Náttúrufræðingurinn - 1938, Qupperneq 8

52 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
HHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimi
að N-Ameríku og Evrópuströndum, með straumunum, sem þang-
að liggja, en ekki suður fyrir Miðjarðarlínu, því þangað liggja
engir straumar að norðan.
Auk þess, sem nú hefur verið talið af því, sem áhrif getur
haft á útbreiðslu dýranna, mætti einnig tína margt annað til.
Þannig hefur maðurinn átt drjúgan þátt í því að breyta dýra-
lífi jarðarinnar. Mörg dýr hefur hann tekið með sér sem nytja-
dýr, á ferð sinni um hnöttinn, og þannig skapað þeim nýtt heim-
kynni. Mörg dýr hafa flotið í fari hans, en þar má auk sníkju-
dýra mannsins sjálfs og húsdýra hans nefna rottur og mýs.
Mörgum dýrum hefur hann útrýmt, vegna þess að honum hefur
verið fengur í þeim, eða vegna þess að þau hafa komið í bág
við störf hans, eða verið honum hættuleg, og loks hefur hann
valdið landslagsbreytingum, sem svift hafa milljónir dýra til-
veruskilyrðum.
Yfirleitt hafa landslagsbreytingar mjög mikla þýðingu,
þegar skýra skal útbreiðslu dýranna á jörðunni. Á eyjum er til
dæmis dýralíf oft mjög fábreytt, enda þótt loftslag þar sé oft
og einatt svo hentugt, að þar gætu þrifist öll þau dýr, sem heima
eiga á næstu meginlöndum, og jafnvel fleiri. Annað einkenni
eyjanna er það, að dýralífið á þeim líkist mjög dýralífi hinna
næstu meginlanda, og þeim mun meira, sem meginlandið
er nær. Þetta verður strax skiljanlegt, ef gert er ráð fyrir, að
slíkar eyjar hafi fyr á tímum verið í sambandi við meginlöndin,
og margar þeirra tegunda, sem þá lifðu á öllu svæðinu, hafi svo
að segja dagað uppi á eyjunni, þegar sund fór að greina hana
frá meginlandinu.
V. Breyting láðs og lagar.
Af því, sem að ofan er sagt, vona ég, að það sé ljóst, að
margt verður að taka til greina, ef við ætlum að skilja til hlítar
útbreiðslu dýranna eins og hún er nú. Þó kemur upp úr kafinu,
þegar nánar er aðgætt, að allt þetta fullnægir ekki til þess að
skýra útbreiðslu dýranna, ýmislegt annað verður að taka til
greina, og verður þá oft og einatt að taka aðrar fræðigreinar
til aðstoðar. Maður verður að gera ráð fyrir, að loftslag hafi
verið annað fyr á tímum en nú, að afstaða láðs og lagar hafi þá
verið önnur, að tegundir þær, sem nú lifa, hafi þá verið öðru
vísi dreifðar, að önnur dýr hafi þá verið uppi, og síðast en ekki
sízt, að dýraríkið myndar mikla þróunarheild, sem stöðugt