Réttur - 01.07.1928, Blaðsíða 58

186
HEIMSBARÁTTAN UM OLÍUNA
[Rjettur
að tveggja lentu í opinberu stríði, eða í öðru lagi
reyndu að sameinast á einhvern hátt. Hjer var eigi að-
eins að tefla um olíumarkaðinn heldur einnig yfirráð-
in á sjónum.
Til þess að samkepnin yrði ekki altof hörð og hættu-
leg, sjerstaklega á kreppuárum, afrjeðu aðalfyrirtækin
að skifta markaðinum milli sín. Þá hlaut New Jersey-
deildin af Standard Oil Evrópumarkaðinn að ‘undantek-
inni Búlgaríu og Grikklandi, sem New York deild
Standard Oil hlaut ásamt mörgum löndum Asíu og
Afríku. Ensk-hollenska félagið hefir síðan náð sam-
komulagi við Standard Oil um söluna í Evrópu.
Nú leit út fyrir að olíustríðið væri til lykta leitt. Að
vísu var markaðinum ekki skift fullkomlega, en í stór-
um dráttum mátti þó heita að svo væri og af þeim hlut-
um höfðu fjelögin ekki neinar verulegar áhyggjur.
England hafði látið af hendi völd sín yfir olíunni í
Mexico, og dregið sig út úr baráttunni í Ameríku. En
nú kemur nýr aðili til sögunnar, og það er Sovjet-
Rússland. Olíuiðnaði þess fleygði hraðar fram en nokk-
ur hafði vænst. Bæði Standard Oil og Royal Dutch
Sheil höfðu keypt eignir þær, sem hin gömlu auðvalds-
fjelög áttu í olíuhjeruðum Rússlands. Fjekk Standard
Oil þannig á pappírnum umráð yfir Bakuhjeraðinu en
Royal Dutch Shell náði í Grosny-hjeraðið. Með þessu
móti hugðust olíufjelög þessi að ná áhrifum á stjórn-
mál Sovjetlýðveldisins. Bein afleiðing þessa var, að
bæði fjelögin lögðu sig í lírna, til að ná valdi á rúss-
nesku olíunni, á fundum þeim, er haldnir voru í Genua
og Haag. Þeir, sem kynnast vilja baráttunni um rúss-
nesku olíuna, ættu að lesa rit ameríkumannsins Louis
Fischers »Oil Imperialism«. Rit þetta er samsafn
staðreynda, heimildarskjala, blaðaummæla og fleira
þessháttar. Þar er djöfladans auðvaldsins dreginn
fram í dagsljósið. Þar sjer maður hina rjettu mynd
þess, lubbamensku, harðýðgi, hugleysi, ásamt hinum