Náttúrufræðingurinn - 1944, Blaðsíða 55

NÁTTÚRUl' RÆÐINGURINN
157
um land, allt að Álftafirði á Suð-Austurlandi. Sennilega hefur hans
orðið víðar vart í einstökum árum. En hvað, sem um þetta er, þá er
hitt víst, að samkvæmt því, sem þeir Eggert Ólafsson og Olavius
herma, þá hefur nótaveiði á vöðusel hvergi verið á landinu á dögum
þeirra nema í Þingeyjarsýslum, og hæla þeir báðir Þingeyingum fyr-
ir dugnað þeirra og fyrirhyggju við þessar veiðar. En mér er nær að
halda, að hér komi fleira til álita en dugnaður og fyrirhyggja, og má
í því sambandi benda á þá staðreynd, að enn í dag gengur vöðuselur-
inn einkum þar að landi og mun hafa gert það einnig fyrr á öldum,
en stöðugastur er hann á Skjálfandaflóa, Axarfirði og nokkuð í Þist-
ilsfirði, enda voru á þessu sama svæði beztu „nótlögin" á dögum
þeirra Eggerts og Olaviusar. Er jafnvel svo að sjá af upplýsingum
jreinr, er ég hef náð í, að veiði þessi hafi verið stunduð af nærri því
hverjum bæ, er land átti að sjó, á öllu svæðinu frá vestustu bæjum
við Skjálfanda og austur í Ormalón, — sem er skammt fyrir austan
Raufarhöfn —, og auk þess nokkuð beggja megin Langaness.
Eftir því, sem ég nú bezt veit, liafa verið 14 lagnir í Skjálfandaflóa,
talið frá Eyri í Fjörðum, að Hallbjarnarstöðum á Tjörnesi; aðrar 14
eða 15 frá Baugastöðum í Kelduhverfi að Grjótnesi á Sléttu, en það-
an og að Ormalóni á 6 stöðurn og á Langanesi, beggja vegna, á 5 stöð-
um, en grunur minn er, að á báðum þessum svæðurn séu lagnir van-
taldar. Er Hraunhöfn á Sléttu af öllum, fyr og síðar, talin bezta
veiðistöðin, og er hún talin senr ein lögn hér að ofan. En í sóknar-
lýsingu Presthólasóknar frá 1841 eru þar taldar 6 nótlagnir. Hafi þær
allar verið notaðar í einu, er eigi furða, þótt meira aflaðist þar en
annars staðar, þar sem eigi var talin nema ein lögnin. Mun það og
mála sannast, að hvergi sé í Þingeyjarsýslum betri aðstaða til að
stunda veiði þessa en þar. Ber það einkum til, að höfnin liggur í
skjóli skerja nokkurra með djúpum sundum á milli, en er sjálf hæfi-
lega djúp fyrir selanætur og straumar litlir þar inni, og eigi náði
heldur stór kvika inn á höfnina, en þetta hvorttveggja vill oft ólaga
nætur, svo að veiði bregzt, og verður drepið á það síðar.
Olavíus getur þess í bók sinni, að í Hraunhöfn liafi á einu vori
fengizt 300 selir, og telur það mikla veiði. En ég hef sagnir af því, að
síðar fengust þar á einu vori um 900 selir. Ágætar veiðstöðvar voru og
á Grjótnesi á Vestur-Sléttu og Húsavík við Skjálfanda, en mest veiði
á einu vori er talið, að hafi verið á þessum stöðum um 600 selir. Þá
er og talið, að mest hafi fengizt á einu vori um 300 selir í Fjallahöfn