Andvari - 01.01.1955, Side 12

8
Páll V. G. Kolka
ANDVARI
vörður segir svo um liann í Fróni, I. árg.: „Hann var líklega bezt
máli farinn allra stúdenta, sem þá voru í Höfn“.
Að afloknu prófi og kandidatsstörfum í nokkra mánuði á
spítölum í Höfn, hélt Guðmundur heim til íslands og var þegar
næsta haust settur kennari í lyflæknisfræði við Læknaskólann,
en stundaði jafnframt læknisstörf sem praktiserandi læknir í
Reykjavík. Að sjálfsögðu stóð honum opinn vegur til embætta í
Danmörku, en svo skýrði hann frá síðar í einkasamtali, að hann
hafi farið heim til fslands með þeim ásetningi að verða æðsti
læknir á íslandi, enda varð þess ekki langt að bíða. Hann kvænt-
ist Guðrúnu heitkonu sinni um veturinn og stofnuðu þau heimili
uppi á lofti í gamla spítalanum fyrir enda Aðalstrætis, en bjuggu
þar skamma hríð, því að um haustið þetta sama ár keypti Hjálp-
ræðisherinn húsið og hóf þar starfsemi sína. Keypti Guðmundur
þá hús það við Amtmannsstíg 1, sem Stefán Gunnlaugsson land-
fógeti hafði reist 1838, en Martin Smith síðar átt og stækkað.
Byggði Guðmundur við suðurenda þess, eftir að hann var orð-
inn landlæknir, og bjó þar til dauðadags.
Haustið 1895 var dr. Jónas Jónassen skipaður landlæknir og
Guðmundur Bjömsson þá settur héraðslæknir í Reykjavík og
skipaður í embættið 14. apríl næsta ár. Náði þá Reykjavíkur-
læknishérað frá Straumi fyrir sunnan Hafnarfjörð að Botnsá í
Hvalfirði og mun íbúatala þessa svæðis liafa verið um 8300, en
læknar í Reykjavík voru aðeins þrír: dr. Jónassen, Guðmundur
Magnússon og Guðmundur Bjömsson, og þeir höfðu auk þess
á hendi kennsluna í Læknaskólanum. Má af þessu ráða, að héraðs-
læknisstaðan hefur verið allónæðissöm, enda kom það sér vel,
að inn nýi héraðslæknir var röskur og áhugasamur, en auk þess
mikill þrekmaður, bæði andlega og líkamlega.
Heilbrigðisástandið í landinu var unr þessar rnundir þannig,
að holdsveiki og sullaveiki vom hér miklu útbreiddari en í nokkru
öðru landi í Norðurálfu, berklaveiki var í örri útbreiðslu og tekin
að berja sumar sveitir, taugaveiki gaus upp öðru bvom, ekki
hvað sízt í Reykjavík, þar sem allt neyzluvatn var sótt í brunna