Eimreiðin - 01.10.1925, Page 34

EIMREIDIN
Nýjar uppgötvanir.
Þó að heimsófriðurinn mikli lamaði alla vísindastarfsenn
um hríð, eins og aðra friðsamlega umbótaviðleitni manna,
féll sú starfsemi þó hvergi niður styrjaldarárin. I Bandaríkjum
Norður-Ameríku stóð hún með allmiklum blóma. Aftur á móti
hnignaði allri vísindastarfsemi mjög í Evrópu, nema þeirri, er
framkvæmd var til hernaðarbóta. Þekking vísindamannanna
var sem mest tekin í þjónustu hernaðarins, öll áherzlan lögð
á að fullkomna og bæta hergögnin og finna upp fullkomnan
og betri vítisvélar en fyrir voru.
Að einu leyti standa amerískir vísindamenn bezt að vígi tit
þess að gefa sig að rannsóknum sínum alla og óskifta. Þeir
hafa yfir þeim auði að ráða, sem er til margra hluta nytsam-
legur, og ekki sízt til vísindalegra tilrauna, sem margar eru
ærið dýrar og útheimta ýms verkfæri og áhöld, sem kosta
of fjár. Upphæðir, sem amerískir auðkýfingar gefa árlega til
fræðslu og vísindastarfsemi, eru gífurlegar. Samkvæmt skýrslu,
nýbirtri í einu af stórblöðum Bandaríkjanna, eru upphseðir
þær, sem þannig hafa borist háskólum og öðrum fræðslu- oS
vísindastofnunum síðustu tuttugu árin, samtals 2.500.000.000
dollara. Af þessari upphæð hefur steinolíukongurinn ]ohn D-
Rockefeller gefið 575 miljónir og Andrew Carnegie 350 mil'
jónir dollara. Tveir miljarðar og fimm hundruð miljónir dollara»
eða sem svarar h. u. b. ellefu miljörðum, tvö hundruð og fimm'
tíu miljónum króna, með núverandi gengi, er allálitlegur skiló'
ingur. En það lítur út fyrir, að Evópuþjóðirnar, einkum Þjóö'
verjar, muni ekki láta sitt eftir liggja til lengdar, hvað nýlar
rannsóknir og uppgötvanir snertir, þótt þær muni flestar
hafa yfir minna fé að ráða til fræðslu- og vísindaiðkana en
Ameríkumenn.
I dagblöðunum rekumst vér öðru hvoru á fregnir af nýju01
uppgötvunum, sem ef vill eiga eftir að gerbreyta lifnaðarhátt'
um vorum. Vanalega eru þessar fregnir stuttar og sjaldnasí
skýrt neitt nánara frá í hverju uppgötvanirnar eru fólgnar’
svo sem varla er heldur við að búast, þar sem venjulega er