Eimreiðin - 01.12.1922, Page 90

346
DR. LOUIS WESTENRA SAMBON
eimreiðin
Tuttugu árum síðar var dr. Sambon á ferð í Ameríku, til að
rannsaka þar pellagra, og sá þá greinilega sönnun fyrir kenn-
ingu sinni í Panama, sem áður hafði verið eitthvert banvæn-
asta pestarbæli heitu landanna, en síðan snýklunum var út-
rýmt þar, reyndist það hollur staður hvítutn mönnum.
Þessi grein dr. Sambons um ílendingu vakti á honuni at-
hygli Sir Patrick Mansons, helsta sérfræðings og brautryðjanda
Englendinga í rannsókn hitabeltissjúkdóma, og gerði hann dr.
Sambon árið 1898 að kennara við hinn nýstofnaða skóla í
hitabeltissjúkdómum: London School of Tropical Medicine■
Hefir hann verið það síðan, og jafnan hinn nánasti samverka-
maður Mansons, sem nú er nýiega dáinn.
Það var dr. Sambon, sem árið 1900 með öðrum lækni
gerði tilraun þá, er Manson hafði hugsað upp og síðan er
fræg, til að sanna það, sem menn lengi hafði grunað, eins og
7000 ára gamall fleygletursteinn frá Babylon vottar, að mos-
kító-flugan bæri malaríusýkilinn frá manni til manns. Tilraunin
var annars vegar í því fólgin, að búa hættulegasta tíma árs-
ins í einu versta malaríubælinu, nálægt Rómaborg, varinn fyrii'
flugubiti og í fluguheldu húsi, hins vegar að veiða moskito-
flugur, er sýktar væru af malaríusjúklingum, senda þær lifandi
til Lundúna og láta þær bíta þar menn, er aldrei höfðu haft
malaríu, og sjá hvort þeir sýktust. Tilraunin gekk að óskum
og fullsannaði, að moskitoflugan flytur sýkina, og að hún
kemur varla af öðru en moskitostungu.
Það var dr. Sambon, sem 1903 sýndi fram á það, að snýk-
ill einn, Trypanosoma gambiense, er þá var nýfundinn í svefn-
sjúkum mönnum og talinn orsök sjúkdómsins, væri fluttur at
tsetse-flugunni (Glossina palpalis), flugutegund skyldri húsa-
flugunni, og að snýkillinn tæki einkennilegri þróun í líkania
flugunnar. Allar kenningar dr. Sambons um þetta höfðu sann-
ast að fullu níu árum síðar. í grein í Allbutt’s »System of
Medicine« 1907 hélt dr. Sambons því fram, að það væru lýsnar,
sem flyttu taugaveikina, og var það síðar sannað með tilraun-
um á Pasteur-stofnun í Tunis, og kom sú þekking að miklu
haldi í stríðinu.
Þessi dæmi ættu áð nægja til að sýna, að dr. Sambon er
einn af þeim mönnum, er ryður nýjar brautir með skarpleg"