Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1987, Qupperneq 212

Björgvin Þór
Jóhannsson
kennari við
Vélskólann
f þessari grein er
stuðst við efni úr
nýjustu tölublöö-
um „The Moto-
ship“, „Topal-
terne“ og bækl-
ingi frá MAN B &
W.
212 VÍKINGUR
Aðalvélar í skipum
Litill vafi virðist leika á þvi
að dísilvélin haldi sæti sinu
sem aflvél skipa um ófyrirsjá-
anlega framtið. Ástæðurnar
eru fyrst og fremst eftirfar-
andi:
1) Eldsneytiseyösla disil-
vélarinnar á framleidda orku-
einingu á ás (skammstöfuö
cb) er mun hagstæðari en
nokkurrar annarrar aflvélar
sem gegnir þvi hlutverki að
breyta efnabundinni orku í
vélræna orku.
2) Margar nútima disilvél-
ar eru færar um að brenna
lággæöa svartoliu með við-
unandi árangri.
Núverandi
framleiðsla
Hæggengar velar
Mitsubishi
6-84%
Mynd nr. 1 sýnir diselvéla-
framleiöslu ársins 1986 deilt
niður á helstu framleiöendur.
Hér er átt viö vélar sem settar
voru i skip 2000 tonna eða
stærri. Efri myndin sýnir
framleiðslu hæggengra
krosshausvéla i % fram-
leidddra áshestafla en heild-
arframleiðsla þessara véla á
árinu var 7335020 hö sem
deildust á 612 vélar. Neðri
myndin sýnir framleiðslu
meðalhraðgengra og hraö-
gengra langbulluvéla (trúnk) í
% framleiddra áshestafla en
heildarframleiösla þeirra var
1873526 hö sem deildust á
463 vélar. Til samanburðar
við þessar tölur má geta þess
að ástimplað afl allra vatns-
afsl- og varmaaflsstöðva
Landsvirkjunar er nálægt
1050000 hö. Í raun er hlutur
meðalhraðgengu vélarinnar
stærri en hér kemur fram þar
sem hér eru eingöngu tekin
fyrir skip 2000 tonna og
stærri. Í minni skipum eru
meðalhraögengar vélar nán-
ast einráöar. Aðeins eitt eim-
túrbinukerfi var sett niöur
sem aðalvél í skipi á árinu
“86 en afköst þess eru
75000 hö.
Þróun og horfur
Nú og á siðastliðnum árum
hefur átt sér stað mikið
þróunarstraf hjá dísilvéla-
framleiðendum sem beinst
hefur að þvi aö bæta fyrr-
nefnd tvö atriði og gildir þaö
bæði um framleiðendur
krosshaus- og langbulluvéla.
Þann árangur sem náðst hef-
ur i bættri eldsneytisnýtingu
(lægra cb) má fyrst og fremst
þakka hækkuðum bruna-
þrýstingi og fullkomnari
bruna. Auk þess hefur rúm-
nýtnin verið aukin með auk-
inni þrýstihleöslu. Sem
stendur er unnið að þvi að
minnka kælitap og i þvi sam-
bandi eru bundnar miklar
vonir viö nýjar efnablöndur og
þróun smurtækninar. Með
öðrum orðum er reynt aö
bæta eldsneytisnýtinguna
með þvi að láta samþjöppun,
bruna og útþenslu gassins í
strokknum nálgast adiabat-
iska ástandsbreytingu, þ.e.
strokkur sem er varmafræði-
lega einangraöur frá sinu
umhverfi.
Hæggenga
tvígengisvélin
Hæggenga þungbyggða
krosshaus-tvígengisvélin, sjá
mynd nr. 2, virðist halda velli í
samkeppni sinni við meðal-
hraögengu langbullu fjór-
gengisvélina, sjá mynd nr. 3.
Það sem helst einkennir
þróun hæggengu vélarinnar á
undanförnum árum er að
snúningshraði hennar hefur
verið lækkaður, jafnvel niður
fyrir 100 snúninga á mínútu
og jafnframt hefur slaglengd-