Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Blaðsíða 19

einnig í næstu framtíð, að spá mjög langt fram í
tímann.
Það má segja, að höfuðatvinnuvegur okkar
íslendinga sé sjávarútvegur. Áður var landbún-
aður aðalatvinuvegur okkar, en á síðustu ára-
tugum hefir þetta breytzt, einkum eftir að véla-
aflið var tekið í þjónustu útvegsins og þó mest
eftir að togararnir komu til sögunnar. Má segja,
að togararnir hafi gjörbreytt lífsafkomu þjóð-
arinnar. Þeir eru nú hin stórvirkustu tæki, sem
notuð eru til að afla fiskjar hvar sem er á hnett-
inum. Það má vel vera að þeir séu líka þau tæk-
in, sem hjálpa mest og bezt tii þess að fiski-
stofninn gangi til þurrðar fyrr en ella hefði orð-
ið. En það sannar aftur ekki það, að við íslend-
ingar hefðum aldrei átt að byrja togveiðar hér.
Útlendingar voru löngu á undan okkur byrjaðir
að veiða hér við land í botnvörpu, og má ef til
vill segja, að þeir hafi of lengi setið einir að
krásinni. Iiinsvegar hljóta allir að taka tillit til
aðvarana, sem komið hafa frá mætum mönnum,
sem varað hafa við hinum mikla ágangi á fiski-
mið okkar og talið að fiskistofninn gangi til
þurrðar. Þetta er mikilsvert atriði, sem engin
fiskiþjóð má skella skolleyrum við. En hvað
stoðar það okkur hér á íslandi að draga saman
seglin og t.d. vinna markvisst að því að fækka
togurunum hér heima, ef svo aftur liinar stóru
fiskveiðaþjóðir, eins og t.d. Bretar, Norðmenn,
Þjóðverjar og fl. halda áfram uppteknum hætti
eins og fyrir stríð að fjölga skipunum árlega
og stækka þau, til að geta mokað sem mest upp
úr nægtabrunni Ægis hér í Norðurhöfum. Nei,
til þess að fiskistofninn ekki gangi til þurrðar,
verða allar helztu fiskveiðiþjóðir að vinna sam-
an eftir ákveðnum reglum, og hafa þar á liina
fyllstu alþjóðasamvinnu. Allt annað er út í blá-
inn. Við það samningaborð ættum við Islend-
ingar að standa mörgum öðrum þjóðum betur
að vígi, þar sem við búum sjálfir við ein hin
beztu fiskimið heimsins og getum líka sannað
að lífsafkoma þjóðar okkar er tengd órofabönd-
um við fiskimiðin okkar. Við þurfum látlaust,
utan lands sem innan, að hamra á því, að fyrst
og fremst séu miðin okkar, jafnframt því sem
gera verður á alþjóða vettvangi hinar ákveðn-
ustu kröfur um að færa út landhelgislínu okk-
ar, og þá líka að friða vissa flóa hér við land
algerlega fyrir öllum togveiðum. En sjálfir meg-
um við þá eklci ganga á undan með vondu eftir-
dæmi eins og við gerum nú, þar sem við lög-
verndum dragnótina og leyfum að vissan tíma
árs sé skafnir allir firðir og flóar alveg gengdar-
laust í stað þess að banna dragnótaveiði innan
landhelgi alveg eins og togveiðarnar. Við getum
ekki krafizt útfærslu landhelgislínunnar né lok-
unar ákveðinna svæða, meðan við sjálfir fremj-
um verknað, sem er lítið betri en sá, sem við
viljum banna öðrum. Það er alltaf bezt að sá,
sem vill koma fram kröfum sínum, gangi á und-
an með góðu eftirdæmi; það skyldum við og
gera í þessu tilliti. Ég veit, að bann við drag-
nótaveiði í landhelgi kemur illa við nokkra ein-
staklinga, en við því er ekkert að segja, þegar
alþjóðarheill krefst þess.
Óskar Jónsson.
Árið 1927 áttum við um 50 togara, sem stund-
uðu veiðar hér við land. Nú er þessi tala komin
niður í um 30. Á sama tíma hefir fólki fjölgað
gífurlega við sjávarsíðuna, þannig að ef togara-
fjöldinn ætti að vera eins og. þetta umgetna ár
nú, miðað við fólksfjölda við sjávarsíðuna, þá
ætti tala togaranna að nálgast töluna 90, en tog-
arar eru eins og áður segir aðeins um 30. Og
það versta er þó að svo að segja öll þessi skip
eru gömul og úr sér gengin og svara ekki þeim
kröfum, sem ábyggilega verða gerðar til slíkra
skipa nú næstu árin. Má af þessu sjá, hversu
okkur er það afar áríðandi að geta semallrafyrst
endurnýjað togaraflotann. Væri að mínum dómi
engin goðgá þó að við settum okkur það tak-
mark að fjölga togurunum um 70—80, og væru
það allt ný skip. Þyrfti sú aukning að fara fram
á næstu 5 árum. Tel ég að þeir, sem hafa yfir-
stjórn þessara mála, megi ekkert láta undir höf-
uð leggjast, sem orðið gæti þesari hugmynd til
framdráttar. Um það skal ekki dæmt hér hvaða
gerð er heppilegust, til þess brestur mig næga
þekkingu. Komið gæti til mála að hafa þessi
væntanlegu nýju skip af fleiri en einni stærð.
Talað hefir verið um 500—600 smálesta skip
eingöngu, en vel skyldi það athugað áður en
bygging er hafin á mörgum togurum fyrir ís-
lendinga. Ég veit, að mörgum, sem þetta les,
'finnst þessi togarafjöldi mikill, en þegar þess
er gætt, að gömlu skipin ganga nú fljótt úr sér
l'ÍKINGUR
289