Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1930, Qupperneq 49

IÐUNN
Um lislir.
255
rækta hug sinn til slíks lífs, byggja upp persónuleik
sinn með viti og tamningu, hreinsa til í ástríðulífi sínu.
í sál margra listamanna, sem annars virðast alls ófróðir
um það, að þeir séu vikadrengir eyðslustéttanna, og líta
á sjálfa sig og verk sín með rómantískum hroka, felst
grunurinn um óheyrilega sviksemi í þessum efnum og
kemur fram í list þeirra sem móðursýki, hroki, öfgar
eða bölsýni — sem sjúkt sálarlíf yfir höfuð. Þá eru
einnig lífskjör þau, sem margir listamenn eiga við að
búa fram eftir æfi, unz þeir læra verzlunarvísindi sinnar
greinar, og mér liggur við að segja siðbundið slarklíf
listamanna, sem Iengi hefur verið álitinn einn hinn nauð-
synlegasti undirbúningur undir lífsstarf þeirra, afar illa
fallin til þess að vera jarðvegur stórfenglegrar lisfar,
sem bregði leitarljósum sínum á hin myrkustu viðfangs-
efni mannanna, flykki þeim saman með básúnuhljómi
þar, sem fylkingarnar riðlast og menningin legst á und-
anhald. Fátæktin, vesaldómurinn og fyrirlitningin leiðir
mjög oft til þess að rótfesta í mönnum undirmálstilfinn-
ingu (Mindreværdskomplex), og er engum verri bú-
hnykkur að slíku en þeim, sem skapa eiga list. Slík
undirmálstilfinning liggur á bak við allan harmagrát og
nöldur og vonleysi íslenzkra ljóðskálda og kennir reynd-
ar í fleiri tegundum listar, hér og erlendis. Enginn al-
þýðusinni lætur sér detta í hug að lesa slíkar bókmentir
né skoða slíka list, en hinsvegar taka yfirstéttirnar oft
að sjá aumur á listamönnum, eftir að þeir hafa fengið
slíka andlega óværu, og sletta þá oft í þá listamanna-
styrk. Enda mun og oftast svo, að þeim stendur ekki
hætta af slíkum mönnum, eftir að svo er komið. Þá er
og auðvelt að greina, af hverjum rótum muni runnin sú
skoðun, að slarklíf sé listamönnum nálega ómetanlegur
undirbúningur: Svo er látið heita, sem það veiti mönn-