Jörð - 01.06.1943, Blaðsíða 15

þeini verður sigurs auðið. Og á því, hvernig til tekst um
þær ráðstafanir, veltur það, hvort þeim verður þess auð-
ið að vinna friðinn.
SIÐFERÐILEG endurfæðing þjóðar og þjóða er hugs-
un, sem vér gerum skjmsamlega í að fara að venja
oss við. Hún er í fyrsta lagi möguleg, og hún er spurs-
mál um líf og framlíð vestræns mannkyns og vestrænn-
ar menningar. Það er auðið að breyta sál og liugarfari
heilla þjóða. Það hefur gerzt í sögunni, gerzt bæði til ills
og góðs, til heilla og háska. Mér skilst, að þeir, sem brjóta
heilann um, hvernig mögulegt verði, að vinna friðinn,
telji óhjákvæmilegt, að leiða verði þýzku þjóðina til slíkr-
nr siðferðilegrar endurnýjunar. Og livers vegna ætti það
okki að vera mögulegt? Það er mögulegt, en það er of-
vaxið lærimeisturum, sem ekkert vilja læra sjálfir —
og engu gleyma af því, sem snúa ber baki við.
Bandaríkjamenn og Bretar verða að taka óendanlega
mikið til liandargagns í sínu eigin þjóðlífi í réttlætisátt
og fegrunar, ef þeir ætla að færast það í fang. En þeir
krefjast þess líka skýlaust, sem áræðnastir eru í hugs-
un meðal þeirra. Rohert Vansittart heldur því fram, að
þessi nauðsynlega breyting í siðmenningarátt hafi aldrei
farið fram með Þjóðverjum, af því að þeir liafi aldrei
revnt að tileinka sér hana í raun og veru.
AÐ liggur í lilularins eðli, að það verður að end-
ingu verk sérfræðinga, að leggja ráðin á um, hvað
gera skuli, og barnaskapur að leiða getum að því, livað
þeim muni þykja tiltækilegast. En eitt er nokkurnveg-
inn Ijóst. Þrátt fyrir allt, sem Bandamenn þykjast eiga
i að liefna, og allar þær bótakröfur, sem þeir munu telja
sig geta komið fram með fyrir sína hönd og hernumdu
landanna, þá er það ekki líklegt, að fjárhagshlið væntan-
legra friðarskilmála verði neitt aðalatriði þeirra. Versala-
villan verður sennilega ekki endurtekin. Þau spor hræða
enn. En þeir, sem lifa þann dag, mega gera ráð fyrir því,
jöbð 109