Búnaðarrit - 01.01.1991, Page 9

Guðbjartur á Hjarðarfelli keypti jörðina af landssjóði árið 1912, sam-
kvæmt heimild í lögum frá 1905 um sölu þjóðjarða. Hann átti jörðina cinn
fram yfir 1930, að hann seldi syni sínum Alexander einn þriðja hluta
landareignarinnar, og stofnaði hann á þeim hluta nýbýlið Hvamm og reisti
nýtt íbúðarhús 1936. Alexander bjó þar til ársins 1944 að hann flutti að
Stakkhamri í sömu sveit. Þá keyptu Ragnheiður Guðbjartsdóttir frá
Hjarðarfelli og maður hennar Hjálmur S. Hjálmsson nýbýlið og bjó
Ragnheiður þar til ársins 1960 að Gunnar keypti jörðina, en Hjálmur lést
1958. Síðar seldi Gunnar Högna syni sínum þennan hluta árið 1978. Annað
nýbýli, Hjarðarfell II, byggði Þorkell Guðbjartsson á einum þriðja hluta
jarðarinnar árið 1951. Þetta býli keypti Guðbjartur Gunnarsson árið 1962.
Er Gunnar Guðbjartsson hóf búskap árið 1942 keypti hann af föður
sínum einn þriðja hluta jarðarinnar og hálft íbúðarhús. Hann sótti um að fá
viðurkennda stofnun nýbýlis en var synjað af Nýbýlastjórn, sennilega vegna
þess að svo hefur verið litið á að hann væri að taka við aðalhluta jarðarinnar
þar sem nýbýlið Hvammur hafði verið byggt áður.
Skólaganga
Meðal margra og athyglisverðra minningaþátta sem Gunnar skrifaði allra
síðustu árin er einn sem hann nefnir Skólaganga. Þætti þessa kvaðst Gunnar
hafa byrjað að skrifa til að halda til haga fyrir börn sín sem og barnabörn
því, sem hann gjarnan vildi að þau geymdu í minni. Skóhigcmgan hefst á
eftirfarandi kafla:
„Eins og ég hefi áðurskýrt frá var barnaskólanám mitt gloppótt. Kreppan
skall á þegar ég var á þeim aldri, sem unglingar nú almennt fara í
framhaldsskóla. En þá voru framhaldsskólar fáir í landinu. Það nám var
eingöngu við menntaskólann í Reykjavík og menntaskólann á Akureyri.
Nokkrir héraðsskólar voru teknir til starfa, m.a. á Laugum, Laugarvatni,
Eiðum, Núpi og Reykholti, en sá skóli tók við af Hvítárbakkaskóla.
Héraðsskólarnir voru ekki bundnir við að kenna til gagnfræðaprófs, en
námið var notadrjúgt til að auka almenna þekkingu nemenda þeirra.
Kreppan gerði þaö að verkum að fáir unglingar höfðu efni á framhalds-
skólagöngu og leituöu ekki eftir því. En oftast voru þó þessir skólar, sem
ég nefndi að framan, nokkurn veginn fullsetnir.
Ekki kom til greina að ég færi eftir fermingu í framhaldsskólanám. Ég
hafði enga fjárhagsgetu til þess, auk þess þurfti ég að hjálpa foreldrum
mínum við búskapinn. Faðir minn var heilsulítill og gat oft ekki sinnt
störfum við búskapinn. Ég hugsaði því ekkert um nám en las allt sem ég
náði í. Þegar kom fram undir miðjan fjórða áratuginn fór kreppunni að
linna. Þá fóru allmargir unglingar á mínu reki annað hvort í Reykholts-
skóla og þó meira að Laugarvatni. í þeim hópi var nokkuð af frændum
mínum. Haustið 1936 fór Guðbjörg systir mín að Laugarvatni og var þar
VII