Menntamál - 01.12.1955, Side 6

188
MENNTAMÁL
þó á því stigi að geta fundið, hvort setning eða málsgrein
er rétt eða röng, og undir leiðsögn kennara tekst þeim oft-
ast að finna, hverrar tegundar villan er, t. d. hvort um mál-
villu, beygingarvillu eða erlenda slettu er að ræða. Er það
heppilegra og vænlegra til árangurs að láta nemendurna
sjálfa finna, í hverju villan er fólgin, og benda á leiðir til
bóta, áður en þeir sjá leiðréttingu kennarans. í hverjum
ritgerðahlaða koma fyrir þær villur, sem kennarinn telur
sig þurfa að skýra fyrir öllum nemendum bekkjarins. Setn-
ingar með slíkum villum er rétt að láta nemendur skrifa
upp, fá þá sjálfa til að benda á gallana og færa setning-
arnar til betra máls. Við þetta verður kennslan lífrænni,
auk þess sem það þroskar málsmekk nemenda og venur þá
á gagnrýni. Stundum er ekki aðeins um einstakar setning-
ar né málsgreinar að ræða, heldur alllanga kafla, einkum
ef nemanda hefur orðið það á að gerast of langorður og
fylla frásögnina af aukaorðum og athugasemdum eða
fjölyrða um of um sama efni. Reynist þá oft auðvelt að
fá nemendur til að stytta þess konar langlokur, strika út
óþarfa orð og eyðufyllingar eða skýra frá efni kaflans í
styttra máli, án þess að merking hans raskist.
Þegar kennarinn hefur skilað ritgerðum, er rétt að
hafa stutt hlé á kennslunni, til þess að nemendur geti lesið
yfir leiðréttingar á þeim villum, sem kennaranum hefur
ekki unnizt tími til að skýra fyrir öllum bekkjarnemend-
um eða hann telur varða hvern einstakling. Getur verið
heppilegt, að kennarinn hafi í ritgerðabókum strikað undir
setningar, sem hann telur illa sagðar, án þess að í
þeim felist bein málvilla. Verður þá að gefa nemendum
kost á að spyrja, í hverju setningunum sé ábótavant og
hlusta á tillögur þeirra til lagfæringar. Hvetur þetta
nemendurna til umhugsunar og færir þeim heim sanninn
um, að margoft verður að lagfæra sömu orðin og sömu
setningarnar, þar til takmarkinu er náð. Eitt lítið dæmi
verður þeim oft til uppörvunar. Kvæðið Ég bið að heilsa