Andvari - 01.01.1955, Side 70

66
Þórir Þórðarson
ANDVARI
síðan lífverur þær, sem línið er gert úr, dóu, eru liðin 1917 ár,
plús eða mínus 200 ár. Þ. e. a. s. línið er þá frá því um það bil
33 e. Kr. eða frá tímabilinu 168 f. Kr. til 233 e. Kr.
Þessi aðferð dr. Libby staðfesti gildi þeirra aðferða, er forn-
leifafræðingar hafa notað til ákvörðunar á aldri fornra minja.
Þær skáru til lulls úr því, að handritin væru forn.
Hinum merka bandritafundi árið 1947 bættust nú aðrir enn
meiri að vöxtum. I ársbyrjun 1952 héldu tveir fornleifafræðingar,
er starfa í Palestínu, þeir Mr. Lancaster Harding og P. de Vaux,
til Wadi Murabba’at, sem er gil, Wadi, 18 km. fyrir sunnan
Qumran og 25 km. í suðaustur af Jerúsalem. Þeim hafði borizt
njósn af því, að hirðingjar hefðu fundið einhverjar minjar i
hellum þessum. Þeir rannsökuðu fjóra hella. I þeim hafa menn
búið. Það fundust leifar frá því áður en sögur hófust og frá
ýmsurn öldum, allt lram til járnaldar. En rnest var þar af minjum
lrá 1. og 2. öld e. Kr., bæði handritum, leirkerjum og öðrum
áhöldum. Þeir fundu einnig peninga frá tímum Agrippu I, 41—44
e. Kr. og allt aftur til annarrar Gyðingauppreisnarinnar gegn
Hadrian, 132—135 e. Kr. Meðal þeirra handrita og handritabrota,
er þarna fundust, voru hjúskaparsáttnráli og brot af biblíuhand-
ritum.
Merkust alls þess, sem þarna fannst, voru nokkur hebresk
skjöl frá tímum annarrar Gyðingauppreisnarinnar. Hér er um
að ræða bréf og skjöl, sem koma við sögu uppreisnarinnar, og
getur þar Símonar Bar Kokiba uppreisnarleiðtoga. Nafn hans,
Bar Kokiba, þýðir stjömusonur. Hann er einnig þekktur undir
hinu afbakaða nafni Bar Kozeba, sem þýðir svikasonur. Þar
fundust tvö bréf frá Símoni þessum til eins af herforingjum hans,
Jeshua ben Galgola. Það þykir ekki leika á tveim tungum, að
hellarnir hafi verið notaðir sem höfuðbækistöðvar Jeshua ben
Galgola.
Það sem merkast er um þessa fundi í Murabba’at, sem við-
kemur Qumran-handritunum, eru þær upplýsingar, sem þeir veita
um rithönd og stafagerð þessa tíma, miðbiks annarrar aldarinnar