Morgunn - 01.12.1931, Blaðsíða 22

148
M0E6UNN
stuggað og á honum níðst. Og eftir þeirri reynslu, sem
þeir hafa af kirkjunni fengið, trúa þeir henni ekki fyrir
þessum boðskap; þeir búast við, að hún kæfi hann í ein-
strengingsskap og kreddum. Það er víst tæplega láandi
með sanngirni, að slíkir menn séu til. Þeir hafa mikið feng-
ið að reyna. Þeir hafa verið hæddir og svívirtir látlaust.
Miðlar þeirra hafa verið ofsóttir með málshöfðunum og
fangelsunum og þeim hefir verið skipað á bekk með úr-
hraki þjóðfélagsins — að allmiklu leyti fyrir tilstilli klerk-
anna. Þó að nú, þegar þeir eru orðnir mannmargir og tölu-
vert vald í landinu, komi mannúðlegir klerkar og lýsi þá
samherja sína í baráttunni gegn efnishyggjunni, en vilji að
öðru leyti ekki við það kannast, að málstaður þeirra sé
annað en misskilningur og vitleysa, þá hefir það ekki mikil
áhrif á þessa menn. Þeir trúa ekki kirkjunni.
Eftir því, sem eg lít á, er engin ástæða til að hugsa
svo til kirkjunnar hér á landi. Hvergi hefir kirkjan verið
samgrónari þjóðinni en hér. Hún hefir haft sínar takmark-
anir eins og þjóðin; henni hefir verið áfátt í ýmsu eins og
þjóðinni. Hún hefir verið eins og þjóðin. Þjóðin er að snú-
ast á sömu sveifina eins og við hér í Sálarrannsóknarfé-
laginu. Kirkjan er það líka. Þeir eru að líkindum tiltölulega
fáir enn, prestarnir, sem hafa náð fullum tökum á þvi að
gera hinn nýja sannleika söfnuðum sínum arðberandi. Þeir
eru sennilega tiltölulega fáir enn, sem þora að fullyrða,
eins og Vale Owen, hvernig þeir viti, að þessu sé svona
farið. En þeim er stöðugt að fjölga. Og þeir munu geta
tekið undir það af eigin reynslu, sem Sir Oliver Lodge
fullyrðir, að »þegar menn finna, að þeir hafa lifandi sann-
leika að boða, þá flykkist mannfjöldi að þeim«.