Náttúrufræðingurinn - 1944, Síða 74

FINNUR GUÐMUNDSSON:
Fuglar sem óvimr nytjafiska
í ám og vötnum
Fuglar geta með tvennu móti verið skaðlegir fiskstofnunum í
veiðiám og vötnum liér á landi: í fyrsta lagi með Jrví að eta ungfisk
og hrogn silunga og laxa, og í öðru lagi með Jrví að lifa á sömu fæðu
og nytjaliskarnir, og gerast þannig keppinautar þeirra um átuna. Hér
á landi mun tjón fyrst og fremst stafa af ])eim fuglum, sem lií'a á
ungfiski og hrognum, Jiví að tiltölulega é)víða munu liér vera mikil
brögð að hinu óbeina tjóni, sem ])eir fuglar valda, sem eru keppi-
nautar nytjafiskanna um átuna. Þær fuglategundir hér á landi,
til greina koma sem beinlínis eða óbeinlínis skaðlegar liskstofnun-
um í ám ogvötnum, eru í fyrsta lagi ýmsar andategundir, en auk Jtess
himbrimi, lómur, flórgoði, svartbakur og kría.
Með tilliti til lífshátta og fæðu má skipta öndunum í þrjá vel að-
greinda flokka. í fyrsta llokki eru þær endur, sem einu nafni eru
nefndar gráendur, en Jrað eru stokkönd, litla gráönd, urtönd, rauð-
höfðaönd og grafönd. Þessar endur kjé)sa sér grunn og gróðurmikil
vötn og tjarnir, og afla fæðunnar nteð því að standa á höfði í vatn-
inu og ré)ta í botninum með nefinu. Þ. e. a. s.. þær eru hálfkafarar,
og kafa ekki frekar en Jretta, nerna sem ófleygir ungar og þegar hætta
er á ferðum. Þær lila aðallega á jurtafæðu, en neyta J)ó jafnframt
fæðu éir dýraríkinu, þegar svo ber undir. Úr dýraríkinu koma hel/.t
til greina skordýr (mýflugna- og vorflugnalirfur), lindýr (vatnabobb-
ar), smákrabbar, ormar og jafnvel fiskahrogn sem fæða þeirra. Hins
vegar er það sjaldgæft, að þær eti ungfisk eða fiskseiði. Til þessa
flokks verður einnig álftin að teljast, því að hún hagar sér eins með
tilliti til lífshátta og átu. Fæða þessara tegunda úr dýraríkinu er þó
hverfandi lítil í samanburði við jurtafæðuna, og þær geta j)ví ekki
haft ncina verulega þýðingu sem keppinautar nytjafiskanna um át-
una í ám og vötnum, Allar þessar tegundir eru auk ])ess farfuglar,