn fyrir Sósíalistaflokkinn
eitt kjörtímabil og tók virkan þátt í
pólitísku starfi. Afi og Ási í bæ voru
þar drifkraftar og afi sagði margar
sögur af Ása enda var hann engum
líkur. Einhverju sinni voru þeir að
hringja út auglýsingar í jólaútgáfu
Eyjablaðsins. Ási í Bæ var ekkert að
skafa utan af því og hann ávarpaði
kaupmenn og fyrirtækjaeigendur
með þessum orðum: ,,Ert þú tilbúinn
að styrkja alheimskommúnismann?“
Afi var ótrúlega hirðusamur. Ég
fékk leyfi til þess að grúska í blöðum
og möppum frá afa og þar er margt
merkilegt að finna. Til að mynda
fundargerðarbækur og fleira sem
tengist sögu vinstrimanna í Eyjum
og ýmislegt fleira sem ég hef lofað
sjálfum mér að taka saman og skrifa
um seinna meir.
Takk, afi minn, fyrir allt.
Blessuð sé minningin um einstak-
an mann.
Þorsteinn Gunnarsson.
Ég kveð þig í dag, afi minn, en eft-
ir lifa góðar minningar um þig. Þú
hafðir góðan mann að geyma sem
birtist helst í því hve barngóður þú
varst, þú hreinlega ljómaðir þegar
börn voru annars vegar og lékst við
þau eins og þú værir sjálfur barn og
naust þín svo innilega. Þú varst líka
svo skemmtilegur, alltaf að finna
eitthvað sniðugt að gera fyrir þig og
krakkana og svo kunnirðu svo marg-
ar skemmtilegar sögur frá því þú
varst ungur sem þú hafðir gaman af
að segja okkur. Frásagnarhæfileiki
þinn var einstakur, sögurnar urðu
ljóslifandi, svo magnaðar og lifandi
voru frásagnir þínar með tilheyrandi
handahreyfingum og glettni.
Ég hef alltaf verið svo stolt af þér,
afi minn, hvar sem ég hef komið, hef
ég oft og iðulega fengið að heyra
hvað þú varst góður maður og ein-
stakur í öllu því sem þú tókst þér fyr-
ir hendur. Þótt langt sé um liðið síð-
an þú settist í helgan stein hafa
menn enn orð á því hve góður vél-
stjóri þú varst og að aldrei hefðu þeir
komið í eins glæsileg vélahús og þar
sem þú varst vélstjóri. Að heyra
þetta kom mér aldrei á óvart, þetta
einungis undirstikaði það sem ég þá
þegar vissi, þú varst undraverður
þegar vélar og tæki voru annars veg-
ar. Gamli Chevroletinn þinn var allt-
af eins og nýr og mikið af þínum
verkfærum og tækjum var aldeilis
komið til ára sinna en samt sem áður
í fínasta standi vegna þess að þú
hugsaðir alltaf svo vel um allt sem þú
áttir. Það kom auðvitað okkur hinum
til góða því aldrei komum við að tóm-
um kofanum hjá þér þegar við þurft-
um að laga eitthvað, þú áttir alltaf
allt sem þurfti.
Síðustu ár áttir þú við veikindi að
stríða sem voru þér erfið. Þú gast því
ekki sinnt þínum hugðarefnum og
það gerði þig dapran. En núna ertu
frjáls úr fjötrum líkamans og þér líð-
ur vel á nýjum og betri stað og það er
huggun mín í sorg minni.
Og hvað er að hætta að draga andann
annað en að frelsa hann frá friðlausum
öldum lífsins, svo að hann geti risið upp
í mætti sínum og ófjötraður leitað á fund
guðs síns?
(Kahlil Gibran.)
Þín
Drífa.
Þessi fallegu sálmavers koma upp
í hugann þegar við nú kveðjum bróð-
ur okkar Tryggva.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Með þessum orðum kveðjum við
bróður okkar og vottum eftirlifandi
eiginkonu og fjölskyldu okkar inni-
legustu samúð.
Einnig viljum við þakka starfsfólki
Hraunbúða í Vestmannaeyjum ein-
staklega góða umönnun og kærleika
í hans garð á liðnum árum.
Systkinin.
Genginn er fyrir ætternisstapann
minn góði vinur, Tryggvi Gunnars-
son, vélstjóri. Fljótlega eftir að við
hjónin fluttum til Vestmannaeyja
haustið 1970 kynntumst við þeim
hjónum Tryggva og Lóu, og er
skemmst frá því að segja að góður
vinskapur varð fljótt með okkur.
Tryggvi var um margt sérstakur
maður, frábær fagmaður sem allt
lék í höndunum á varðandi tækni-
hliðar hans starfs. Vélar fyrstu
bátanna sem hann annaðist eru nú á
söfnum vítt og breitt um land og
þykja forngripir miklir, „Tuxham“,
eins og tveggja strokka og sögðu
„tug tug“. Og ekki nóg með það
heldur komu kringlóttir reykhringir
upp um skorsteininn við hvert
,,tug“.
Merki Vinnslustöðvarinnar sýnir
þetta ljóslega.
Svo mikill sjáandi véla og þeirra
hlutverks var Tryggvi að hann var
ávallt búinn að laga tilheyrandi vél-
arhlut áður en bilunar varð vart, og
minnir á vinnuferli flugvirkja ára-
tugum síðar.
Þó að maður hefði heimsótt
Tryggva í vélarrúmið í kjól og hvítt,
hefði ekki fundist kusk eður gróm á
þeim skartklæðum, svo mikið var
hreinlætið.
Tryggvi var ekki tiltakanlega
mikill vinur íhaldsins og var oft
grátt silfur eldað í þeim viðskiptum.
TRYGGVI
GUNNARSSON