Eimreiðin - 01.12.1922, Page 120

376
RITSJA
EIMREIÐIN
Loks er síðast kafli alment um Passíusálmana, lýsing á þeim og snild
þeirra og hversu þeir hafi vinsælir orðið með réttu. Er kafli þessi mjög
fagurlega ritaður, en auðvitað langtum styttri en svo, að slíkt efni sé tæmt-
I raun réttri hefði doktorsritgerð þessi átt að heita „Om Kilderne til
H. P.sons Passionssalmer" eða eitthvað slíkt, því að bókin, eða megin-
partur hennar, er um það efni, og frá því er mjög ítarlega og vandlega
gengið. Þó er það eitt atriði, sem látið er með öllu ósvarað, og það er
um áhrif fornaldarbókmentanna á Passíusálmana og höfund þeirra. En
Passíusálmarnir yfirleitt eru langt ofviða einni doktorsritgerð. Það mættr
víst skrifa um þá margar doktorsritgerðir. Hugsum oss t. d. áhrif Passíu-
sálmanna og alt, sem um það efni mætti segja, o. fl.
Islendingar mega vera dr. Arne Möller þakklátir fyrir þetta verk og
þykja vœnt um, að hann hlaut doktorsheiður fyrir bókina. En þeir mega
líka fyrirverða sig fyrir það, hve lítið þeir hafa sjálfir ritað um Hallgrím
og Passíusálmana, og reyndar fleira frá þeim tímum. Ætti bók þessi að
opna augu manna fyrir möguleikunum og þörfinni á rannsóknum á svo>
mörgu og merkilegu í bókmentum vorum frá síðari öldunum.
Bókin er hin prýðilegasta, og mynd af Hallgrími á kápunni. /VI. J.
ÍSLENSKAR ÞJÓÐSOGUR OG SAGNIR, safnað hefir og skráð
Sigfús Sigfússon I. Seyðisfirði MCMXXII.
Langt er síðan það varð kunnugt að Sigfús Sigfússon á Eyvindará væri
að safna þjóðsögnum íslenskum og skrá þær, og væri það orðið all-
mikið safn. Munu lesendur Eimreiðarinnar minnast þess, að fyrir skömmui
birtust þar tvœr þjóðsögur frá þessum höfundi.
Nú er fyrsta hefti þessa safns út komið, og má sjá af auglýsingu út-
gefanda, að safnið verður geysi-mikið verk þegar það er alt út komið-
Er safnið í 16 flokkum, og sagt, að þessi sem nú er kominn, sé með
þeim minni, en hann er þó yfir 100 blaðsíður í stóru broti.
I þessum fyrsta flokki eru „sögur um æðstu völdin", svo sem sögur
um guð og kölska, paradís og helvíti og refsidóma drottins.
Það er enginn vafi, að hér er að koma á sjónarsviðið stórmerkilegt
verk. Ef það er alt eftir þessu fyrsta hefti, þá hefir líklega fáa dreymt
um, að það væri jafn gott og það reynist, því að í þessu hefti eru veru-
legar perlur innan um, og yfirleitt má segja að safn þetta standi alls ekki
að baki þjóðsögum Jóns Arnasonar, sem um langan aldur hafa notið
óblandinna vinsælda. Sögur eins og Sigurður prestfóstri, Þófa-Kútur,
Flauta-Bríet o. fl. eru mjög sérkennilegar og í alla staði fyrirmyndar
þjóðsögur, og þá er óhætt að segja, að sagan af Vafrastöðum, sem Eim-
reiðin birti, eigi ekki marga sína líka að þjóðsögublæ og frásögn. Bíða
vist margir með óþolinmæði eftir framhaldi safnsins, og þykir það ganga
nokkuð seinf.
Höfundurinn segir sögurnar mjög látlaust en þó sérkennilega og geymir
vel einkennileg orðatiltæki í því, sem persónurnar eru látnar segja. Þá er
frásögnin einnig mófuð af þeirri ást á þessum fræðum og einlægni við