Morgunblaðið - 31.03.2001, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 31.03.2001, Blaðsíða 14
FRÉTTIR 14 LAUGARDAGUR 31. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ KLÚBBAR í anda Fountain House starfa í dag um allan heim og eru allir klúbbarnir hluti af alþjóðlegum sam- tökum, ICCD (International Center for Clubhouse Development) sem byggja á Fountain House-hugmynda- fræðinni og fylgja grundvallarreglum um starfsemi og skipulag. Stjórnarforseti ICCD, Anette Go- elet, var stödd á Íslandi í vikunni til að kynna sér starfsemi Geysisklúbbsins. „Við höfðum heyrt mjög vel látið af starfinu hérna og fannst tímabært að koma í heimsókn til að líta á aðstæður og hitta fólkið sem starfar hér,“ sagði Anette. Aðstæður leiddu til að heim- sóknin varð fyrr en ella. Á ferðaáætl- un var heimsókn til Makedóníu til að skoða klúbbhús í Tetovo en vegna stríðsástandsins var ferðinni frestað. „Fyrstu áhrif sem ég varð fyrir þegar ég kom hingað voru hversu félagsmenn hér hafa brennandi áhuga á starfinu. Hér starfar greini- lega gott fólk og samstarf styrktar- félaga klúbbsins og starfsmannanna hefur það að markmiði að klúbburinn gangi vel,“ segir Anette og bætir við að einnig hafi vakið athygli sína hversu vel hefur gengið að koma félagsmönnum í vinnu en fjórtán félagsmanna Geysis eru nú úti á vinnumarkaðinum. „Það er eftirtekt- arvert og aðdáunarvert hversu vel hefur gengið hér en það er auðvitað meginmarkmið klúbbhúsanna að hjálpa fólki að gerast aftur virkir þjóðfélagsþegnar. Það er staðreynd að klúbbarnir ná misjöfnum árangri og því er alltaf mjög ánægjulegt að sjá klúbbhús sem ganga svona vel og eru á réttri leið með starfsemi sína.“ Aðspurð hvort munur sé á starfsem- inni hér og í hinum u.þ.b. 320 klúbb- um sem finna má í 23 þjóðlöndum seg- ir hún að allir klúbbarnir hafi sömu markmið en ólík þjóðfélagsmynstur setji svip á starfsemina. „Þegar geng- ið er inn í klúbbhús á sú tilfinning að mæta gestkomandi að hann sé vel- kominn. Það er t.d. auðvitað menn- ingarlegur munur á klúbbhúsi hér og t.d. í Bandaríkjunum eða Suður-Kór- eu en grunnstarfsemin og áherslurn- ar eru alltaf þær sömu.“ Geðsjúkdómar ekki endastöð Spurð um hvort hún hafi orðið vör við viðhorfsbreytingu í garð geð- sjúkra í gegnum árin segir Anette að aukin umræða um geðsjúkdóma sé smátt og smátt að breyta viðhorfum samfélagsins. „Geðsjúkdómar eru gríðarlega stórt heilbrigðisvandamál í heiminum og mér finnst núna fyrst eins og fólk sé að átta sig á því að geð- sjúkdómur er ekki endastöð fyrir þá sem veikjast. Betri lyf hjálpa fólki að ná bata og meðferðarúrræði eru önn- ur en tíðkuðust þegar stofnanavist beið þeirra sem veiktust.“ Anette seg- ir að því verði samt ekki neitað að þjóðfélagið eigi enn þá langt í land og ein erfiðasta fyrirstaða fyrir einstak- ling sem hefur tekist á við geðsjúkling sé að mæta í atvinnuviðtal og þurfa að taka ákvörðun um hvort hann eigi að segja sannleikann um sjúkdóminn eða halda honum leyndum. „Orð eins og „ég er með geðklofa,“ geta komið flatt upp á tilvonandi vinnuveitanda og viðhorf hans getur breyst á svip- stundu,“ segir Anette. Til að komast hjá þessu skrefi er vinnumiðlun einn mikilvægasti þáttur klúbbhúsa. Félagar í klúbbnum vinna þar fyrst að því að ná tengslum við vinnuveit- endur. Starfsmaður frá klúbbnum kynnir sér síðan starfið, þjálfar við- komandi félaga og tímabundinn ráðn- ingarsamningur til sex mánaða er undirritaður. Einstaklingurinn hefur svo störf á sínum forsendum en jafn- rétthár og starfsfélagarnir og fær laun greidd samkvæmt hefðbundnum launataxta. Þetta er kallað RTR – ráðning til reynslu – og gefur félags- mönnum tækifæri til að komast aftur út á vinnumarkaðinn eftir langvar- andi veikindi. Það að vera veitt tæki- færi til að standast hálfs árs reynslu- tíma er mikilvægt skref til að efla sjálfstraust og sjálfsvirðingu einstak- lingsins. Innan klúbbsins inna félagar einnig af hendi störf, s.s. taka á móti gestum, svara símanum og sinna eld- húsverkum og sigrast á óöryggi sínu í gegnum dagleg störf. Ekki verndað umhverfi heldur hefðbundinn vinnustaður Þeir sem komnir eru út á vinnu- markaðinn rjúfa fæstir tengslin við klúbbinn sinn heldur halda áfram að líta við fyrir eða eftir vinnu til að deila upplifunum dagsins. „Þessi tengsl eru mikilvæg á bataleiðinni, að vita að það er alltaf einhver sem hægt er að leita stuðnings hjá. Þetta stuðningskerfi, er að mínu mati mikilvægt. Ef fólki fer að líða illa fær það aðstoð tíman- lega og gripið er inn í aðstæður áður en fólk verður alvarlega veikt.“ Klúbbfélagar koma þó inn á sínum eigin forsendum og engum er gert að mæta í klúbbinn. Einstaklingum er gefið færi á að hafa stjórn á eigin sjúkdómi og taka sjálfir ákvörðun um hvað henti þeim. „Til að koma í veg fyrir algengan misskilning er rétt að benda á að Fountain House-hug- myndafræðin byggir á því að þó klúbbhúsin séu, og eigi að vera, að- skilin frá geðdeildum eða öðrum stofnunum eiga þau um leið að hafa gott samband og samvinnu við þær og þá lækna og meðferðarúrræði sem koma að bataferli fólks.“ Fullgildir þjóðfélagsþegnar Anette segir marga hafi lent í því að vera lagðir inn á sjúkrahús þar sem þeim hafi verið sagt að þeir ættu ekki afturkvæmt út í samfélagið og því síður út á almennan vinnumarkað. „Við leggjum áherslu á hið gagnstæða og viljum að fólk taki sér góðan tíma til að átta sig á tilverunni og ákveða svo hvað því langi að starfa við. Vinn- an er endurhæfing inn í samfélagið. Þú vinnur innan um fólk sem er ekki veikt, á hefðbundnum vinnustað en ekki vernduðu umhverfi. Eftir reynslutímann er fólk farið að öðlast sjálfstraust, veit að það getur höndlað almenna vinnu með öllum þeim kröf- um sem þar eru gerðar. Það þarf að einblína á styrkleika fólks – hvað það getur gert en ekki hvað það getur ekki. Við viljum hjálpa fólki að setja sér markmið í lífinu og veita því svo leiðsögn til að ná þessu markmiði.“ Sérhvert klúbbhús skapar festu í lífi þeirra félaga sem það sækja og því er að sögn Anette mikilvægt að starf- semi klúbbsins sé ekki raskað. „Geysir er nú í leiguhúsnæði sem klúbburinn missir á næsta ári. Ég tel mjög mikilvægt fyrir framtíð starf- seminnar að klúbburinn eignist eigið húsnæði þar sem starfsemin, þessi fasti rammi í tilverunni, er tryggð. Klúbburinn Geysir er ungur en er eins og áður sagði á réttri leið. Það verður því áhugavert að fylgjast með starfseminni á næstu árum. Hér er verið að skapa félagsmönnum tæki- færi til að fara út í samfélagið, ekki sem sjúklingar, heldur fullgildir þjóð- félagsþegnar.“ Starf sem brúar bilið á milli stofnana og samfélagsins Ekki lengur sjúklingar Klúbburinn Geysir fylgir hugmyndafræði Fountain House þar sem meginmarkmiðið er að hjálpa geðfötluðu fólki að fóta sig á al- mennum vinnumarkaði eftir að hafa dvalið á stofnunum vegna veikinda sinna. Morgunblaðið/RAX Anette Goelet var stödd á Íslandi til að kynna sér Geysisklúbbinn. HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness hef- ur dæmt rúmlega þrítugan karl- mann í fimm mánaða fangelsi fyrir kynferðisbrot gegn fósturdóttur sinni. Maðurinn þarf að afplána einn mánuð refsivistarinnar en fjórir mánuðir eru skilorðsbundnir til þriggja ára. Ríkissaksóknari ákærði manninn fyrir þrjú kynferðisbrot sem talin eru hafa átt sér stað á árunum 1999 og 2000 en þá var stúlkan 10 ára gömul. Skýrsla var tekin af stúlkunni í Barnahúsi í maí í fyrra. Þar lýsti hún því að maðurinn hafi beðið systur sína um að ná í gosdrykk fyrir sig en beðið sig um að leggjast við hlið sér í sófa fyrir framan sjónvarpið. Þar hafi hann farið með höndina inn fyrir buxur hennar og þreifað á kynfærum hennar. Hún sagðist þá þurfa að fara á salernið þar sem hún reimaði fast- ar að sér buxurnar. Hann hafi reynt að leysa hnútinn og síðan tekist að koma hönd inn fyrir buxurnar. Hann hafi haft uppi svipaða til- burði síðar en hún þá staðið upp og farið til herbergis síns. Þá greindi hún frá því að eitt sinn er hún var sofandi hjá móður sinni og manninum hafi hann tekið í hönd hennar og látið hana nudda kynfæri hans en hún kippt höndinni í burt. Stúlkan sagði yngri systur sinni frá atvikinu í sófanum strax eftir at- burðinn. Skýrsla var einnig tekin af systur hennar í Barnahúsi. Hún lýsti þar því sem hún sá og upplifði og því sem systir hennar greindi frá síðar. Hún sagði að eldri systir sín hefði einnig sagt sér frá síðara tilvikinu. Neitaði alfarið sök Við skýrslutöku hjá lögreglu og fyrir dómi hefur maðurinn alfarið neitað sök. Kom fram að maðurinn taldi að sakargiftirnar væru komnar frá föður stúlkunnar sem hefði tekið skilnaði við móður stúlkunnar afar illa. Faðir stúlkunnar bar að hann tali ekki vel um ákærða við fólk en þó tali hann ekki að fyrra bragði um hann við dætur sínar. Móðir stúlkunnar kom einnig fyrir dóm. Hjá henni kom fram að dætur hennar hefðu aldrei sofið upp í rúmi hjá sér og ákærða, þær hefðu þó stundum sofnað þar eða komið þang- að á morgnana. Hún greindi frá því að dætur hennar hafi verið hræddar við sam- býlismann sinn eftir að þær komu úr umgengni við föður sinn og þær sagt sér að hann talaði illa um fósturföður sinn við sig. Hún gaf þá skýringu á framkomnum ásökunum á hendur sambýlismanni sínum að faðir stúlk- unnar hefði haft áhrif á hana, ann- aðhvort með loforðum eða hótunum. Í skýrslu sálfræðings sem ræddi við stúlkurnar eru raktar lýsingar þeirra á heimilislífinu. Þar kom fram að móður þeirra og sambýlismaður hennar rifust mikið. Þá hafi hann oft ekki unnið og verið mikið heima á virkum dögum og um helgar. Móðir þeirra hafi hins vegar unnið mikið og ekki vitað um það sem var að gerast á heimilinu. Þær sögðu manninn vera strangan og óútreiknanlegur í samskiptum. Hann hafi verið góður við þær í fyrstu en framkoma hans síðan versnað. Þá hafi hann ýmist verið vondur við bróður þeirra eða tali ekkert við hann. Bróðir stúlknanna lýsti heimilislífinu á svipaðan hátt. Sálfræðingur hjá Barnahúsi sem hafði stúlkuna til meðferðar sagði stúlkuna skynsama og vel máli farna og ekkert benda til þess að hún sé líkleg til að segja það sem henni væri sagt að segja. Það renni ennfremur stoðum undir frásögn hennar að hún segist forðast að vera ein heima með ákærða. Frásögn stúlkunnar greinargóð og nákvæm Héraðsdómur taldi frásögn stúlk- unnar greinargóða og nákvæma. Frásögn hennar væri styrkt af fram- burði yngri systur hennar. Fram- burður sálfræðings sé einnig því til styrktar að treysta megi frásögn stúlkunnar. Samskipti ákærða við stúlkuna og systkini hennar og af- staða hennar til hans bendi ennfrem- ur til þess að ákærði hefði getað framið þá verknaði sem hann var sakaður um. Dómnum þótti næg sönnun komin fram fyrir því að hann hafi tvívegis framið kynferðisbrot gagnvart fóst- urdóttur sinni. Sönnun þótti þó bresta á að hann hefði gerst sekur um brotið sem hann var sakaður um að hafa framið þegar stúlkan var upp í rúmi hjá honum og móður stúlk- unnar enda hafi móðirin borið að dætur hennar hefðu aldrei sofið um nótt í rúminu með henni og ákærða. Maðurinn hefur áður gengist und- ir sáttir og hlotið dóm vegna brota á umferðarlögum. Árið 1996 gekkst hann undir sátt vegna líkamsárásar. Árið 1999 var hann dæmdur í 30 daga fangelsi, skilorðsbundið til tveggja ára vegna líkamsárásar. Með brotum sínum nú rauf hann skilorð þess dóms. Í dómnum segir að þegar litið sé til þess að brot hans beindust gegn 10 ára gömlu fósturbarni hans og að honum hefði mátt vera ljóst að hegð- un hans var til þess fallin að valda stúlkunni andlegu tjóni þótti refsing hans hæfilega ákveðin fangelsi í fimm mánuði, þar af fjórir skilorðs- bundnir til þriggja ára. Dómnum þótti skorta gögn um af- leiðingar brotsins. Þó væri ljóst að slíkt brot valdi stúlkunni sálarkvöl og truflun á andlegu ástandi. Auk refsingarinnar var maðurinn dæmdur til að greiða stúlkunni 150.000 í miskabætur. Þá var honum gert að greiða allan sakarkostnað, þ.m.t. málsvarnarlaun skipaðs verj- anda sína, Viðars Lúðvíkssonar hdl., 275.000 krónur og réttargæslu- manns brotaþola, Þórdísar Bjarna- dóttur, hdl. Héraðsdómararnir Guðmundur L. Jóhannesson, dómsformaður, Gunn- ar Aðalsteinsson og Sveinn Sigur- karlsson kváðu upp dóminn. Sigríður Jósefsdóttir, saksóknari sótti málið fyrir hönd ríkissaksóknara. Rúmlega þrítugur karlmaður dæmdur í fimm mánaða fangelsi, þar af fjóra skilorðsbundið Sekur um kynferðisbrot gegn fósturdóttur Rannsókn á spilahegðun Gefur ekki sanna mynd ÖGMUNDUR Jónasson, for- maður þingflokks Vinstri hreyf- ingarinnar – græns framboðs, segist efast um að rannsókn fyr- irtækisins Íslenskir söfnunar- kassar gefi raunsanna mynd af fjölda spilafíkla á Íslandi. „Þessi könnun er ekki fallin til þess að leiða raunveruleikann í ljós. Spilafíknin er þannig að fólk gengur mjög langt í að leyna því að það sé haldið þessari fíkn. Aðrar kannanir sem eru byggð- ar á öðrum forsendum hafa leitt í ljós að þetta hlutfall er miklu hærra eða 4 til 5% en ekki 0,6% eins og kom fram í þessari rann- sókn. Spurningin er hverjar for- sendurnar eru sem lagðar eru til grundvallar,“ sagði Ögmundur. Syndaaflausn eða réttlæting Ögmundur sagði að sér þætti umhugsunarvert ef mönnum þætti það sérstakt fagnaðarefni að það skuli ekki vera fleiri en um 1700 manns sem eru haldnir spilafíkn. „Ef tilgangurinn er að kaupa sér frið eða einhvers konar syndaaflausn með þessari könn- un eða leita eftir réttlætingu á að reka þetta tekst það nú ekki. Hins vegar fagna ég því að menn skuli þó vera að herða reglur og hækka aldurstak- mark. Öll skref sem eru stigin í þessa átt til að takmarka aðgang barna og unglinga að spilaköss- um eru til góðs en eins og ég hef áður sagt vil ég ganga miklu lengra og láta loka kössunum al- veg.“ Ögmundur sagðist telja að margir hefðu áhyggjur af spila- fíkn enda væri málið þverpóli- tískt og vinna ætti að lausn þess á breiðri þjóðarsamstöðu. Nið- urstöður rannsóknar Íslenskra söfnunarkassa væru aðeins til að auka umfjöllun um vanda- málið sem kæmi öllum málsaðil- um til góða.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.