Menntamál - 01.04.1937, Side 22

16
MENNTAMÁX,
]d. e. a. s., samlífs fullorðinna manna í þjóðfélaginu, og
fjölskyldunnar. Hann er strangari en fjölskyldan en mild-
ari en lífið. Hinir fáu meðlimir fjölskyldunnar eru tengd-
ir böndum ástar og idóðskyldleika. En hinir mörgu
menn, börn og kennarar, sem mynda skólann, eru ekki
tengdir n einum persónulegum og viðkvæmum tilfinn-
ingaböndum. Til samfélags þeirra liggja almennar félags-
legar ástæður. Skyldur barnsins í skólanum eru því kald-
ari og ópersónulegri en skyldur þess gagnvarl fjölskyld-
unni Þær tala frekar til skynseminnar en tilfinning-
anna. Af öllu þessu leiðir, að skólarefsingarnar og skóla-
aginn verða kaldari og ópersónulegri en rpfsingar í lieiina-
húsum.
Líkamlegum refsingum ætti belzt ekki að beita i
skólum. Eins og eg liefi áður drepið á, álít eg, að í
fjölskyldunni, á meðan barnið er ungt, eða til 5—6—7
ára aldurs, sé stundum varla liægt að komast hjá
vægum líkamlegum refsingum, t. d. að slá á hendina á
því, þegar það hefir gert eillhvað, sem það mátti eklci
gera. En á þeim aldri er frekar um tamningu að ræða en
siðferðilegt uppeldi. Barnið er enn ekki orðið siðferðileg
vera. En eftir því sem barnið þroskast meira andlega,
ættu allar líkamlegar refsingar smám saman að liverfa
úr sögunni i fjölskyldunni. Og í skólum ætti aldrei að
beita þeim. Aðalástæðan fyrir því er þessi: I fjölskyldunni
eru liinar vondu afleiðingar likamlegra refsinga auðveld-
lega mildaðar með ástaratlotum þeim og blíðu, sem
venjulega ríkir á meðal foreldra og barna, með hinu nana
persónulega sambandi, sem tengir þau saman. En í skól-
anum er ekkert þvílíkt, sem mýkt geti afleiðingar liarðra
refsinga. Barnið fer þar á mis við einlægni og blíðu og
náið persónulegt samband við kennarana. Skólinn getur
ekki sýnt barninu eins mikla ást og nákvænmi og fjöl-
skyldan, þess vegna má hann ekki, í mörgu tilliti, beita
eins ströngum refsingum við barnið. Áhrif skólans á