Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1987, Side 30

Helgi Laxdal
formaöur
Vélstjórafélags
íslands
30 VÍKINGUR
Frá foryslunni
Fyrsta félag vélgæslumanna á islandi var
stofnað í Reykjavik 20. febrúar 1909. Að
stofnun þess stóðu átta vélgæslumenn sem
þá störfuðu á fiskiskipum.
Til þessa félags rekur Vélstjórafélag Is-
lands, sem nú er um 2000 manna landsfélag,
upphaf sitt. Félagið gerir kjarasamninga fyrir
vélstjóra á fiskiskipum, farskipum, Keflavikur-
flugvelli, í frystihúsum og öðrum verksmiðjum,
Áburðarverksmiðju, Sementsverksmiðu, hjá
Rafmagnsveitum ríkisins, Landsvirkjun, Hval,
Hafrannsóknarstofnun, Björgun og Björgun-
arfélaginu.
Vélstjórafélagið hefur eitt annast samninga-
gerðina fyrir þessa menn, nema fyrir farmenn
og fiskimenn er samið í samstarfi við önnur fé-
lög. Önnur málefni félagsins, svo sem mennt-
unar- og atvinnuréttindamál og fleiri sem stétt-
ina varöa, hefur félagið annast sjálft i eigin
nafni. Félagið rekur skrifstofu i Reykjavik, þar
sem starfa núverandi formaður félagsins,
Helgi Laxdal, skrifstofustjóri þess Margrét J.
Gísladóttir viðskiptafræðingur, Kristrún
Kristjánsdóttir innheimtustjóri og Anna Mar-
grét Helgadóttir sem annast tölvuvinnsluna.
Félagið rekur einnig skrifstofu á Akureyri
meö Skipstjórafélgi Norölendinga, á Noröfirði
meö Skipstjóra- og stýrimannafélaginu
Sindra, á Hornafirði með Skipstjóra- og stýri-
mannafélaginu Öldunni og i Stykkishólmi í
eigin nafni.
Félagið hefur átt aðild aö F.F.S.I. frá stofnun
þess, enda kom hugmyndin um stofnun sliks
sambands fyrst fram á fundi þess 10. júli
1922.
Skoðun mín er sú aö um þessar mundir
standi F.F.S.Í. á tímamótum í öllum skilningi og
hafi verið þar um nokkurn tíma. Þvi miður hafa
of fáir úr forustuliöinu skynjað þörf breyting-
anna og þeir sem hafa skynjað hana hafa ekki
komið rödd sinni nógu kröftuglega til skila
innan stjórnar. Þvi hefur áhuginn dvinað, þeir
sem vildu breyta hafa orðið hluti af ríkjandi
ástandi, ástandi sem krefst uppgjörs. Að vera
eða vera ekki.
F.F.S.Í. hefur i starfi sínu fyrst og fremst
verið vettvangur skoðanaskipta, en að of litlu
leyti uppspretta þess afls sem þarf til þess að
undirbúa mál, berjast fyrir þeim og koma í höfn.
Á þessu er einföld og augljós skýring, sú að
F.F.S.I. hefur verið vanmannað, hefur ekki haft
á að skipa starfsfólki til þeirra starfa. Með
þessum orðum er ekki verið að kasta rýrð á
fyrrverandi framkvæmdastjóra samtakanna
Ingólf Stefánsson, þvert á móti, þvi það er
nánast undravert hverju hann kom i verk, ver-
andi lengst af eini starfsmaöurinn hjá um 3000
manna dreiföum landssamtökum. Samband
sem ætlar sér annað og stærra hlutverk en
vera vettvangur til skoðanaskipta þarf m.a. að
reka kröftuga gagnaöflun af ýmsum toga
ásamt úrvinnslu, gerð kjarasamninga og
túlkun þeirra, upplýsingaþjónustu ásamt
samskiptum viö fjölmiðla, öryggismál o.s.frv..
Slik samtök ættu að hafa bolmagn til þess að
hafa i sinni þjónustu sérhæföa starfskrafta
sem sinnt gætu áöurnefndum starfssviðum.
Að þessu leyti hefur F.F.S.I. staðnað í starfs-
háttum, sem hefðu heyrt sögunni til ef þeir
sem til forustu hafa valist hefðu sinnt þessari
þörf, og hlýtt kalli samtiðarinnar til breytinga.
i dag er brýnast aö skilgreina starfsemi
F.F.S.Í., þau markmiö sem stefna skal að og
eftir hvaöa leiðum þeim verði náð. Einnig þarf
aö greina skilmerkilega á milli þeirra starfa
sem vinna skal af F.F.S.I. og hinna sem aðild-
arfélögin eiga að annast sjálf.
I Ijósi þessa þarf að hefja endurskipulagningu
samtakanna sem allra fyrst.
Lengst af hafa fjórar starfsgreinar staðið að
F.F.S.Í.; brytar, loftskeytamenn, skipstjórar og
stýrimenn og vélstjórar. Nú hefur fækkað veru-
lega i tveim þeim fyrst töldu meö þeim óhjá-
kvæmilegu afleiðingum að rödd þeirra heyrist
æ sjaldnar innan sambandsins.
Staðreynd málsins er þvi sú að það eru
einkum tvær starfsgreinar, skipstjórar og stýri-
menn og vélstjórar sem bera þessi samtök
uppi og ekki annað séð en svo muni verða i
næstu framtið.
Skipstjórar og stýrimenn eru i ellefu félögum
en vélstjórar i tveimur, þar af hefur annað fé-
laganna, V.S.F.Í., innan sinna vébanda um
40% af félagsmönnum aðildarfélaga F.F.S.I.
Vélstjórafélagið er þvi langstærsta félagið
innan F.F.S.I. og eitt þeirra félaga sem hefur
annast nánast öll sín mál sjálft. I Ijósi fenginnar
reynslu er min skoðun sú að V.S.F.I. hafi ekki
mikils notið innan vébanda F.F.S.I.. kannski
oftar verið veitandi, ef grant er skoðað.
Með þessum orðum er þvi ekki haldið fram
að F.F.S.I. séu óþörf samtök. En þau þurfa,
eins og öll önnur mannanna verk, á endur-
skoðun að halda, endurskoðun sem byggist á
ósérhlífinni sjálfskoöun, sem leiðir af sér skil-
greiningu markmiða og leiða að þeim.
Þar sé ég fyrir mér tvö landssambönd,
Landssamband skipstjóra-og stýrimanna og
Landssamband vélstjóra. Einnig finnst mér
athugandi að Sjómannasambandið yrði einnig