Náttúrufræðingurinn - 1938, Page 45

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 89
iiiimmmiimiimiiiimimmiimmmmiiiiiiiiiiimmmiiiiimiiiiiiiiimimimmimimmiiiiimimmiiimimmiiiiiiimimiiiii
gamla heiminum annars vegar, en úr Afríska svæðinu og Ind-
verska svæSinu hins vegar.
ÁSur en minnzt verSur dýrategundanna á NorSursvæSinu, sem
viS þekkjum flest mjög vel, ýmist héSan af íslandi eSa úr nágranna-
löndunum, bæSi af afspurn og eigin reynslu, vil eg taka þaS fram,
aS dýralífiS á íslandi er æSi frábrugSiS dýralífi nágrannaland-
anna, miklu fáskrúSugra, og þó telst Island til NorSursvæSis-
ins. ÁstæSan til þess, aS dýralífiS er hér jafn fáskrúSugt, og raun
er á, er ekki sú, aS loftslagiS hér sé mun ver falliS til þess aS ala
dýralíf en í nágrannalöndunum, eSa aS kjörin séu aS ýmsu leyti
verri hér en þar; ástæSan er sú, aS landiS er einangraS, girt víS-
áttumiklu hafi til allra hliSa. Hér gætu til dæmis vel veriS úlfar og
birnir, læmingjar, gaupur, broddgeltir, snjáldurmýs, moldvörpur,
og mörg fleiri dýr, sem til eru á NorSurlöndum, en þau hafa aldrei
komizt hingaS, og því verSur landiS aS vera án þeirra, enda er
lítill missir í þeim sumum hverjum. Þessu til sönnunar sjáum viS,
aS þau dýr, sem viS sjóinn eru bundin, eru hér flest, ef þau eru á
annaS borS í löndum þeim, sem liggja aS norSanverSu Atlantshafi.
Þannig er um fiskana, hvalina og selina. Hér eru allar þær teg-
undir sela, sem þekktar eru í Evrópu, og næstum því allar þær
hvalategundir, sem eiga heima í höfum álfunnar. Þetta verSur auS-
skiliS þegar þess er gætt, aS einmitt fyrir þessi dýr, er hafiS eng-
inn þröskuldur, heldur greiSur vegur hingaS til lands. Sama máli
og um dýrin gegnir einnig um plönturnar. Hér eru miklu færri
tegundir blómplantna en í nágrannalöndunum, ekki vegna kjar-
anna, eSa aS minnsta kosti ekki vegna þeirra eingöngu, heldur
vegna þess, hversu erfitt plönturnar eiga meS aS dreifast hingaS.
Hér á landi eru t. d. ekki til nema um fjögur hundruS tegundir af
blómplöntum, en í Noregi um fimmtán hundruS. En vegna þess,
hversu ábótavant gróSrinum er hér aS mörgu leyti, er þeim dýr-
um bægt frá aS hafast hér viS, sem aS öllu leyti eru bundin skóg-
inum, enda þótt þau gætu dvaliS hér loftslagsins vegna, og enda
þótt þeim væri færar leiSir hingaS. Þetta er ástæSan til þess, aS
svo fáar spörfuglategundir eru til hér á landi, þær vantar skóg-
inn, og eru ömurlega settar, þegar einn og einn einstaklingur flæk-
ist hingaS viS og viS. Þar viS bætist svo, aS margar tegundir fugla
og skordýra krefjast ákveSins trjágróSurs, til dæmis beikiskóga,
eikarskóga eSa barrskóga, en þeir eru, eins og kunnugt er, alls
ekki til hér á landi. Af þessari ástæSu gætu t. d. ekki íkornar