Andvari - 01.01.1944, Page 91

andvaiu
Steingrímur Steinþórsson
87
Ef reist verða byggðahverfi viðs vegar um landið næstu ára-
ttigi, þá verða þau að vera noklcurs konar miðstöðvar fyiir at-
vinnulíf sveitanna, á þann hátt, sem hér hefur lauslega verið
drepið á. Jafnframt verða þau að vera menningar- og skemmti-
stöðvar fyrir dreifbýlið. Þar verða skólar og skemmtistaðir,
sem sótt verður lil úr sveitum umhverfis. Stofnun byggða-
hverfa verður að ákveðast með allt þetta fyrir auguni. Þess
verður sérstaklega að gæta, að fullt samræmi sé milli byggða-
hverfisins annars vegar og sveitanna i kring hins vegar.
VIII.
knginn vafi er á því, að garðrækt mun taka geysilegum
framförum hin næstu árin og verða æ veigameiri þáttur í bú-
skap þjóðarinnar. Þessi þróun mun verða jöfnum höndum um
ræktun garðjurta við venjuleg náttúruskilyrði og vermihúsa-
rækt.
Lang mikilvægustu garðjurtir, sem vér ræktuni enn, eru jaið-
eplin. Enn vantar allmikið til þess að vér ræktum næg jarð-
ePli til manneldis. Hættulegasti annmárki við jarðeplarækt er,
hve næturfrost eru tíð síðara hluta sumars, svo að grasið fellur.
Ef hægt væri að fá frostþolnari afbrigði, mundi það gera jarð-
eplarækt miklu vissari og arðmeiri. Eitt helzta takmark með
kynbótuni jarðepla er að la frostþolin afbrigði. Mun það án efa
heppnast, áður en langt líður.
Möguleikar til garðræktar eru ótrúlega miklir og fjölþættii
hér a landi. Þegar ég var að alast upp i Myvatnssveit, vai tulið
hví nær ómögulegt að rækta jarðepli þar, vegna næturfrosta
síðara hluta sumars. Þau árin voru miklu fleiri, sem uppskera
úrást að mestu eða öllu leyti. En nú liefur Mývetningum
heppnazt að leysa þetta á einkennilegan hátt. Skammt ofan við
Leykjahlíð er leirlcennt, moldblandið, gróðurlaust svæði, er
Ljarnarflag nefnist. Jarðhiti er hér og hvar um svæði þetta,
°g er jarðvegurinn meira eða minna volgur. Engum datt í hug,
að nokkur gróður mundi þrífast þarna. En nú hefur komið i
'jðs, að jarðepli vaxa ágætlega í þessum jarðvegi. Nu á því nær